صنعت نساجی و پوشاک عامل توسعه اقتصادی کشورهایی مانند هند، ویتنام، بنگلادش و پاکستان بوده است. این اهمیت به حدی است که کشوری مانند چین بین سالهای 1991 تا 2008 بیش از 400 میلیارد دلار سرمایه خارجی به این صنعت اختصاص داده است. همچنین این صنعت بیش از 40 درصد از اشتغال صنعتی و صادرات پاکستان و بیش از 18 درصد از ترکیه را به خود اختصاص داده است. سهم کل صادرات که بالغ بر 34 میلیارد دلار است.
همانطور که آمار نشان می دهد، بازار جهانی خرده فروشی پوشاک در حال حاضر حدود 34 تریلیون دلار در سال ارزش دارد. از سوی دیگر، سالانه مقادیر زیادی پوشاک در کشورهای مختلف جهان توسط شرکتهای خارجی تولید میشود که بر اساس برآوردها، حدود 107 میلیارد قلم پوشاک تولید و در بازار به فروش میرسد.
بر اساس آمار منتشر شده، در حال حاضر ده کشور در بازار خرده فروشی پوشاک در جهان تسلط دارند که اکثریت آن ها چین و پس از آن ایالات متحده آمریکا، هند، ژاپن، آلمان، بریتانیا، روسیه، فرانسه، ایتالیا و برزیل قرار دارند. می رسد.
در ایران صنعت نساجی و پوشاک علیرغم قدمت بسیار و ایجاد مشاغل زیاد، نتوانسته نقش مهمی در اقتصاد داشته باشد.
در حال حاضر به غیر از مجموعه شرکت ها و مزون های داخلی که دارای مجوز از وزارت ارشاد هستند، حداقل 120 هزار واحد تولیدی در صنعت پوشاک به ثبت رسیده است. حداقل 280 هزار اتحادیه توزیع کننده نیز در حوزه پوشاک فعالیت می کنند و این آمار به فروشگاه هایی اضافه می شود که در حوزه فضای مجازی و بعضاً بدون مجوز فعالیت می کنند.
در حال حاضر 1000 واحد تولیدی صنعتی در بخش پوشاک در کشور فعال هستند. در این تعداد واحد تولیدی صنعتی علاوه بر 100 هزار واحد تجاری تولیدی، بین 700 هزار تا یک میلیون نفر با احتساب اشتغال در بخش توزیع، بین دو تا 2.5 میلیون نفر (آمار واحدهای رسمی ثبت شده) در بخش پوشاک مشغول به کار هستند. صنعت کشور در حال کار است.
از سوی دیگر میزان سرمایه گذاری ارزی برای ایجاد شغل در صنعت پوشاک در مقایسه با برخی از صنایع مانند خودروسازی بسیار کم است. به این ترتیب متوسط هزینه لازم برای ایجاد اشتغال برای یک نفر در این بخش حدود 100 میلیون تومان است که تقریباً 25 درصد اشتغالزایی در سایر صنایع را شامل می شود.
همچنین بر اساس آمار، گردش مالی سالانه بازار پوشاک در کشور بین 9 تا 10 میلیارد دلار برآورد شده است. البته ارقامی بین 12 تا 15 میلیارد دلار نیز اعلام شده است که نمی توان آن را قطعی دانست.
اما در شرایطی که دولت برای کسب درآمد به ویژه ارزی دست و پنجه نرم می کند و از سوی دیگر با بیکاری قابل توجهی نیز مواجه است، توجه خاصی به این صنعت نمی شود. در واقع سیاست های نادرست دولت در چند سال گذشته علاوه بر نادیده گرفتن توانمندی های صنعت پوشاک، باعث شده تا این صنعت حتی با رقبای غیررسمی خود نتواند رقابت کند و کاروان خود را به محصولات خارجی ببازد.
بی توجهی به بازار 500 میلیونی محله
قابل ذکر است که علاوه بر چالش تامین نیازهای داخلی، در بازارهای صادراتی نیز نقش فعالی نداریم. به گونه ای که ایران در سال 1401 تنها 80 میلیون دلار پوشاک صادر کرد.
