به گزارش مانیبان، بحث تطبیق حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی به قانون برنامه ششم توسعه و شاید کمی قبل از آن برمی گردد. با بررسی قوانین تدوین شده در این خصوص و به گفته کارشناسان، در تبصره 4 قانون بودجه سال 1387 و در بند 39 قانون بودجه سال 1387، همین مبلغ به مستمری مستمری بگیران اضافه شده است. اما این بحث در قانون برنامه ششم توسعه داغ شد که در آن سازمان تامین اجتماعی موظف شد در زمان اجرای قانون، حقوق بازنشستگان و مستمری بگیران را بر اساس قوانین مربوطه تعدیل کند.
اختاز آنلاین در مطلبی مطبوعاتی نوشت: اگرچه در زمان اجرا، حقوق مستمری بگیران سازمان تامین اجتماعی مانند سایر صندوق ها تعدیل شد، اما نحوه اجرای آن متفاوت بود؛ آن طور که ناهید حیدری مدیرکل سابق امور بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی در تشریح نحوه اجرای آن گفت: در صندوق هایی که کارکنان دولت در دستگاه های اجرایی هستند، مستمری بر اساس 90 درصد حقوق کارمندان تعریف می شود. دستمزد در سازمان تامین اجتماعی علاوه بر شاخص های مختلفی از جمله افزایش مزایای اجتماعی، حق مسکن، معیشت، خانواده و حقوق اولاد که در بحث تناسب لحاظ شده بود، در خصوص حفظ ارزش بازنشستگی، انتقال فعلی مستمری بگیران در زمان تشکیل آن بود. یعنی ضریب مستمری در زمان برقراری مستمری محاسبه می شد و آنچه در زمان فعلی کاهش می یافت باید توسط سازمان تامین اجتماعی پرداخت می شد.
وی بیان کرده بود: در برنامه ششم توسعه 75 درصد از این افت کلیه مستمری بگیران صندوق تامین اجتماعی تا ساعت 14 جبران و متناسب شد. 25 درصد مابقی در سال جاری نیز اعمال شد، اما هدف از تناسب این بود که 100 درصد میزان کاهش بازنشستگی جبران شود. در حال حاضر موضوع تناسب تا پایان سال 1399 برای ایجاد سازمان تامین اجتماعی اعمال شده است و علیرغم اینکه طبق قانون برنامه ششم تمامی موسسات تا پایان برنامه ششم مشمول تناسب هستند. . بر اساس اسناد موجود برای استقرار سال 1400 تناسبی اعمال نشده و واقعیت این است که در سال های اخیر افزایش ها بر اساس تورم نبوده و به همین دلیل مستمری بازنشستگان افت کرده است.
این در حالی است که اگر ضریب افزایش سالانه هر سال بر اساس آنچه قانون تعیین می کند اعمال می شد، کاهش حقوق بازنشستگان را تجربه نمی کردیم، اما افزایش ها براساس نرخ تورم گذشته نبوده است. در چند سال اخیر حقوق بازنشستگان کاهش یافته است.
در نهایت با هدف اجرای برنامه ششم توسعه و تدوین و تصویب قانون برنامه هفتم، قوانین جدیدی برای اجرای تناسب حقوق بازنشستگان در نظر گرفته شد. قانونی که به موجب ماده 28 بند «ر» مربوط به اجرای تناسب، صریحاً در اجرای ماده 96 قانون تأمین اجتماعی با اصلاحات و الحاقات بعدی آن، سازمان تأمین اجتماعی را مکلف به تناسب کرد. مستمری بازنشستگان در سه سال اول برنامه، «غیر حداقل دستمزد» باید انجام شود تا در پایان سال سوم برنامه، رابطه مستمری بازنشستگان با حداقل دستمزد همان سال باشد. متناسب با 90 درصد رابطه بین اولین مستمری بازنشستگی و حداقل دستمزد سالی که مستمری در آن برقرار شده است.
بر اساس این گزارش، تصویب ماده قانونی مذکور برای حداقل حقوق بگیران سازمان تامین اجتماعی که 70 تا 75 درصد بازنشستگان این سازمان را تشکیل می دهند تنها یک معنا داشت و آن عدم توجه به معیشت است. حدود سه میلیون نفر از بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی که البته دلیل این وضعیت است
از آنجایی که قانون باید اجرا و اعمال شود، دولت بر اساس مصوبه قانون بودجه اعلام کرد که مبلغ 3 میلیون تومان برای تناسب و رزق و روزی بازنشستگان در ماه ها اختصاص می یابد. فروردین تا خرداد و در نهایت این مبلغ در 22 تیرماه به حساب مستمری بگیران واریز شد، اما این سه میلیون تومبا برای افراد غیرحداقلی به صورت تعدیل متناسب و برای حداقل مشمولان در قالب «کمک رزق» واریز شد. ; در عین حال این اقدام این سوال را مطرح کرد که آیا واریز این مبلغ تحت عنوان معیشت کارگران حداقل مزد ادامه خواهد داشت یا خیر و تناسب مستمری بگیران حداقل دستمزد که حقوق آنها دارای همسر و یک نفر است چه خواهد شد. کودک در حال حاضر 11 میلیون تومان است.
با این حال، روز چهارشنبه 6 تیرماه علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت از ارائه لایحه تناسب حداقل دستمزد به مجلس خبر داد و اعلام کرد با توجه به اینکه دولت پس از تصویب قانون بودجه اقدام به تناسب حقوق بازنشستگان کرد، مبلغی به میزان قابل توجهی در دستور کار قرار گرفت. به عنوان علی الحساب به وی پرداخت شد و هیات وزیران اساسنامه لازم را برای محاسبه حقوق نهایی و جهانی بازنشستگان به تناسب در چارچوب قانون برنامه تصویب کرد، اما در روند بررسی اساسنامه مشکلی به وجود آمد و که حداقل دستمزدها از این تناسب محروم بودند.
