زمانی که استرس دارید، بدن شما مقدار زیادی هورمون کورتیزول ترشح می‌کند. کورتیزول کار ذخیره یا بازیابی اطلاعات در مغز را سخت‌تر می‌کند. به همین دلیل وقتی استرس و اضطراب دارید حس می‌کنید نمی‌توانید خوب فکر کنید.
آیا لحظاتی وجود دارد که نمی توانید نام فردی را که هفته گذشته با او ناهار خورده اید، نام رستوران یا جایی که کلیدهای خود را گذاشته اید، به خاطر بسپارید؟ حتما این اتفاق افتاده است و شما نگران هستید که شاید در آستانه ابتلا به آلزایمر هستید. اما دلایل دیگری وجود دارد که ممکن است چیزهایی را فراموش کنید. بیایید به برخی از رایج ترین آنها نگاه کنیم.
آیا به خود افتخار می کنید که می توانید چند کار را انجام دهید؟ اگرچه ممکن است در نگاه اول یک مهارت به نظر برسد. اما تحقیقات نشان می دهد که انجام چند کار در واقع مغز ما را گیج می کند، خلاقیت ما را کاهش می دهد و فراموشی را افزایش می دهد. بنابراین، اگرچه انجام بیش از یک کار به طور همزمان ممکن است کارآمد به نظر برسد. اما برای حافظه و عملکرد شما اصلا خوب نیست. اگر متوجه شدید که اخیراً بسیار فراموشکار بوده اید یا نمی توانید تمرکز کنید، عادت های خود را بررسی کنید. اگر متوجه شدید که در اواسط کار تمرکز خود را از دست داده اید، این عادت چندوظیفه ای را کاهش دهید. برای مغز و حافظه شما مفید است.
کیفیت خواب ضعیف
آیا متوجه شده اید که اگر برای مدتی ریستارت یا راه اندازی مجدد نکنید، کامپیوتر شما کند می شود؟ همین اتفاق برای مغز شما می افتد. مغز شما به استراحت نیاز دارد، و درست مانند اینکه کامپیوتر خود را برای بازگشت به سرعت و عملکرد عادی ریست می کنید، مغز شما نیز نیاز به بازیابی دارد. تحقیقات نشان می دهد که بیشتر فرآیندهای حافظه در طول خواب عمیق رخ می دهد و میزان خواب عمیق با افزایش سن کاهش می یابد. علت مشکلات حافظه در سنین بالا ممکن است خواب نامناسب باشد. با افزایش سن، میزان خواب عمیق شما کاهش می یابد. بنابراین اگر شب راحت نخوابید، فراموشی و ضعف حافظه شما ممکن است به همین صورت باشد و به تدریج افزایش یابد.
تحقیقات نشان می دهد که کاهش خواب عمیق در شب با اختلال در حافظه روز بعد مرتبط است. مطالعات مختلف نشان داده اند که خواب خوب حافظه را در افراد در هر سنی بهبود می بخشد و حتی ممکن است به مطالعه دانش آموزان کمک کند. آیا می خواهید لیستی از کلمات را حفظ کنید؟ پس قبل از چرت زدن اینها را بخوانید و حفظ کنید. تحقیقات نشان می دهد که اگر بعد از خواندن کلمات بخوابید، بعد از خواب کلمات بیشتری را به خاطر خواهید آورد.حتی یک چرت کوتاه، می تواند حافظه شما را بهبود بخشد.
مصرف داروهای خاص
یادت نمیاد چی میخواستی از فروشگاه بخری؟ اسم کتابی که چند هفته پیش خوندی چی بود؟ داروهایی که مصرف می کنید نیز می توانند بر حافظه شما تأثیر بگذارند. بسیاری از داروهای تجویزی و بدون نسخه می‌توانند باعث فراموشی یا کمی سردرگمی و حواس پرتی روز بعد در ما شوند. فقط قرص های خواب آور نیستند که این کار را با شما انجام می دهند!
سایر داروها مانند مسکن ها، داروهای ضد اضطراب، داروهای ضد افسردگی، شل کننده های عضلانی، قرص های آلرژی و حتی برخی از داروهای فشار خون می توانند بر تمرکز و توانایی حافظه شما تأثیر بگذارند. هر چیزی که بر مغز و سیستم عصبی شما تأثیر می گذارد، می تواند باعث “مه مغزی” شود و تمرکز یا به خاطر سپردن را سخت تر کند. مصرف الکل هم یکی از عوامل موثر بر ضعف حافظه است.
اگر متوجه شدید که حافظه شما ضعیف است، با پزشک خود مشورت کنید. از او بپرسید که آیا این وضعیت به دلیل اثرات داروهایی است که استفاده می کنید. تغییر دوز یا تغییر دارو ممکن است بر عوارض جانبی آن تأثیر بگذارد و شما را کمتر تحت تأثیر آن قرار دهد.
کیفیت خواب و سلامت مغز ارتباط نزدیکی با هم دارند. استفاده از داروهای بدون نسخه که باعث سردرگمی و فراموشی می شوند باید محدود شود. پزشک شما همچنین می تواند بر اساس این عوارض جانبی دارو ارزیابی کند که کدام رویکرد برای شما بهترین است. علاوه بر همه اینها، الکل ننوشید و 7-8 ساعت در شب بخوابید تا حافظه خود را بهبود بخشد.
استرس
آیا وقتی استرس دارید احساس فراموشی می کنید؟ این عجیب نیست؛ استرس می تواند بر توانایی شما در به خاطر سپردن در کوتاه مدت و بلند مدت تأثیر بگذارد.