این در حالی است که مجموع جمعیت کشورهای همسایه ایران به حدود 500 میلیون نفر می رسد و با توجه به اسلامی بودن بیشتر این کشورها، پوشاک ایرانی به راحتی می تواند وارد بازار کشورهای همسایه شده و حتی به یکی از صنایع ارزآور کشور تبدیل شود. دولت در شرایطی که به ارز حاصل از صادرات نیاز دارید، در کسب درآمد ارزی با مشکل کمتری مواجه خواهید شد.
مواجهه نابرابر تولیدکنندگان با قاچاقچیان پوشاک
از جمله مشکلات پیش روی صنعت پوشاک کشور که این صنعت را در بازارهای داخلی و خارجی به حاشیه برده است، می توان به تامین مواد اولیه اشاره کرد. تولیدکننده ایرانی در تامین مواد اولیه و قیمت این مواد در داخل و خارج با مشکل مواجه است و همین امر باعث شده تا قیمت پوشاک ایرانی نسبت به سایرین گرانتر شود، بهویژه محصولات قاچاق که به راحتی و بدون تعرفه به بازار تزریق میشوند.
از سوی دیگر استفاده از ماشین آلات فرسوده، واردات غیرقانونی (قبل از ممنوعیت)، سود بانکی، کمبود نقدینگی، قاچاق کالا، فعالیت واسطه ها، وجود انحصار و برخی رانت ها در کنار آن قابل ذکر است. برخی مشکلات بیمه و مالیات همچنین افزایش تورم و کاهش قدرت خرید در جامعه منجر به کاهش سهم پوشاک در سبد کالاهای مصرفی خانوارهای ایرانی شده است.
این مشکلات باعث شده تا ورود پوشاک قاچاق به بازار 10 میلیارد دلاری ایران به یکی از جذاب ترین راه های درآمدزایی قاچاقچیان تبدیل شود و تقابلی نابرابر بین تولیدکنندگان پوشاک ایرانی و خارجی ایجاد شود.
برای نشان دادن این مشکل نیازی به ارائه آمار نیست زیرا بازدید از پاساژها و فروشگاه ها آسان است. مهر این پیشنهاد را تایید کنید. این احتمال وجود دارد که در ماه های اخیر علاوه بر پوشاک ترکی، چینی و بنگلادشی، پوشاک استوک نیز در بازار ایران ظاهر شده باشد.
لازم به ذکر است که واردات پوشاک از سال 1396 ممنوع شد و در آبان در ماه 1397 آخرین مجوز برند مجاز به فعالیت منقضی شد.
مرکز مبارزه با قاچاق کالا و ارز با قاچاق پوشاک مبارزه نمی کند
در این خصوص مجید نامی، عضو هیئت مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک، واردات پوشاک را ممنوع اعلام کرد و اظهار داشت: بر اساس آمار ارائه شده از سوی وزارت امنیت، کل بازار پوشاک تقریباً 9 میلیارد دلار که 5.5 میلیارد دلار آن تولید و 3.5 میلیارد دلار قاچاق و غیرقانونی وارد کشور می شود.
وی افزود: با توجه به اینکه مبارزه با قاچاق پوشاک کنار گذاشته شده است و دیگر کسی به این بخش اهمیت نمی دهد، روز به روز بر حجم قاچاق افزوده می شود و پوشاک قاچاق نیز مانند پوشاک استوک از مسیرهای مختلف وارد کشور می شود.
نامی ادامه داد: لباس های فصل های گذشته یا لباس های مانده در انبارهای خارج از کشور به صورت انباری و کیلویی به قاچاقچیان فروخته می شود. در واقع خرید کالاهای موجود در خارج از کشور ارزان است، اما همین کالاها در ایران با قیمت بسیار بالاتری فروخته می شود، بنابراین 10 تا 20 برابر سود می کنند. از این رو وقتی این شغل سود زیادی دارد و امکان پرداخت آن وجود ندارد، محل مناسبی برای درآمدزایی شده است.
وی با توجه به اینکه بر اساس اعلام اداره کل مبارزه با قاچاق کالا، حجم قاچاق پوشاک بالغ بر 1.3 میلیارد دلار است، افزود: به نظر ما محاسبات اداره کل مبارزه با قاچاق کالا صحیح نیست. در حال حاضر حجم قاچاق پوشاک به 3.5 میلیارد دلار می رسد که به نظر ما می تواند از این هم بیشتر باشد.
