بورس روند تثبیت‌شده‌ای را در هفته و ماه‌های اخیر تجربه کرده است. یه شکلی که شاخص کل در محدوده یک میلیون و ۹۵۰ هزار تا ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد در نوسان بوده است. در ادامه اطلاعات بیشتری در این زمینه ارائه می دهیم.
تغییر نکردن بازار سهام و جهش به سمت مرزهای مقاومتی بالاتر باعث شده است که برخی بگویند سیاست بازار توسط بازارساز و اجرای این برنامه سیاستی توسط حامیان بازار تعیین می شود. سیاستی که اجازه رشد چشمگیر یا سقوط غیرعادی بازار سهام را نمی دهد.
با وجود این، برخی کارشناسان روند کنونی ایجاد شده در بازار سرمایه را به دلیل عمق نبودن و تنوع زیاد بازار، روندی کاملاً عادی می دانند و سیاست های اعمال شده از سوی نهاد ناظر را وظیفه ذاتی و طبیعی نهاد ناظر بر این امر می دانند. اجازه ندهید بازار به زیر یک سطح معین سقوط کند. از طرفی قیمت ها نباید خیلی بالا برود. چون کل اقتصاد و شرایط رشد و تورم اجازه نمی دهد.
شاهین شایان آرانی کارشناس ارشد بازار سرمایه می گوید: بازارهای سرمایه مانند بازار سرمایه کشور ما و کشورهای در حال توسعه به دلیل نداشتن عمق و تنوع زیاد شرایط متفاوتی دارند (عمق یعنی گردش مالی بالا نسبت به ارزش کل). . بازارهای پیشرفته معمولاً یک به یک در شاخص «عمق» هستند. این بدان معنی است که کل ارزش بازار یک بار در سال تغییر می کند. این میانگین عمق بازارها را نشان می دهد. در بازار ما، این نسبت بسیار کمتر از یک است. یعنی این نشان می دهد که عمق بازار سهام خیلی زیاد نیست و می توان نتیجه گرفت که نقدینگی یا گردش معاملات نسبت به ارزش کل معاملات کم است.
دلیل سقوط بورس در روز شنبه چه بود؟
و ادامه داد: چنین بازاری فقط در کشور ما وجود ندارد. بازار سرمایه در بسیاری از کشورهای در حال توسعه به این صورت است. بنابراین چون عمق بورس کم است و در عین حال تنوع بازار ما محدود و تعداد شرکت های مورد حمایت و صنایع مختلف نسبتاً محدود است، شرایط ما نیز متفاوت است.
دلیل نوسانات شدید بورس ایران
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اگرچه عمق بورس ما نسبت به سایر کشورها بهتر است اما وقتی می گویم عمق نسبتا کم است یعنی با حجم کم در بازار می تواند نوسانات قیمتی خیلی زیاد ایجاد کند. زیرا اگر حجم معاملات زیاد باشد، هر چقدر هم که بخواهیم در بازار بخریم یا بفروشیم، یک نفر در طرف مقابل معامله است، اما اگر کسی نباشد، وقتی با حجم بالا وارد بازار می شویم، آیا ما می خواهیم بخریم یا بفروشیم، قیمت می تواند به شدت تحت تاثیر قرار گیرد و این باعث نوسانات شدید در بازار می شود و بازار دستخوش بازی می شود. این خطر عدم وجود عمق در بازار است.
شایان آرانی تصریح کرد: وقتی تنوع در بازار نباشد نمی توانیم تنوع ایجاد کنیم و ریسک خود را کاهش دهیم به همین دلیل بازار ریسک بالاتری نسبت به جاهای دیگر دارد.
بورس؛ مخاطره آمیز و سطحی
وی ادامه داد: بر اساس این دو پارامتر، بورس ما دارای دو ویژگی است که بسیاری از کشورهای در حال توسعه دیگر آن را دارند. اولاً نقدینگی آن کم است و قیمت ها به راحتی قابل دستکاری است و ثانیاً ریسک آن زیاد است، زیرا نمی توان آن را متنوع کرد. ما با رگولاتوری و مسئول نظارت بر این بازار با این پدیده مواجه هستیم، اکنون چه باید کرد؟ ایده آل این است که یک برنامه و استراتژی بنویسیم که تنوع در بازار ایجاد کند و عمق را افزایش دهد، که به نظر می رسد مسئولان در تلاش برای انجام آن هستند، اما تا زمانی که به آن نقطه شیرین برسیم، ممکن است بازار دستخوش بازی شود.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه افزود: به همین دلیل باید از ساز و کارهایی استفاده کنیم تا بازار دستکاری نشود. در دولت قبل طوری با این بازار برخورد می کردند که انگار مال کشورهای توسعه یافته است و به هرکسی اجازه می دادند هر طور که می خواهد خرید و فروش کند. بدون اینکه بدانند این وضعیت ناپایدار و خطرناک است و عده ای سود می برند و بسیاری ضرر می کنند.
روند بازار سهام منطقی است
شایان آرانی ادامه داد: به نظرم اتفاقی که الان می افتد به دلیل تجربه تلخ دو سه سال اخیر روند معقولی است. با توجه به دو محدودیت «عمق» و «تنوع»، مقامات ناظر بازار به نحوی از بازیگران بازار، یعنی حقوقی‌ها یا ذی‌نفعان بازار، درخواست و هماهنگی کرده اند تا جایی که بتوانند بازارسازی را در سهامی که خودشان نفع دارند بازارسازی کنند.
بنابراین، سود سرمایه گذار ایجاب می کند که قیمت ها از حد معینی تجاوز نکند یا کمتر از آن نرود. همانطور که بانک مرکزی برای ارز بازار ایجاد می کند، در بازار سرمایه نیز این کار انجام می شود و غیرعادی نیست و در بسیاری از کشورها اتفاق می افتد. نمی توان بازار را به طور کامل رها کرد و گفت عرضه و تقاضا خودش را تعیین می کند.
وی افزود: زمانی می توان این کار را انجام داد که عمق و تنوع زیاد باشد اما در حال حاضر حقوقی‌ها به گونه ای عمل می کنند که محدوده قیمت در محدوده مشخصی باقی بماند.
روند بازار سهام منطقی است
با طرح این سوال که آیا این بدان معناست که رشد بورس را محدود می کند؟ رشد را با چه چیزی مقایسه کنیم؟ وی گفت: اقتصاد ما تحریم است و تورم بالایی دارد. اگر بخواهد زیاد رشد کند غیرعادی است. بنابراین اکنون روند معقول است.
وی افزود: نتیجه خروجی با توجه به تحریم ها و شرایط اقتصادی که داریم روند معقولی است. اکنون نهاد نظارتی نظارت می کند که قیمت از حد معینی بالاتر نرود. این وظیفه و نقش شماست.
ابزارها و سازوکارهایی که اعمال می شود از طریق این اشخاص حقوقی است. البته اینکه می گویند فلانی پشت صحنه بازار و قیمت ها را کنترل می کند و به هیچ وجه اجازه حرکت قیمت ها را نمی دهد درست نیست، اما قطعا نهاد رگولاتور تاثیر دارد و باید تاثیرگذار باشد.