تحقیقات جهانی نشان می دهد آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ و میر زودرس در جهان پس از فشار خون بالا، استعمال دخانیات و سوء تغذیه است و سالانه باعث مرگ زودرس 7 میلیون نفر می شود.
به گزارش همشهری آنلاین، اگرچه این معضل جهانی منجر به مرگ افراد نمی شود، اما بیماری ها و عوارض زیادی را به همراه دارد؛ از تولد نوزادان کم وزن گرفته تا مبتلا شدن به بیماری های قلبی عروقی، دیابت، بیماری های تنفسی، سکته مغزی، انواع سرطان از جمله سرطان ریه…
آلودگی هوا در کشور ما در چند سال اخیر وارد فاز نگرانکنندهتری شده است و کارشناسان و مسئولان مدام هشدار میدهند که باید برای کنترل و کاهش آن اقدامی کرد. در غیر این صورت آمار مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا افزایش می یابد و نظام سلامت کشور به خطر می افتد. این معضل هر سال در کلانشهرها به ویژه در پرجمعیت ترین پایتخت یعنی تهران بدتر می شود.
به گفته کارشناسان، خودروهای فرسوده و موتورسیکلت های فرسوده، کیفیت پایین سوخت و افزایش مصرف سوخت، بزرگ ترین عوامل آلودگی هوای ایران و در واقع مقصر اصلی هستند. به گفته کارشناسان، سال هاست که هیچ مقرراتی در مورد خودروهای فرسوده و موتورسیکلت وجود ندارد. مصرف بنزین نیز در 10 سال گذشته دو برابر شده است.
آمار مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در ایران رو به افزایش است
بر اساس گزارش وزارت بهداشت، مجموع مرگهای ناشی از مواجهه طولانیمدت با PM 2.5 در افراد بالای 30 سال در سال 1401، 26 هزار و 307 مورد بوده است. این رقم نسبت به سال 1400 بیش از 26 درصد افزایش یافته است.
انواع آلاینده های هوا در فصول سرد سال با فصول گرم متفاوت است. به عنوان مثال، ازن یک آلاینده تابستانی است و در هوای گرم تولید می شود. اما در ماه های زمستان این آلودگی به هیچ وجه مشکلی ایجاد نمی کند. ذرات معلق کوچکتر از 2.5 میکرون مهمترین آلاینده هوا در پاییز و زمستان محسوب می شوند.
چند روز پیش رئیس اداره سلامت هوا و تغییرات اقلیمی وزارت بهداشت با اشاره به اینکه 13.9 درصد مرگ و میرهای طبیعی در ایران ناشی از آلودگی هوا است، گفت: شهر تهران از نظر شدت در رتبه نوزدهم قرار دارد. آلودگی هوا معلق تکه هایی بین پایتخت های جهان. .
عباس شاهسونی با بیان اینکه از سال 1394 سالانه مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا را محاسبه و منتشر می کنیم، گفت: طبق تحقیقات و محاسباتی که با مدل پیشنهادی سازمان بهداشت جهانی در 33 شهر کشور در سال 1401 انجام دادیم. و ذرات PM 2.5 مورد بررسی قرار گرفت، مشخص شد که 13.9 درصد از مرگ و میرهای طبیعی در کشور ما ناشی از این ذرات معلق بوده است.
به گفته این مقام مسئول، میانگین غلظت ذرات معلق در کشورمان 38 میکروگرم است که 7.6 برابر دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت و بیش از 3 برابر استاندارد ملی کشورمان است.
امسال چند روز هوای پاک داشتیم؟ / رکورد ایران در بین کشورهای جهان
البته ایران در مقایسه با سایر کشورها از نظر کیفیت هوا در بین 131 کشور رتبه 21 را دارد و کشورهایی مانند چاد، عراق، پاکستان، بحرین و بنگلادش بدترین کیفیت هوا را در جهان دارند.
بالاترین شاخص کیفیت هوا در جهان به طور متوسط 169 است در حالی که میانگین شاخص کیفیت هوا در ایران 94 است. اما این بدان معنا نیست که کشور ما از نظر آلودگی هوا در سطح قابل قبولی قرار دارد. در سال های اخیر به طور متوسط در کشور تنها در 16.5 درصد از روزهای سال هوای پاک را تجربه می کنیم. این آماری است که وزارت بهداشت در پایان ماه گذشته اعلام کرد. این موضوعی است که می تواند سلامت افراد و حتی زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
سالانه 45 هزار نفر در کشور بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند.
وی در پایان آذرماه در دیدار با همشهری، رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه تهران به این نکته مهم اشاره کرد که آمارها نشان میدهد امسال هوا نسبت به سال گذشته آلودهتر بوده و حدود 12 درصد از کل آلودگی هوا را تشکیل میدهد. مرگ و میر در ایران به آلودگی هوا نسبت داده می شود.
دکتر. محمدصادق حسنوند گفت: سالانه حدود 45 هزار نفر در کشور بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند. از این میزان، حدود 9000 مرگ ناشی از آلودگی هوا مربوط به پایتخت نشینان است.
دکتر. به گفته حسنوند، غلظت PM 2.5، مهمترین آلاینده تهران، سالانه بین 7500 تا 9000 مرگ و میر را به همراه دارد. همچنین از حدود 9000 مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا که هر ساله در تهران رخ می دهد، تقریباً 60 درصد در فصل سرد و 40 درصد در ماه های بهار و تابستان اتفاق می افتد.
این محقق خاطرنشان کرد: از بین 45 تا 50 هزار مرگ ناشی از آلودگی هوا در سراسر کشور، 700 تا 1000 مورد آن کودکان زیر 5 سال است. متاسفانه از هر 10 کودک مرگ یک کودک ناشی از آلودگی هوا است و البته بیشترین آمار مرگ و میر منتسب به آلودگی هوا در گروه سنی بالای 50 سال دیده می شود. فرزندی وجود ندارد.
آلودگی هوا و ده ها بیماری
علاوه بر مرگهای زودرس ناشی از آلودگی هوا که مسئولان و کارشناسان به آن اشاره و تایید میکنند، آلودگی هوا نیز در ایجاد یا تشدید بیماریها و عوارض مختلف تأثیر زیادی دارد.
به گفته کارشناسان، آلودگی هوا می تواند منجر به بروز یا تشدید عوارض و بیماری هایی مانند دیابت نوع 2، ناباروری، زایمان زودرس، تولد نوزادان بسیار کم وزن، بیماری های قلبی عروقی، سکته قلبی، سکته مغزی، بیماری های عصبی و روانی شود. بیماری پارکینسون و آلزایمر، سرطان، به ویژه سرطان ریه و بیماری های تنفسی. آمارها نشان می دهد از هر 10 نفر 9 نفر به دلیل آلودگی هوا مجروح می شوند یکی یکی از این آسیب ها مشکلات تنفسی است.
به گفته مقامات، سه بیماری مانند سرطان ریه، حمله قلبی و سکته مغزی با آلودگی هوا ارتباط معناداری دارند. آلودگی هوا نیز عامل 20 درصد مرگ و میر نوزادان نارس است. در واقع، یافته های جدید محققان نشان می دهد که در برخی موارد، حتی ظهور اختلال اوتیسم بی ارتباط با آلودگی هوا نیست.