نامی بیان کرد: ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز یکی دو سال است که با علائم قاچاق برخورد می کند اما چند سالی است که این منطقه رها شده و دیگر هیچکس به آن توجهی ندارد.
تصویب قانون بین وزارت حریم خصوصی و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز
همچنین مجید افتخاری، عضو هیئت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک، با انتقاد از گسترش عرضه پوشاک قاچاق در کشور، اظهار داشت: در خصوص عرضه برندهای خارجی، موضوع مهمی را به فروش رسانده بودند. بخشی از پوشاک که با اقدامات متقابل دولت در سالهای 1397 و 1398، بخشی از پوشاک قاچاق شناسایی و در بازار جمعآوری شد.
وی ادامه داد: عرضه کنندگان این پوشاک شواهد و مدارک قابل قبولی برای ترخیص خود ارائه نکردند و بسیاری از اقلام آنها قاچاق شناسایی شد.
افتخاری افزود: در واقع مالکان این دارایی ها در واقع مجوز ورود به آنها یا مجوز فعالیت ندارند. اما در حال حاضر متأسفانه همچنان مشاهده میکنیم که این افراد با همین نام و نشان در بازار داخلی فعالیت میکنند و کالاهای آنها وارد کشور میشود، بدون اینکه اقدامات مؤثری علیه آنها صورت گیرد.
افتخاری با اشاره به تعلل ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در مبارزه با قاچاق کالا، تصریح کرد: در سال های اخیر به دلیل ابتلا به کرونا، این ستاد از برخورد با پوشاک قاچاق در سطح عرضه منصرف شده بود. و حالا می گویند این ستاد کارکرد اجرایی ندارد.
وی افزود: همچنین مسئولان مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کرده اند که برای شناسایی کالای قاچاق از کالای غیرقاچاق نیازمند ضوابطی تحت عنوان آیین نامه اجرایی تبصره 4 ماده 18 قانون مبارزه با قاچاق کالا هستند. -قانون حمل و نقل کالا و ارز که معیارهای خاصی برای حمل و نقل، نگهداری و عرضه کالاهای پوشاک است. اما اکنون نزدیک به چهار سال است که این موضوع بین وزارت حراست و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در جریان است.
یکی از اعضای هیئت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک درباره عدم اجرای تبصره 4 ماده 18 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز اظهار داشت: این قانون چندین بار به روز رسانی شده است. اما هرگز آن را اعلام نکردند. متاسفانه تصویب این قانون بین وزارت حراست و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به تولیدکنندگان ملی لطمه وارد می کند چرا که هر روز با ورود حجم زیادی از کالاهای قاچاق به بازار مواجه هستیم.
افتخاری با بیان اینکه کالای رایج رقابت را از تولیدکنندگان سلب می کند، تصریح کرد: از آنجایی که این محصولات به صورت کیلویی وارد می شوند و هیچ نظارتی بر آنها وجود ندارد، رقابت از سوی تولیدکنندگان داخلی حذف می شود زیرا با یک دهم قیمت واقعی خریداری می شوند. قبول میکنی.
وی تصریح کرد: این اتفاق توان رقابت تولیدکنندگان داخلی را از بین می برد اما در کشورهای مبدأ نیز نمی توانند با کالاهای استوکی که کیلویی وارد می شود رقابت کنند.
یکی از اعضای هیئت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تصریح کرد: در حال حاضر بازار برای بسیاری از تولیدکنندگان دور از دسترس است و مشکل پوشاک قاچاق اغلب در مقیاس کوچک انجام می شود. از طرفی کانال هایی که وارد کشور می شوند آنقدر زیاد است که نمی توان به راحتی آنها را کنترل کرد.
این عضوهیئت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک در پایان گفت: بخشی از مبنای ورود کالا مربوط به مناطق آزاد است و بخشی دیگر بحث ورود کالای مسافری است. . ضمناً در حال حاضر امکان سفارش محصولات از طریق سایت های فروش آنلاین در ترکیه و دریافت آن درب منزل طی 4 تا 5 روز از طریق پست امکان پذیر است.