به گزارش پی ام آپ، در میان تکذیب های متعدد مسئولان دولتی درباره قیمت بنزین، به نظر می رسد دولت راه حلی سازشکارانه را برای حل مشکل افزایش مصرف سوخت در کشور انتخاب کرده است و آن نوعی محدودیت برای بنزین است. سوخت گیری خودرو .
روز گذشته فیلمی از اظهارات سخنگوی اتحادیه پمپ بنزین منتشر شد که حاوی برنامه جدیدی برای سوخت گیری خودروها بود. رضا نواز در این ویدئو می گوید که «با احتساب کارت پارک رایگان، در حال حاضر در کشور با 4 مدل مختلف 15 لیتری، 20 لیتری، 30 لیتری و 40 لیتری مواجه هستیم که به گفته وی، در هر یک از این موارد “برای شهرها متفاوت است.”
به گفته وی، «در پایتخت اگر یک بار با کارت سوخت شخصی بنزین بزند، نمی تواند بلافاصله 60 لیتر بعدی را بنزین بزند و این امکان با 3 الی 8 ساعت تاخیر در اختیار مالکان خودروها قرار دارد». او می افزاید که «ناوگان عمومی بنزین نیز می تواند دو بار در روز سوخت گیری کند. اما اگر آنها به خارج از شهر بروند، محدودیت زمانی وجود ندارد.”
این مسئول درباره بازخورد برنامه جدید دولت نیز گفت: بیشتر انتقادات در استان های مرزی و از نظر تعداد محدودیت برای سوخت گیری بود. شایعه افزایش قیمت بنزین شنبه شب در فضای مجازی منتشر شد و بلافاصله پس از انتشار این شایعه، همین روند توسط مسئولان دولتی تکرار شد. به عنوان مثال جواد اوجی وزیر نفت گفت: بحثی درباره افزایش قیمت بنزین نداریم و مردم به این شایعات توجه نکنند. مشکلی در تامین بنزین نداریم. همه پمپ بنزین ها فعال هستند.
شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی نیز اعلام کرد: دولت برنامه ای برای افزایش سوخت جایگاه های سوخت ندارد و قانون و مصوبه ای در این زمینه وجود ندارد.
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی درباره اتفاقات جدیدی که در مسیر سوخت گیری خودروها رخ داده است، توضیحاتی ارائه کرده است.
نژادعلی مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی در گفتگو با خبرنگار حوزه اخبار داغ گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان ؛ گفت: از ابتدای سال جاری این روند ترغیب مردم به استفاده از کارت های شخصی را سرلوحه کار خود قرار داده ایم و در دستور کار قرار گرفت و به این دلیل که این روند تا پایان شهریور باید به 90 درصد باقیمانده برسد و همچنین می توانیم توزیع یکنواخت در جایگاه های سوخت خود داشته باشیم که به معنای افزایش سفرهای تابستانی و نیاز به توزیع یکنواخت است. بنزین در جایگاه های سوخت ما و برای جلوگیری از بسته شدن جایگاه ها به دلیل تمام شدن سوخت، سوخت ذخیره ای که در باک خود دارند، زیرا در حال حاضر تردد در جاده ها در حال افزایش است و تانکرهای ما باید به جایگاه های سوخت رسانی برسند و عقب نمانند. پشت ترافیک و دیرتر به جایگاه نرسیده و جایگاه به تعطیلی منتهی نمی شود، قرار شد در هر شیفت کاری 30-40 لیتر از کارت های جایگاه سوخت مصرف کرده باشیم و این بر اساس رفتاری است که برداشت صورت گرفته است. از کارتهای رایگان و افرادی که به جایگاههای سوخت مراجعه میکنند بیش از این از کارت جایگاههای سوخت استفاده نکردهاند».
او می افزاید که «این روند دلیلی نیست که واقعاً بخواهیم قیمت سوخت، بنزین یا گازوئیل را در محل عرضه تغییر دهیم. دولت هیچ برنامه ای در رابطه با افزایش سوخت جایگاه های سوخت ندارد و قانون و مقرراتی در این زمینه وجود ندارد. به دلیل اینکه میتوانیم در تمام جایگاههای سوخت خود سوخت یکپارچه و یکپارچه داشته باشیم و میتوانیم آن را به صورت یکسان توزیع کنیم، این سیاست را در جایگاههای سوخترسانی اجرا کردهایم و در مورد وانت سوخت هیچ محدودیتی برای مردم وجود ندارد. از ایران نمی آورد».
کنترل فشار تقاضا؟
صرف نظر از توضیحات «رسمی» ارائه شده، به نظر می رسد دولت بیش از هر چیز به دنبال «کنترل تقاضا» با روشی غیر از «مکانیسم قیمت» است. شاید تیم اقتصادی دولت و البته نمایندگان مجلس به این نتیجه رسیده باشند که شوک قیمتی بنزین در کمتر از 6 ماه مانده به انتخابات دیگر اثرات نامطلوبی بر جامعه دارد. به همین دلیل در شرایطی که مصرف بنزین به نزدیک 120 میلیون لیتر در روز رسیده است، با مکانیزم محدودیت به دنبال «کاهش تقاضا» هستند.
