فشار ایالات متحده برای جانبداری متحدان از “ایالات متحده یا چین” به سختی می تواند کارساز باشد

شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در سفر خود به ریاض به رهبران عرب خلیج فارس گفت که چین برای خرید نفت و گاز به یوان تلاش خواهد کرد، اقدامی که از هدف پکن برای ایجاد ارز خود در سطح بین المللی حمایت می کند و تسلط دلار آمریکا بر تجارت جهانی را تضعیف می کند.

هرگونه اقدام عربستان سعودی برای کنار گذاشتن دلار در تجارت نفت خود، یک اقدام سیاسی لرزه‌انگیز خواهد بود، که ریاض پیش از این در مواجهه با قوانین احتمالی ایالات متحده که اعضای اوپک را در معرض شکایت‌های ضدتراست تهدید کرده بود.

برای روشن کردن این موضوع، با مهمت اوغوتچو، دیپلمات سابق ترکیه، رئیس کلوپ انرژی لندن و مدیر عامل Global Resources تماس گرفتیم.

پیام اقدام آنها به عنوان بزرگترین صادرکننده و واردکننده نفت به آمریکا چیست؟

این دیدار دوره جدیدی را رقم زده است که در آن هم عربستان سعودی و هم چین نشان داده اند که به جای پاسخ به فشار واشنگتن دی سی، منافع شخصی خود را دنبال خواهند کرد. روابط متنوع است، اما در مقیاس بزرگ مبتنی بر تجارت و سرمایه گذاری نفت است.

عربستان سعودی شی جین پینگ را با آب و تاب و شرایطی که معمولاً برای استراتژیک ترین متحد پادشاهی، ایالات متحده محفوظ است، پذیرفت. شی جین پینگ در جریان این سفر با رهبران دیگر کشورهای عربی نیز دیدار کرد. ده‌ها قرارداد تجاری، اقتصادی و نظامی – به ارزش ده‌ها میلیارد دلار – امضا شد.

[Persian] به نظر می رسد کشورهای حوزه خلیج فارس سیاست های مستقل خود را افزایش داده اند. در حالی که برای چندین دهه آنها با سیاست خارجی ایالات متحده گام برداشتند، اخیراً از خط خارج شده اند.

استقبال شی جینپینگ از فرش قرمز با سفر تابستان امسال بایدن به ریاض فاصله زیادی دارد. محمد بن سلمان، ولیعهد بی خندان، با مشت از بایدن استقبال کرد و سپس در یک میزگرد تلویزیونی، علناً او را شرمنده کرد و از افزایش محدود تولید نفت خبر داد که بسیار کمتر از خواسته های ایالات متحده است. ماه ها بعد، عربستان سعودی با کاهش تولید نفت دو برابر شد.

گروه صادرکنندگان نفت اوپک پلاس – متشکل از یک بلوک اوپک به رهبری عربستان سعودی و یک بلوک غیراوپک به رهبری روسیه – در ماه اکتبر با کاهش سهمیه های تولید و محدود کردن عرضه بین المللی نفت موافقت کردند. این احتمالاً قیمت نفت را بالا نگه می دارد، حتی با افزایش نرخ بهره غرب و کاهش تقاضای جهانی.

با ایجاد تضاد شدید با سفر بایدن، سفر شی به عربستان سعودی پیامی ضمنی برای ایالات متحده داشت. علیرغم درخواست های مکرر واشنگتن از خود [Persian] متحدان خلیج فارس برای دور زدن هویج تجاری چین، روابط منطقه با پکن همچنان در حال تکامل است و نه تنها در نفت، گاز و تجارت، بلکه در امنیت نیز پیشرفت می کند. اولین پیام این است که «این یک عربستان سعودی جدید است. این یک جدید است [Persian] خلیج فارس این یک واقعیت جدید است.»

آیا چنین حرکتی می تواند به مبادلات سایر فروشندگان و مصرف کنندگان سرایت کند؟ این روند چگونه می تواند بر هژمونی جهانی ایالات متحده در آینده تأثیر بگذارد؟

سقف قیمت نفت خام اروپایی دریایی روسیه هنوز نتایج مورد نظر را به همراه نداشته است. این تجارت را به مقاصد دیگر، در درجه اول به چین و هند با قیمت عالی هدایت کرده است.

اروپایی ها دیدگاه مشترکی در مورد چگونگی پایان درگیری اوکراین و روسیه ندارند. هیچ کشور عضو اتحادیه اروپا سیاست روسیه را هدایت نمی کند. یک “وحدت بدون رهبر” پدیدار شده است. این می تواند نوعی قدرت پراکنده را برای بلوک فراهم کند – اما تغییر در رهبری ایالات متحده می تواند ضعف این وضعیت را آشکار کند. سیاستگذاران همچنین مطمئن نیستند که جنگ روسیه علیه اوکراین چگونه بر تعامل آنها با سایر نقاط جهان از جمله چین و جنوب جهانی تأثیر خواهد گذاشت. این می تواند اروپایی ها را از اتخاذ یک واکنش جهانی موثرتر باز دارد.

