به بهانه سقوط هلیکوپتر حامل ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران و هیئت همراهش در جنگل‌های ارسباران، در اینجا نگاهی به دلخراش‌ترین سوانح و حوادث هلیکوپترها در جهان خواهیم پرداخت. در طول شش دهه گذشته از حیات بالگردها، آنها سهم مهمی از پیروزی‌ها داشته‌اند؛ اما متأسفانه شاهد تراژدی‌های بیشماری نیز بود‌ه‌ایم.
به گزارش گجت نیوز، همانطور که این لیست نشان می‌دهد، دلایل بالقوه متعددی می‌تواند برای سقوط بالگردها وجود داشته باشد. برخی از حوادث موجود در این لیست تأیید شده یا مظنون به فعالیت‌های تروریستی یا درگیری‌های منطقه‌ای در حال انجام هستند. متأسفانه در چنین مواردی، فهمیدن واقعیت ماجرا دشوار است.
سخت‌ترین حوادث هلیکوپترها در جهان
به هر ترتیب در ادامه، بزرگترین حادثه‌های تاریخ دنیای بالگردها را بررسی خواهیم کرد که نکات جالبی را در پی دارد.
۱. هلیکوپتر سیکورسکی سی‌اچ-۵۳ سی استالیون – سال ۱۹۶۸ – ویتنام
احتمالاً هیچ جنگی به اندازه جنگ ویتنام به خاطر استفاده گسترده از بالگردهای نظامی، شهرت (یا شاید با الهام از فیلم Apocalypse Now) پیدا نکرده است. بنابراین جای تعجب نیست که این جنگ شاهد سقوط مرگبار و حوادث فراوانی مرتبط با بالگردها بوده است.
یکی از قابل‌توجه‌ترین این حوادث در تاریخ ۸ ژانویه ۱۹۶۸ رخ داد، زمانی که یک فروند بالگرد سنگین CH-53A سی استالیون در جنگل‌های های لانگ سقوط کرد و منجر به کشته شدن تمامی ۴۶ سرنشین آن شد. تیم‌های جستجو و نجات ۱۰ روز پس از سانحه، لاشه کاملا سوخته بالگرد را پیدا کردند. این حادثه در حین یک عملیات حمل و نقل معمولی رخ داد و در نهایت، شرایط بد آب و هوا علت این فاجعه اعلام شد.
۲. هلیکوپتر سیکورسکی سی‌اچ-۵۳ دی استالیون – سال ۱۹۷۷ – اسرائیل
در فاجعه‌ای دیگر مرتبط با بالگردهای CH-53، در تاریخ ۱۰ مه ۱۹۷۷ یک فروند سی استالیون در طی یک تمرین نظامی در دره اردن سقوط کرد و تمامی ۵۴ سرنشین آن جان باختند. این حادثه با عنوان “Ason Hanun-dalet” به‌معنی فاجعه ۵۴ نفر در حافظه مردم اسرائیل ماندگار شده است.
برخلاف بسیاری از حوادث این لیست، علت نهایی سقوط این فروند CH-53D سی استالیون که به تپه‌ای در کرانه باختری برخورد کرد، هرگز به طور قطعی اثبات نشد. در آن زمان، ارتش اسرائیل (IDF) احتمال دخالت گروه‌های فلسطینی یا اردنی را مطرح کرد. براساس گزارش‌های خبری، این هلیکوپتر پیش از سقوط ناگهانی، چند صد متر ارتفاع گرفته بود.
۳. هلیکوپتر وستلند وسکس ۶۰ – سال ۱۹۸۱ – انگلستان
در جریان این حادثه، بالگردی که سقوط کرد گونه‌ای بریتانیایی از سیکورسکی H-34 بود. در تاریخ ۱۳ آگوست ۱۹۸۱، بالگرد با کد پروازی G-ASWI در نزدیکی باکتون، نورفولک، دچار نقص فنی در جعبه‌دنده روتور اصلی شد و در نتیجه خلبانان کنترل آن را از دست دادند. این سانحه منجر به کشته شدن تمامی ۱۲ سرنشین بالگرد شامل ۲ خلبان و ۱۱ کارگر گازی شد.
عملیات جستجو و نجات با تأخیر مواجه شد و زمانی که عملیات بازیابی آغاز گردید، لاشه بالگرد به حدی آسیب دیده بود که علت قطعی سانحه قابل تشخیص نبود. در نتیجه، بازپرسی رسمی منجر به صدور رأی باز ماند.
در تاریخ ۱۳ آگوست ۲۰۱۴، در واکنش این تراژدی، یادبودی رونمایی شد. ماه بعد، روزنامه Eastern Daily Press گزارشی را در رابطه با تأثیرات این سانحه پس از گذشت سه دهه منتشر کرد.
