دلیل برگشتن مهاجران به حومه شهرها و روستاها!

مهاجرت همیشه راهی بی بازگشت نیست. گاهی برخی از مهاجران پس از مدتی اقامت در مقصد مهاجرتی به محل مبدا خود باز می گردند که به آن مهاجرت بازگشتی می گویند. اما مهاجرت معکوس در ایران چطور؟

آمار جدید و به روزی از وضعیت آمار مهاجرت داخلی در ایران وجود ندارد. نگاهی به آخرین گزارش مرکز آمار ایران نشان می دهد که در فاصله سال های 1390 تا 1395 حدود 4.4 میلیون نفر مهاجرت کرده اند. از این تعداد، تنها 2.6 درصد از خارج از کشور آمده است. به عبارت دیگر 97 درصد سایر مهاجرت ها در داخل کشور صورت گرفته است.

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، از مجموع مهاجران، 3 میلیون و 564 هزار و 735 نفر وارد مناطق شهری و 736 هزار و 253 نفر به مناطق روستایی وارد شده اند.

دیده بان مهاجرت ایران نوشته است که بین سال های 1384 تا 1389 در مجموع 5 میلیون و 534 هزار و 666 نفر وارد کشور شده یا در داخل کشور نقل مکان کرده اند. از این تعداد 5 میلیون و 89 هزار و 354 نفر در کشور بودند. یعنی 92 درصد. حدود 102000 نفر از آنها در خارج از کشور زندگی می کنند، برخی دیگر محل زندگی قبلی خود را اعلام نکرده اند.

آمار مهاجرت معکوس در ایران

بر این اساس آمار جدیدی از مهاجرت معکوس در کشور منتشر نشده است و برای صحت این موضوع باید به آمارهای قبلی مربوط به دوره بیش از هفت سال پیش مراجعه کرد.

دیده بان مهاجرت ایران درباره آمار مهاجرت معکوس در ایران نوشت که از مجموع مهاجران داخلی در این دوره (1390 تا 1395)، 2 میلیون و 852 هزار و 349 نفر از شهر به شهر و 608 هزار و 31 نفر از روستا مهاجرت کرده اند. به شهر (مهاجرت معکوس)، 210283 نفر از روستا به روستا و 916506 نفر از شهر به روستا مهاجرت کرده اند.

بر این اساس شهرها همچنان برای جذب مهاجر جذاب هستند، اما با تغییرات اقتصادی، روند مهاجرت به روستاها نیز افزایش یافته است. یعنی 14.6 درصد از مهاجران از شهر به روستا نقل مکان کرده اند.

دلایل بازگشت

پیش از این تجارت نیوز در گزارشی به وضعیت مهاجرت معکوس در ایران پرداخته بود. بر اساس این گزارش، رقیه صمدی پژوهشگر حوزه مهاجرت گفت: طرف دیگر مهاجرت های داخلی در ایران، مهاجرت معکوس است که در سال های اخیر در کشور رخ داده است.

این پژوهشگر تصریح کرد: در الگوی مهاجرت معکوس یا مهاجرت شهر به روستا، اقلیم و عامل محیطی نیز در کنار سایر عوامل تعیین کننده است، زیرا برخی از افرادی که تصمیم به بازگشت به روستاها یا شهرهای کوچکتر می گیرند، این موضوع را مد نظر قرار می دهند. عوامل آب و هوا و آب و هوا بیشتر بر تصمیمات مهاجرت تأثیر می گذارد.

صمدی گفت: البته در بحث مهاجرت معکوس نباید عوامل اقتصادی را نادیده گرفت. هزینه بالای زندگی در شهرهای بزرگ یکی این یکی از چالش‌های اقتصادی است که در سال‌های اخیر عاملی دفع‌کننده بوده و باعث جذب برخی از ساکنان شهرهای بزرگ به شهرهای بزرگ یا حومه شهرهای بزرگ شده است.»

این محقق تصریح کرد: استان های تهران، البرز و یزد به عنوان سه استان اول دارای تراز مهاجرت مثبت از جمله مناطقی هستند که میزان بارندگی آنها نسبت به میانگین 50 سال گذشته کاهش چشمگیری داشته است.