در بحبوحه بحران هزینه های زندگی در اروپا – که عمدتاً ناشی از جنگ در اوکراین و هزینه های بالای انرژی است – و به تعجب رهبران سیاسی در واشنگتن، بروکسل و لندن، عربستان سعودی و سایر اعضای اوپک استدلال می کنند که صرفاً در راستای منافع اقتصادی خود با اتخاذ یک سیاست پیشگیرانه برای پایین آوردن کف قیمت ها در شرایط نوسان بازار.

به طور فزاینده، [Persian] رهبران خلیج فارس به طور علنی درباره خاورمیانه پس از آمریکا صحبت کردند [West Asia]. این [Persian] خلیج فارس باید تلاش کند مسیری را بدون ضامن اصلی امنیتی خود یعنی ایالات متحده قطع کند. به نظر می‌رسد که این نگرش موجی از حمایت ترامپ از عادی‌سازی روابط با اسرائیل، موسوم به «توافق ابراهیم» را، با وجود محبوبیت مداوم آرمان فلسطین در میان توده‌های عرب، تسریع کرده است. همچنین موجب نزدیکی عربستان سعودی و ایران و احیای کامل روابط بین ابوظبی و تهران شد.

[Persian] رهبران خلیج فارس تصریح کردند که روابط رو به رشد با روسیه آسیبی ندیده باقی می ماند و مانع تلاش بین المللی برای منزوی کردن مسکو می شود. در زمان، [Persian] به نظر می رسید که رهبران خلیج فارس بر سر سیاست نفتی با پوتین کار می کنند.

در مورد چین، [Persian] خلیج فارس هشدارهای بسیاری از ایالات متحده در مورد مشارکت رو به رشد با پکن و شرکت های چینی را نادیده گرفته است. سال گذشته، مقامات اماراتی آمریکا را متهم کردند که آنها را به بستن یک تاسیسات چینی در خاک امارات “قلدری” کرده است. زمانی که ایالات متحده تهدید کرد که یک قرارداد مهم برای فروش جت های جنگنده F-35 به امارات متحده عربی بر سر قرارداد 5G این کشور نفت خیز با غول فناوری چینی هوآوی منعقد می کند، ابوظبی به این توافق ادامه داد. رابطه با چین از نظر نظامی نیز در حال تغییر است که باعث ناراحتی ایالات متحده شده است.

آیا اقدامات آمریکا -منظورم استفاده از دلار به عنوان سلاح است- دیگران را حتی متحدان نزدیک خود مانند عربستان سعودی را به انجام چنین اقدامات تلافی جویانه سوق داده است؟ دلایل دیگری وجود دارد که متحدان ایالات متحده را مجبور به انجام این کار کرده است؟

بایدن خواستار کمک شده است [Persian] شرکای خلیج‌فارس برای کمک به کاهش قیمت‌های جهانی انرژی، کاهش فشارهای داخلی قیمت‌ها و ممانعت از افزایش درآمد روسیه در بخش انرژی. آخرین اقدام اوپک پلاس و عدم همکاری آشکار بین عربستان سعودی و ایالات متحده، همراه با عدم تمایل عربستان سعودی برای محکوم کردن حمله روسیه به اوکراین، روابط بین عربستان سعودی و ایالات متحده را بیشتر تیره کرده است.

دولت ایالات متحده به کاهش سهمیه تولید نفت اعلام شده توسط گروه صادرکنندگان نفت اوپک پلاس، با تعهد به “ارزیابی مجدد” روابط خود با عربستان سعودی پاسخ داد. پاسخ ایالات متحده به دقت تنظیم شده است تا از تضعیف مناطق کلیدی مورد علاقه دوجانبه جلوگیری شود – به عنوان مثال، انواع خاصی از تسلیحات عرضه شده به پادشاهی ممکن است محدود شود اما فقط به طور موقت. روابط دوجانبه ممکن است در یک محیط ناپایدار ژئوپلیتیک جهانی به طور فزاینده ای معاملاتی شود، در حالی که مخالفت با نفوذ ایران یک موضوع مشترک باقی خواهد ماند.

پیوند دیرینه ریال سعودی با دلار آمریکا به قوت خود باقی خواهد ماند، اما عربستان سعودی جایگزین هایی از جمله تغییر به سبدی از ارزهای مرجع و فروش احتمالی نفت به ارزهایی غیر از دلار را بررسی خواهد کرد.