۴. هلیکوپتر سیکورسکی اس-۶۱ – سال ۱۹۸۳ – انگلستان
دو سال بعد از این حادثه، یک تراژدی دیگر برای هلیکوپتر بریتانیایی رخ داد. در ۱۶ ژوئیه ۱۹۸۳، یک هلیکوپتر تجاری در منطقه جنوبی دریای سلتیک در حال سفر از پنزانس به سمت سنت ماری در نزدیکی ساحل سیلی در کورنوال سقوط کرد. از ۲۶ نفر سرنشین این هلیکوپتر، ۲۰ نفر جان خود را از دست دادند.
کمیسیونی برای بررسی سوانح هوایی بلافاصله تحقیقات خود را آغاز کرد و نتیجه گرفت که این حادثه ناشی از خطای خلبان بوده است. علت این خطا، عدم توجه و واکنش مناسب به شرایط بد آب و هوا عنوان شد. همچنین، به عدم نظارت صحیح بر ابزارهای ناوبری و فقدان هشداردهنده ارتفاع در بالگرد اشاره شد.
در پی این سانحه، بازنگری در ایمنی بالگردها صورت گرفت و کمیسیون هشت توصیه ارائه کرد که هفت مورد از آنها به اجرا درآمد. این حادثه تا سه سال بعد و فاجعه بالگرد بوئینگ شینوک، مرگبارترین سانحه هوایی با بالگرد در بریتانیا بود.
۵. بوئینگ ۲۳۴ ال‌آر شینوک – سال ۱۹۸۶ – اسکاتلند
مرگبارترین سانحه هوایی با بالگرد در تاریخ اروپا در تاریخ ششم نوامبر ۱۹۸۶ رخ داد. در این حادثه، یک فروند بالگرد چنوک در نزدیکی فرودگاه سامبورگ در جزایر شتلند سقوط کرد و تمامی ۴۵ سرنشین آن جان باختند.
این بالگرد که حامل کارکنان یک میدان نفتی در برنت بود، در حال نزدیک شدن به فرودگاه سامبورگ بود که ناگهان در حدود ۲.۵ مایلی (حدود ۴ کیلومتری) دورتر از باند فرود سقوط کرد و در دریا غرق شد.
تحقیقات انجام شده در مورد این حادثه نشان داد که بالگرد شینوک دچار نقص فنی فاجعه‌بار در جعبه‌دنده جلو شد که منجر به از کار افتادن یکی از روتورها و برخورد پره‌های بالگرد با یکدیگر گردید.
۶. هلیکوپتر سیکورسکی اس-۶۵ سی-۳ – سال ۱۹۹۷ – اسرائیل
بیست سال پس از اولین سانحه، تراژدی دیگری برای بالگردهای CH-53 اسرائیل رقم خورد. در تاریخ ۱۷ آگوست ۱۹۹۷، دو فروند سیکورسکی اس-۶۵سی-۳ در منطقه امنیتی مرز جنوبی اسرائیل با لبنان سقوط کردند که منجر به کشته شدن تمامی ۷۳ نیروی نظامی رژیم صهیونیستی حاضر در آنها شد.
این سانحه توجهات و عزاد ملی را به خود جلب کرد و یکی از دلایل اصلی عقب‌نشینی اسرائیل از جنوب لبنان در سال ۲۰۰۰ بود. تحقیقاتی در این مورد آغاز شد، اما علت سقوط هرگز به طور قطعی مشخص نشد.
با این حال، کمیسیون دولتی هرگونه نقص فنی یا مکانیکی در دو بالگرد را رد کرد. بررسی‌ها نشان داد که در جریان سقوط اولین بالگرد، ملخ اصلی آن به بالگرد دوم که در تلاش برای امدادرسانی بود برخورد کرده است.
۷. هلیکوپتر میل می-۲۶ – سال ۲۰۰۲ – روسیه
روابط روسیه با بسیاری از کشورهای مستقل سابق شوروی و سرزمین‌هایی که حتی پیش از فروپاشی با آنها در ارتباط بوده، پیچیده است. حادثه مورد نظر ما در جریان جنگ دوم چچن رخ داد، که جدیدترین مورد در زنجیره‌ای طولانی و وحشیانه از درگیری‌های قومی-ملی و مذهبی بود.