وقتی استرس دارید، بدن شما مقدار زیادی هورمون کورتیزول ترشح می کند. کورتیزول ذخیره یا بازیابی اطلاعات را برای مغز دشوارتر می کند. به همین دلیل است که وقتی احساس استرس و اضطراب می کنید نمی توانید به وضوح فکر کنید.
هر دو استرس حاد و مزمن و استرس های مزمن ذهنی می توانند بر توانایی های حافظه تأثیر بگذارند. بنابراین اگر متوجه شدید که اخیراً دچار فراموشی شده‌اید، به میزان استرس خود نگاه دقیق‌تری بیندازید. تنفس عمیق، ورزش منظم و غیره. از روش های کاهش استرس کمک بگیرید. با کاهش استرس، تمرکز شما افزایش می یابد و می توانید واضح تر فکر کنید.
ارتباط بین ذهن و بدن در فرآیندهای ادراکی قوی است. کاهش استرس به مغز این توانایی را می دهد که ارتباطات ذهنی و فیزیکی خوبی را حفظ کند و به حافظه شما اجازه می دهد تا بهتر کار کند. صبور باشید و عادات سبک زندگی خود را تغییر دهید.
افسردگی
افسردگی همچنین می تواند قدرت حافظه را کاهش دهد. دلیل این رابطه مشخص نیست. اما تاثیر هورمون های استرس و برخی از ساختارهای مغز را نیز شامل می شود. هنگامی که شما افسرده هستید، بدن شما کورتیزول بیشتری تولید می کند و این می تواند بر هیپوکامپ مغز شما تأثیر بگذارد. هیپوکامپ بخش مهمی از مغز برای تشکیل حافظه و یادآوری است. کورتیزول توانایی هیپوکامپ برای ذخیره و بازیابی اطلاعات را کاهش می دهد.
علاوه بر این، درمان افسردگی گاهی اوقات می تواند بر حافظه تأثیر منفی بگذارد. برخی از داروهایی که برای تنظیم خلق و خو و تسکین افسردگی تجویز می شوند، می توانند باعث فراموشی یا مشکلات ادراک موقت شوند.
مشکلات حافظه ممکن است به دلیل تغییرات بیولوژیکی ناشی از افسردگی یا مربوط به درمان این بیماری باشد. خوشبختانه با تثبیت خلق و خو و متعادل شدن هورمون ها، توانایی های حافظه به حالت عادی خود باز می گردند. اگر در حال درمان افسردگی خود هستید و احساس می کنید که حافظه شما ضعیف شده است، حتما این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
کمبود ویتامین
فراموشی دلایل زیادی می تواند داشته باشد که کمبود دو ماده غذایی یکی از آنهاست. کمبود ویتامین های B1 و B12 در افراد معتاد به الکل رایج است. بدون ویتامین B1 کافی، مغز به سختی می تواند گلوکز را به انرژی برای حمایت از عملکردهای شناختی تبدیل کند.
کمبود ویتامین B12 در افراد بالای 55 سال نیز شایع است، اما ممکن است در هر سنی رخ دهد. ویتامین B12 برای سلامت و ارتباط سلول های عصبی ضروری است. تعدادی از مشکلات گوارشی می تواند از جذب ویتامین B12 از غذا جلوگیری کند. ویتامین B12 در محصولات غذایی حیوانی یافت می شود.
خوشبختانه کمبود این ویتامین ها قابل درمان است. با این حال، کمبود طولانی مدت ویتامین B12 می تواند باعث آسیب دائمی به سیستم عصبی شود. اگر متوجه شدید که مشکلات حافظه شما در حال افزایش است، از پزشک خود بخواهید وضعیت این ویتامین ها را در بدن شما بررسی کند. مکمل های زیرزبانی راه موثری برای افزایش ذخایر ویتامین B12 هستند.
ما معمولاً خاطرات را زمانی بهتر به خاطر می آوریم که با احساسات شدید همراه باشند. بنابراین، یک رویداد هیجان انگیز یا بسیار غم انگیز به جای جزئیات معمولی به خاطر سپرده می شود. با این حال، تکیه بر این پدیده راه ایده آلی برای حفظ دقت حافظه نیست. بنابراین، لازم است مغزمان را با مواد مغذی مهمی تغذیه کنیم که از ارتباط سلول های عصبی پشتیبانی می کنند.
مشکلات پزشکی
اگر اخیراً خود را بسیار فراموشکار می بینید، خوب است بدانید که تعدادی از عوارض و بیماری ها مانند آپنه خواب و مشکلات تیروئید نیز ممکن است علت این وضعیت باشد. آپنه خواب می تواند به طور دائم به بخش هایی از مغز که در ذخیره سازی خاطرات نقش دارند آسیب برساند.
آپنه خواب در افرادی که خروپف می کنند، با سردرد یا خشکی دهان از خواب بیدار می شوند یا اضافه وزن دارند، شایع تر است. این یک مشکل جدی است، بنابراین در صورت مشاهده علائم با پزشک خود صحبت کنید.
مشکلات تیروئید نیز می تواند بر ادراک و حافظه تأثیر بگذارد. کم کاری تیروئید باعث خستگی، افزایش وزن، مه مغزی، خشکی پوست، یبوست و فراموشی می شود. خوشبختانه با آزمایش خون می توانید از وضعیت عملکرد تیروئید خود مطلع شوید.
در برخی موارد، تغییرات در حافظه ممکن است نشانه ای از افزایش خطر سکته مغزی باشد. بنابراین، اگر دائماً مشکل فراموشی دارید، این موضوع را به پزشک خود گزارش دهید تا تشخیص دهد که آیا مشکل فراموشی شما جدی است یا خیر.
منبع: صد آنلاین