اگرچه کاهش تولید اوپک پلاس از قیمت نفت به نفع منابع مالی دولت روسیه در طول جنگ اوکراین حمایت می‌کند، عربستان سعودی و سایر تولیدکنندگان نفت ادعا می‌کنند که آنها به سادگی نیاز دارند کف قیمت نفت را تعیین کنند. اعضای اوپک به جای اینکه در جنگ اوکراین از روسیه حمایت کنند، مدعی هستند که برای تضمین ثبات بودجه، غیرسیاسی عمل می کنند. برنامه توسعه اقتصادی چشم انداز 2030 عربستان سعودی مستلزم صدها میلیارد دلار سرمایه گذاری با هدف تنوع بخشیدن به تولید نفت است. پروژه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر، مسکن، مراقبت‌های بهداشتی، فرهنگی و گردشگری و همچنین ساختن نئوم، یک شهر جدید آینده‌نگر، همگی بخشی از برنامه‌های پادشاهی هستند. قیمت بالای نفت نقش اساسی در تأمین بودجه جاه‌طلبی‌های توسعه پادشاهی بازی می‌کند و انتظار می‌رود افزایش شدید مخارج در طول سال‌های 2022 تا 2025 باشد.

آیا می‌توان شاهد چنین اقدامات تلافی جویانه دیگری از سوی دیگر متحدان آمریکا در زمینه‌های دیگر مانند حوزه نظامی بود؟

پس از هفت دهه هژمونی در آسیا، آمریکا اکنون باید چینی قدرتمندتر را در خود جای دهد. امروز، پس از یک قرن و نیم که شامل اشغال امپراتوری غرب، آشفتگی جمهوری‌ها، غارت جنگ‌سالاران، تهاجم ژاپن، جنگ داخلی، تحولات انقلابی و اخیراً رشد اقتصادی خارق‌العاده بود، چین دوباره احساس خود را از بزرگ بودن پیدا کرده است. قدرت.

بنابراین، فشار واشنگتن برای متحدان و شرکای خود برای انتخاب سفید و سیاه برای جانبداری از “یا با ما یا چینی ها” به سختی می تواند کارساز باشد. قدرت‌های منطقه‌ای منافع شخصی خود را در خط مقدم خواهند داشت و می‌توانند به دلخواه خود بین قدرت‌های بزرگ مختلف جابه‌جا شوند.

حمله پوتین به اوکراین، دولت‌های سراسر جهان را وادار می‌کند تا پیامدهای ژئوپلیتیک جنگی را که توسط یک ابرقدرت انرژی دنبال می‌شود، هضم کنند. اتحادیه اروپا متشکل از 27 کشور با سرعت بخشیدن به قطع ارتباط خود از گاز روسیه واکنش نشان داده است، در حالی که ایالات متحده واردات نفت روسیه را ممنوع کرده و جهان را برای تامین منابع جایگزین جستجو می کند. عربستان سعودی از اهمیت استراتژیک جدید خود لذت می برد زیرا قیمت نفت خام که دو سال پیش سقوط کرد به بالاترین حد خود رسید.

رهبران تجاری شتاب جهانی‌زدایی را اعلام کرده‌اند و زنگ خطر را درباره دوره جدیدی از رکود تورمی به صدا درآورده‌اند. دانشگاهیان بازگشت فتح را محکوم کرده و از تجدید روابط فراآتلانتیک استقبال کرده اند. و کشورها تقریباً در همه جنبه های سیاست خارجی خود از جمله تجارت، هزینه های دفاعی و اتحادهای نظامی تجدید نظر می کنند.

این تغییرات چشمگیر، تحول عمیق دیگری را در سیستم انرژی جهانی تحت الشعاع قرار داده است. در دو دهه گذشته، نیاز فوری به کاهش انتشار کربن به تدریج نظم جهانی انرژی را تغییر داده است.

بی ثباتی بین المللی در شرق آسیا بیشتر از اروپای غربی است. چه به متغیرهای مورد علاقه واقع گراها و چه لیبرال ها نگاه کنیم، آسیای شرقی خطرناک تر به نظر می رسد. مشخصه این منطقه تغییرات عمده در موازنه قوا، توزیع ناهنجار قدرت اقتصادی و سیاسی در داخل و بین کشورها، ناهمگونی سیاسی و فرهنگی، سطوح رو به رشد اما همچنان نسبتا پایین وابستگی متقابل اقتصادی درون منطقه‌ای، نهادینه‌سازی ضعیف امنیتی، و مناقشات سرزمینی گسترده است. ترکیب مسائل منابع طبیعی با ناسیونالیسم پسااستعماری.

ژئوپلیتیک، انرژی، فناوری، غذا و اقتصاد هرگز در تاریخ جهان به اندازه امروز در هم آمیخته نشده اند. همه نشانه ها ما را به سمت رویارویی بیشتر از همکاری سوق می دهند که متاسفانه انرژی در راس موارد داغ دستور کار قرار دارد.

مصاحبه زهرا میرزافرجویان