در 19 آگوست سال 2002، یک فروند بالگرد سنگین Mil Mi-26 متعلق به ارتش روسیه در حین انجام مأموریتی در منطقه چچن سقوط کرد و فاجعه‌ای هولناک رقم خورد. این بالگرد که به عنوان بزرگترین بالگرد نظامی جهان شناخته می‌شود، حامل 15 خدمه و 27 سرباز چچنی بود که قصد داشتند به پایگاه هوایی هانکالا در نزدیکی گروزنی منتقل شوند.
متأسفانه، در میانه راه، بالگرد هدف شلیک موشک زمین به هوای 9K32 استینگر قرار گرفت که توسط شورشیان چچن شلیک شده بود. اصابت موشک باعث از دست رفتن کنترل بالگرد و سقوط آن در نزدیکی روستای گیسکای شد.
این سانحه دلخراش جان تمامی 42 سرنشین بالگرد را گرفت و به‌عنوان یکی از مرگبارترین حوادث هوایی در تاریخ روسیه به ثبت رسید. ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر که داغی عمیق بر قلب بازماندگان و مردم روسیه گذاشت.
علاوه بر تلفات جانی، این حادثه خسارات مالی قابل توجهی نیز به بار آورد. بالگرد Mil Mi-26 که به عنوان پرنده غول‌پیکر شناخته می‌شد، بالگردی بسیار گران‌قیمت و منحصر به فرد بود و از دست رفتن آن ضربه سنگینی به توان نظامی روسیه وارد کرد.
۸. هلیکوپتر میل می-۸ – سال ۲۰۰۷ – سیرالئون
در 9 ژوئن سال 2007، یک فروند بالگرد Mil Mi-8 متعلق به ارتش پاکستان در حین انجام مأموریتی صلح‌بانی در سیرالئون سقوط کرد و 23 نفر جان خود را از دست دادند. این بالگرد که حامل سربازان پاکستانی و مقامات دولتی سیرالئون بود، در مسیر پرواز از فرودگاه فریتاون به شهر بو به ناگهان دچار نقص فنی شد و در منطقه‌ای جنگلی سقوط کرد.
علت دقیق این سانحه هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که نقص فنی در موتور بالگرد، نقشی اساسی در وقوع این فاجعه داشته است.
سقوط میل می-۸ در سیرالئون، ضایعه‌ای سنگین برای نیروهای حافظ صلح سازمان ملل و مردم سیرالئون بود. این حادثه تلخ، بار دیگر خطرات عملیات صلح‌بانی در مناطق ناآرام و پر تنش را به نمایش گذاشت و ضرورت تجهیز مناسب و آموزش‌های تخصصی برای نیروهای صلح‌بان را به وضوح نشان داد.
۹. هلیکوپتر میل می-۳۵ – سال ۲۰۰۹ – ونزوئلا
یک فروند هلیکوپتر میل می-۳۵ متعلق به ارتش ونزوئلا در ۱۶ نوامبر ۲۰۰۹، حین پرواز آزمایشی در ایالت باریناس سقوط کرد. در این سانحه، هر ۱۷ سرنشین هلیکوپتر شامل ۱۳ افسر و ۴ خدمه جان خود را از دست دادند.
علت سقوط همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد. با این حال، همانند بسیاری از موارد مشابه، شرایط بد آب و هوایی به عنوان یکی از احتمالات مطرح شده است. این سانحه یکی از مرگبارترین سوانح هوایی در تاریخ ونزوئلا بود و ضربه بزرگی به ارتش این کشور وارد کرد.
۱۰. هلیکوپتر سیروسکی اس-۷۶ بی – سال ۲۰۲۰ – ایالات متحده آمریکا
در ۲۶ ژانویه ۲۰۲۰، یک هلیکوپتر سیکورسکی اس-۷۶ حامل کوبی برایانت، بسکتبالیست افسانه‌ای و دختر ۱۳ ساله‌اش جیانا، به همراه هفت نفر دیگر در شهر کالاباساس، کالیفرنیا سقوط کرد. این سانحه دلخراش جان همه سرنشینان را گرفت.
علت دقیق حادثه هنوز به‌طور کامل روشن نیست، اما تحقیقات نشان داده که مه غلیظ و شرایط نامساعد جوی در منطقه نقش مهمی در این اتفاق ناگوار داشته است.
مرگ کوبی برایانت و دخترش شوکی عظیم به جامعه ورزش و هواداران او در سراسر جهان وارد کرد. او یکی از محبوب‌ترین و پرافتخارترین بازیکنان تاریخ بسکتبال بود و الهام‌بخش میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا. هنوز یاد و خاطره کوبی برایانت در قلب‌ها زنده است و او به عنوان یکی از اسطوره‌های بسکتبال برای همیشه در تاریخ ورزش جاودانه خواهد شد.
منبع:عصرایران