رویای پدر: بر اساس آمار حدود 5 میلیون مصرف کننده مواد مخدر در کشور وجود دارد که با احتساب خانواده های آنها می توان گفت روزانه حدود 15 میلیون نفر از جمعیت کشور از مواد مخدر هراس دارند. این آمار حتی با فرض عدم افزایش آن برای درک فراگیر شدن معضل اعتیاد و اهمیت کمپ ها و مدیریت آن کافی است.
تعداد جمعیت این خانواده حاکی از آن است که مسئولان سرپرستی باید به مقوله اعتیاد و راه های غلبه بر آن توجه جدی داشته باشند، اما حوادث کمپ ها نشان می دهد که اینطور نیست. سال هاست که تصاویر شکنجه معتادان متجاهر در کمپ ها منتشر می شود؛ کشتار در این مراکز بی سابقه است. محسن قاسمی، ملی پوش سابق کشتی و دارنده مدال طلای آسیا، سال ها پیش در کمپ ترک اعتیاد بروجرد توسط کارکنان کمپ مورد ضرب و شتم قرار گرفت که به کما رفت و در سن 31 سالگی درگذشت. سال گذشته یکی از افرادی که در یکی از کمپ ها تحت درمان بود به دلیل بستن نادرست به تخت، دستش را قطع کردند.
اوج آتش سوزی کمپ لنگرود بود که در آن بیش از 32 نفر از مردم بیگناه به دلایل مختلف از بی توجهی به امکانات رفاهی و سایر امکانات مراقبتی گرفته تا کمبودهای داخلی اداری و مشکلات ساختمان کمپ به دلیل بی احتیاطی در این منطقه زنده در آتش سوختند. و بدتر تنها سه روز پس از این حادثه آتش سوزی دیگری در یکی از کمپ های دلفان رخ داد. بنابراین شکست و سوء مدیریت کمپ های ترک اعتیاد اتفاق تازه و بی سابقه ای نیست. شاید بتوان همه این حوادث به ویژه حادثه لنگرود را فریاد بزرگی علیه آن بخش از سیستم مدیریتی دانست که اوضاع نابسامان این منطقه را نادیده می گیرد و مدیریت کمپ ها را به افراد عادی واگذار می کند.
کمپ داران مجبور به ورود به مسیر غیر استاندارد می شوند
یکی از نمایندگان مجلس می گوید مشکل از یک کمپ بیشتر است و می گوید: «خدمات اجتماعی مدیریت کمپ های سم زدایی را به بخش خصوصی واگذار کرده است و چون مبلغ محدودی را برای اسکان هر معتاد اختصاص می دهد، این مراکز نیز این کار را انجام داده اند. ساختمان های اجاره ای و فاقد امنیت و استانداردهای معمول هستند.
احمد دنیا مالی می افزاید: هزینه کمپ ها بستگی به تعداد افراد معالجه شده دارد و از آنجایی که درآمد کمی دارند معمولاً توان تامین فضای مورد نیاز خود را ندارند و اگر بخواهند ساختمانی نوساز اجاره کنند هزینه های آنها افزایش می یابد. از این رو سعی می کنند بیشتر از توان مالی متقاضیان را بپذیرند و برای کاهش هزینه ها به خدمات و فضاهای ارزان متوسل می شوند تا بتوانند آنچه از کمک های اجتماعی دریافت می کنند حفظ کنند.
این نماینده مردم گیلان در مجلس توضیح می دهد: بهزیستی کمبود منابع را علت بسیاری از حوادث مربوط به زیر مجموعه خود عنوان می کند و ردپای این عامل در حوزه نگهداری از معلولان اسکان یافته است. ساختمان های غیر استاندارد یا عدم رسیدگی به افراد خاص بیماران و اوتیسم نیز مشهود است
وی در پاسخ به این مقاله که پیامدهای عدم افزایش بودجه خیریه را در قالب حادثه اردوگاه لنگرود نشان می دهد، توضیح می دهد: کسری بودجه مشکل مهمی است که در همه حوزه ها وجود دارد و مجلس نمی تواند از بودجه سازمان ها فراتر رود. جز در موارد خاص پیشنهاد دولت مبنی بر افزایش مبلغ به دلیل اینکه تحمیل هزینه به دولت بدون پیش بینی منابع غیرممکن است اما نهادهای بهزیستی و امانی قانوناً مسئول قرارگاه لنگرود هستند و باید پاسخگو باشند.
این نماینده مجلس تاکید می کند: کمبود بودجه باعث رفع مسئولیت دستگاه ها نمی شود. انجام بسیاری از کارها ربطی به بودجه ندارد و فقط نیازمند دقت و توجه به موقع برای جلوگیری از فاجعه است. در مورد قرارگاه لنگرود نیز نظارت درست و به موقع کافی بود تا از این امر جلوگیری شود.
اردوگاه لنگرود بیش از ظرفیت خود دریافت کرده بود
یکی دیگر از نمایندگان مردم گیلان در مجلس نیز گفت: اردوگاه لنگرود 30 نفر ظرفیت داشت اما 49 نفر را در خود جای داده بود و 19 نفر باقی مانده بودند در حالی که بدون این 19 نفر حادثه کمتر بود.
پرویز محمدنژاد، قاضی منطقه ادامه می دهد: مجوز ایمنی آتش نشانی برای ساختمان های قدیمی مفهومی ندارد و برای ساختمان های قدیمی گواهی ایمنی آتش نشانی وجود ندارد. ساختمان ها گواهی ایمنی آتش نشانی دریافت می کنند و از این آیین نامه مستثنی هستند.