دی ماه گذشته و همزمان با کاهش تقاضای بنزین پس از فروکش کردن همهگیری کرونا، دولت مجبور شد از ذخایر استراتژیک خارج شود تا به بازار پر مصرف سوخت پاسخ دهد. به گفته سخنگوی اتحادیه دستفروشان، مصرف بنزین در روزهای پایانی سال 1401 در صد سال گذشته بی سابقه بوده است.
به گفته مسئولان وزارت نفت، روزانه 110 میلیون لیتر بنزین در ایران مصرف می شود، اما تولید بنزین حدود 98 تا 104 میلیون لیتر در روز است. در ماههای اخیر، دولت «ظرفیت» برخی از پالایشگاهها را افزایش داده و به طور متوسط به ۱۱۰ میلیون لیتر در روز رسانده است. اما از گوشه و کنار شنیده می شود که مصرف و تولید بنزین در نقطه «سر به سر» است. وضعیتی به شدت نگران کننده و شکننده.
مظنون اصلی مصرف بالای بنزین در ایران خودروهای غیراستانداردی هستند که به طور متوسط در هر 100 کیلومتر 12 لیتر بنزین می سوزانند. عددی که 3 برابر میانگین جهانی است. تقریباً یک پنجم خودروهای موجود در چرخه فعلی فرسوده هستند و باید دور انداخته شوند. به این محاسبات نگاه کنید: اگر میانگین مصرف روزانه یک خودروی سواری حدود 4.13 لیتر باشد، یک خودروی فرسوده دو برابر مصرف می کند، یعنی 8.26 لیتر بنزین که بر اساس 50 هزار تومان، روزانه 132 هزار تومان می شود. قیمت دلار و فوب بنزین 70 سنت در خلیج فارس هزینه سوخت خودروی فرسوده ضربدر تعداد خودروها و موتورسیکلت های فرسوده روزانه تقریبا 272 میلیارد تومان و 99 میلیون و 280 هزار میلیارد تومان (حدود 100 هزار میلیارد تومان) است. بنزین در کشور
بیشتر بخوانید: گرانی بنزین را تکذیب کردند
متهم دوم کمبود ظرفیت پالایشگاه و فرسودگی زیرساخت های فعلی است. در حال حاضر اگر بخواهیم ساخت پالایشگاه را شروع کنیم حداقل 5 سال طول می کشد تا فاز اول آن راه اندازی شود و البته سومین دلیل تقاضای بالا برای بنزین قیمت نسبتا پایین آن است که به یک جذابیت تبدیل شده است. . گزینه ای برای قاچاق و در تابستان و اوج سفر، تقاضا برای این بنزین «ارزان» نیز افزایش یافته است.
عدم تعادل انرژی
مشکل تامین سوخت در کشور را باید در چیز دیگری دید. «نترازی انرژی» به تدریج شرایط بحرانی خود را آشکار می کند. روند تشکیل سرمایه ثابت در ایران سال هاست که رو به افول بوده است. یعنی در دهه 90 به دلیل تحریم ها، استهلاک پالایشگاه ها و مجتمع های پتروشیمی ایران نیز افزایش یافته است.
تشکیل خالص سرمایه ثابت در سه سال اخیر منفی بوده و رابطه بین تشکیل سرمایه ناخالص و موجودی سرمایه در سالهای اخیر در منحنی نزولی حرکت کرده است. این رابطه از 9 درصد در سال 1366 به 5/4 درصد در سال 1400 افزایش یافته است به عبارت دیگر در مدت 13 سال به نصف کاهش یافته است. در تمام این سال ها، همزمان با روند نزولی این شاخص، نسبت «استهلاک» به «سرمایه» نیز سیر صعودی داشته و از 4 درصد در سال 87 به 5 درصد در سال 1400 رسیده است. به عبارت دیگر، نه تنها سرمایه گذاری جدیدی در زیرساخت های کشور (ساختمان ها، کارگاه ها، کارخانه های بزرگ و …) صورت نگرفته است، اما روند فعالیت این زیرساخت ها به گونه ای بوده که اکنون با مشکلی به نام استهلاک مواجه شده اند. کاهش تشکیل سرمایه در اقتصاد به معنای کاهش پتانسیل افزایش تولید ناخالص داخلی، کاهش ظرفیت رشد درآمد سرانه و کاهش ظرفیت اشتغال است. برای یک کشور در حال توسعه، رشد تشکیل سرمایه حیاتی است و کاهش این شاخص نشان دهنده کندی رشد اقتصادی است.
این شرایط فقط برای بنزین نیست. نارضایتی در حوزه گاز و برق نیز خود را نشان داده است. در غیاب زیرساختهای مناسب و عدم سرمایهگذاری جدید، تولید برق در تابستان به مشکل تبدیل شده و تامین گاز در زمستان به چالشی بزرگ تبدیل شده است.
بنابراین به نظر می رسد راه حل این مشکل علاوه بر سرمایه گذاری جامع باشد. از تغییر زیرساخت و سمت تقاضا شروع می شود و به مکانیزم های قیمتی و غیرقیمتی منجر می شود. رویدادی که در حال حاضر هیچ چشم اندازی ندارد. در حال حاضر، راه حل انتخاب شده محدودیت سوخت است. مانند گذشته، محدودیت هایی برای برق یا آب تجربه شد.
منبع: روزنامه اعتماد