فاش شدن نفرین فرعون: آیا باز کردن قبر فرعون به معنای مرگ حتمی است؟

غزل زیاری: مقبره توت عنخ آمون (تلفظ صحیح نام او توتانخ آمون است) یکی این یکی از مهم ترین یافته های باستان شناسی قرن بیستم است، اما کشف مجدد آن با افسانه ها، فیلم ها و تئوری های شبه باستان شناسی بی شماری همراه بود.

یکی داستان معروف به “نفرین فرعون” زمانی آشکار شد که لرد کارناروون – حامی حفاری هایی که منجر به کشف پادشاه توت عنخ آمون شد – تنها چند ماه پس از ورود به آرامگاه درگذشت. پس از این واقعه، عبارت «نفرین فرعون» به تدریج به پدیده ای جهانی تبدیل شد.

با وجود این حادثه مشکوک، شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد بین جستجوی فرعون و مرگ سریع او ارتباط وجود دارد. زیرا به عنوان مثال هاوارد کارتر رهبر این اکتشافات پس از بیرون آوردن جسد این پادشاه باستانی از قبر، 17 سال زندگی کرد.

آیا نفرین فرعون بر کارناروون تأثیر گذاشت؟

لازم به یادآوری است که لرد کارنارون سال ها قبل از مرگش با مشکلات سلامتی متعددی دست و پنجه نرم کرده بود و پس از یک جراحت شدید در سال 1903، از حملات مکرر ذات الریه رنج می برد و سرانجام در سال 1923 بر اثر مسمومیت خونی ناشی از عفونت نیش پشه درگذشت.

با این وجود، خود کارناروون معتقد بود که ممکن است توسط این فرعون مورد نفرین قرار گرفته باشد. او برای تأمین هزینه سفر خود به مصر و این اکتشافات، حقوق انحصاری کلیه اطلاعات مربوط به مقبره فرعون را به تایمز لندن فروخت و تقریباً تمام حقایق در مورد توت عنخ آمون و کشف او را در اختیار آن نشریه قرار داد.

ماجرای نفرین فرعون از کجا شروع شد؟

در شرایطی که همه مردم دنیا برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این مقبره به تایمز لندن متکی بودند، رسانه های دیگر امیدی به یافتن موضوع جدیدی برای انتشار نداشتند و به همین دلیل به موضوعات بحث برانگیز روی آوردند و داستان هایی از این دست نوشتند.

مرگ کارناروون موضوع خوبی را برای روزنامه نگاران در سراسر جهان فراهم کرد و در نتیجه حدس و گمان ها و داستان های مربوط به مرگ او به موضوع اصلی رسانه ها تبدیل شد.

دیوید سیلورمن، متصدی نمایشگاه جهانی توت عنخ آمون در موزه پن، در سال 1987 اشاره کرد که بسیاری از روزنامه نگاران آن زمان عمداً کتیبه های موجود در مقبره را اشتباه تفسیر کردند تا به نوعی آنها را با یک نفرین مرتبط کنند.

مثلا یکی وی در گزارش خود از رسانه‌ها اشاره کرد که در بخشی از این کتیبه این جمله وجود دارد: «هرکس را برای رسیدن به منطقه مقدس شاه که برای همیشه زنده است از این راه برود می‌کشم». اما واقعیت این است که چنین پیامی هرگز یافت نشد.

در مقاله دیگری که به اشتباه ترجمه شده است می خوانیم که روی قبر این کتیبه وجود دارد: «هر کس وارد این قبر مقدس شود به سرعت با بال های مرگ روبرو می شود».

لعنت بر قبرهای معمولی

در حالی که هیچ نفرینی در نزدیکی جسد پادشاه توت یافت نشد، جادوگران گاهی اوقات کتیبه هایی را بر روی دیگر مقبره های مصر باستان می نوشتند. در یک مثال معروف می خوانیم: «کسی که این قبر را بشکند به بیماری مبتلا می شود که هیچ پزشکی نمی تواند تشخیص دهد، البته معلوم نیست این پیام تهدیدآمیز را چه کسی روی قبرها نوشته است».

عموماً این لعن ها فقط بر قبر افراد خصوصی نوشته می شد. از آنجایی که مقبره‌های خانواده‌های سلطنتی مصر با نام‌های جعلی به نام «متون هرمی» از هرگونه اقدام محافظت می‌شد، هیچ دفاع اضافی لازم نبود.

با این حال، از آنجایی که چیزی به نام نفرین واقعی فرعونی وجود نداشت، ناظران همیشه به دنبال دلایلی بودند که نشان می داد مزاحمت یک پادشاه باستانی می تواند عواقب مرگبار داشته باشد.

از زباله های هسته ای گرفته تا قارچ ها و کپک ها

یکی یکی از فعالان نظریه تمدن های گمشده و توطئه های باستان شناسی در تلاش برای نهادینه کردن شبه علم به این نکته اشاره می کند که مصریان باستان زباله های هسته ای خود را در طاق های زیر برخی مقبره ها دفن می کردند که این امر عوارض مرگباری را برای باستان شناسان به همراه داشت.

فراتر از این گمانه زنی های سرگرم کننده، برخی مطالعات نشان می دهد که برخی از مقبره های باستانی ممکن است حاوی قارچ، کپک یا میکروب های بالقوه مضری باشند که می توانند در حین کاوش ها به بدن محققان حمله کنند و سلامت آنها را به خطر بیندازند.

با این حال، هنوز هیچ مدرکی مبنی بر تحت تاثیر قرار گرفتن سلامت باستان شناسان توسط این عوامل بیماری زا وجود ندارد و بنابراین داستان “نفرین فرعون” باید برای همیشه فراموش شود.

منبع: iflscience

۵۴۵۴