وی بیان می کند: ساخت این مرکز کمپ خاصی نبود. گزارش ها حاکی از آن است که ساختمان قدیمی و سقف چوبی آن به طور کامل آماده آتش بوده که باعث افزایش سرعت آتش سوزی شده است، اما بررسی و بازرسی مستمری در این زمینه خصوصاً از نظر ایمنی صورت نگرفته و حتی اطلاعیه ای نیز به آن ارسال نشده است. مدیر انبار ماهر ساختمان
به گفته قاضی بخش، برای اطمینان از ایمنی ساختمان انبار، گچ کاری سقف و پوشاندن چوب با لایه ای از گچ کمترین کاری بود که می شد انجام داد. اگر سقف دارای یک لایه حرارتی محافظ بود، آتش حداقل به تأخیر می افتاد، اما این کار ساده تکمیل نشد.
قاضی منطقه تاکید می کند: در سوابق اردوگاه لنگرود اثری از آموزش و نحوه انجام وظایف کلیددار و نگهبان به گونه ای که تصادف احتمالی منجر به فوت نشود وجود نداشت. علت اصلی آتش سوزی هنوز مشخص نشده و حتی مشخص نشده است که این حادثه با برنامه ریزی قبلی رخ داده یا تصادفی بوده است، اما قطعاً دادستانی، استانداری و متولیان بازرسی و ارزیابی منظم مشخص کرده اند. بهزیستی پاسخگوی نیازها و تعهدات آنها نبود.
وی می گوید: در مدیریت فعالیت های اجرایی از جمله کمپ های ترک اعتیاد در کشور مشکلاتی وجود دارد. گاهی با نظارت کافی و با کمترین هزینه می توان از بزرگترین بلایا جلوگیری کرد اما عدم نظارت کافی کل کشور را تحت تاثیر قرار می دهد.
قاضی محله با بیان اینکه اردو جایی است که افراد در آن نگهداری می شوند و ارزش یک فرد در جامعه بشری نامحدود است، تصریح می کند: انجام کار درست نیاز به پول ندارد، بلکه تعهد، عشق و علاقه به کار می خواهد و به همین دلیل مردم این کار را انجام می دهند. عاشق کارشان نباشند و وظایفشان را انجام ندهند. از آنجایی که این حوادث رخ می دهد، حوادث ناشی از کم کاری مردم را می توان انسان ساز دانست و قوه قضائیه باید در این زمینه به موضوع سهل انگاری رسیدگی کند.
رفاه دیگر وجود ندارد
یکی از کارشناسان موسسه خیریه نیز خاطرنشان می کند: تاثیر اجاره بها در صدور مجوز انبار برای برخی افراد را نمی توان نادیده گرفت، اما ابزارهای دیگری نیز به بحران اجتماعی دامن می زند.
منصوری احدی ادامه می‌دهد: شاید کسی نداند، اما دادستان‌ها با اعمال فشار برای پذیرش معتادان خارج از ظرفیت کمپ‌ها، بهزیستی را وادار می‌کنند و اگر این اتفاق نیفتد، به راحتی مدیر را به استعفا محکوم می‌کنند.
وی می افزاید: ای کاش می دانستید قوه قضائیه چقدر به بهزیستی اجتماعی فشار می آورد و می گفت: لطفا به هیچ نهاد بهزیستی آسیب ندهید زیرا بهزیستی عمری باقی نمانده است.
آتش لنگرود نابخشودنی است
طبق ماده 26 ایجاد مراکز ترک اعتیاد، این مراکز باید دارای گواهی ایمنی و بیمه آتش سوزی باشند، اما کمپ لنگرود به دلیل قدیمی بودن ساختمان و سقف قابل اشتعال و همچنین رفاه اجتماعی بر خلاف ماده 18 ق.م. راه اندازی این مراکز امکان بهره برداری از پردیس های جنین را ندارد. چرا کمپ از بازرسان اجتماعی اخطار ایمنی دریافت نکرده است، چرا بیمه آتش سوزی برای این مراکز اجباری نیست و مراکز می توانند از آن امتناع کنند، چرا تعداد کمپ ها با تعداد متقاضیان افزایش نمی یابد و… اینها همه است. سوالات دیگر در مورد حادثه لنگرود بی پاسخ است؟ او می توانست به موقع از حادثه اخیر جلوگیری کند.
ساده لوحی است که همه تقصیرها را به گردن مدیریت داخلی کمپ بیندازیم زیرا اجاره بها، عدم نظارت، مماشات، حمایت ناکافی برخی از مراکز ترک اعتیاد و جلوگیری از هشدار کمپ ها زمینه ساز همه کمپ ها شده است. دور شدن از مدیریت پایه حذف و اکنون نتیجه این است که خانواده های زیادی در غم از دست دادن فرزندان معصوم اما امیدوار خود عزادارند و نظام مدیریتی کشور از غفلت مدیران کوچک رنج می برد. بنابراین فاجعه لنگرود قابل بخشش نیست، به ویژه به دلایلی که باید رصد شود. خیریه و به طور کلی جامعه مسئول زندگی هر فردی است و هیچ بیماری و مشکلی از جمله اعتیاد از ارزش زندگی انسان نمی کاهد.
بیشتر بخوانید:
مدیر عامل بهزیستی گیلان تحت تعقیب قضایی قرار گرفت
۲۳۳۲۳۳