وی ادامه داد: به عبارتی حداقل مشمولان مستمری بگیران تامین اجتماعی طبق قانون از برنامه محروم شدند، اولاً دولت مبلغی را برای این افراد به حساب واریز کرد و ثانیاً لایحه ای در دولت به تصویب رسید که به موجب آن لایحه ای به تصویب رسید. تایید شود؛ در اسرع وقت به شورای اسلامی ارائه شود. در صورت تصویب مجلس، کارگران حداقل دستمزد نیز مشمول این تناسب حقوق بازنشستگان خواهند شد.
اگرچه دولت لایحه ای برای تعدیل حداقل دستمزد تامین اجتماعی تهیه و ارائه کرده است، اما بی توجهی مجلس به حداقل حقوق بازنشستگان در جریان تصویب قانون برنامه هفتم توسعه، موضوعی است که نمی توان آن را نادیده گرفت. ماجرایی که اگر دولت وارد آن نشود، تبعیض بین بازنشستگان تامین اجتماعی یعنی 75 درصد بازنشستگان تامین اجتماعی که با درآمدی حدود 11 میلیون تومان پشت میز می نشینند، می شود.
در همین راستا جا دارد از سازمان تامین اجتماعی پرسیده شود که آیا نماینده ای از این سازمان در زمان تصویب قانون برنامه هفتم در جلسات حضور داشته است؟ در صورت حضور نمایندگان سازمان تامین اجتماعی، تقریبا 70 درصد از بازنشستگان تامین اجتماعی که از شمول این قانون مستثنی شده اند، غفلت شده تلقی می شوند و اگر در زمان تصویب این قانون، یعنی در ساعت مقرر حضور نداشتند. زمانی که 4 میلیون بازنشسته کشور تصمیم گیری کرده اند در صحنه نبوده اند و همین بی توجهی منجر به تدوین لایحه جدیدی شده است که البته با تدوین آن گرچه اجرای تناسب را می توان برای آن قفل کرد. آنهایی که حداقل را مصرف می کنند، اما هنوز باید یک پروسه تایید طولانی را طی کنند، از جمله بررسی، بررسی و تامین مالی. و… روند احقاق حقوق بازنشستگان را طولانی می کند چرا که تورم و گرانی منتظر تصویب و اجرای تناسب حداقل حقوق بگیران نیست.
مینیمالیسم و سطوح دیگر یکسان نیستند. به عنوان مثال امسال 35 درصد حداقل دستمزد بازنشستگان تأمین اجتماعی و 22 درصد برای سایر رده ها به اضافه رقم ثابتی که هر سال معمول است، تصویب شد. این تفاوت به این معنا خواهد بود که در آینده نزدیک تعداد حداقل حقوق بگیران و بازنشستگان سایر مقاطع که حقوق بیشتری در سنوات بیمه دارند با حداقل حقوق بگیران برابر خواهد شد.
وی با اشاره به لزوم اجرای تناسب برای همه مستمری بگیران، ادامه داد: تناسب به این معناست که حقوق افراد شاغل در سمت و سمت یکسان به میزان 90 درصد حقوق آنها به مستمری بگیر معادل پرداخت شود تا قدرت خرید و قدرت خرید آنها افزایش یابد. سطح معیشت بازنشستگان نیز باید کنترل شود.
این کارشناس بیمه با اشاره به برنامه ششم توسعه تاکید کرد: اگرچه در قانون برنامه ششم توسعه بحث تناسب مطرح شده است اما اجرای آن در طول اجرای برنامه رضایت بخش است. نبود، زیرا سیستم تصمیم گیری و مسئولان بین بازنشستگان تامین اجتماعی و بازنشستگان کشوری و لشکی تفاوت ایجاد کرد به این معنا که بازنشستگان کشوری و لشکی دارای سوابق شخصی و مدارک تحصیلی بالا هستند. اما از آنجایی که اکثریت مستمری بگیران و بیمه شدگان را کارگران سازمان تامین اجتماعی تشکیل می دهند، امکان تعیین حقوق آنها بصورت سیستمی و رسمی وجود ندارد و در دوره اجرای قانون برنامه ششم این مشکل بدتر شد. .
زاده یادآور شد: از سوی دیگر اگرچه در برنامه هفتم توسعه در قانون به موضوع تناسب کارگران با درآمد غیرحداقل توجه شده بود، اما کارگران با حداقل درآمد نادیده گرفته شدند. این در حالی است که در بحث تناسب به قشر ضعیف توجه شد. این در حالی است که بر اساس آمارهای موجود، از میان 4 میلیون و 200 هزار بازنشسته تامین اجتماعی، بین 70 تا 75 درصد (معادل بین 3 تا 3 میلیون و 510 مستمری بگیر) حداقل حقوق دریافت می کنند.
وی در خصوص وضعیت معیشتی مستمری بگیرانی که حداقل و غیرحداقل حقوق دریافت می کنند نیز بیان کرد: در حال حاضر پایه مستمری حداقلی ها 7 میلیون و 300 هزار تومان است و در صورت داشتن فرزند و خانواده حدود 11 میلیون تومان است. غیر حداقل دستمزد مشمولان تامین اجتماعی حداکثر 51 میلیون تومان است. یعنی حقوق بیش از سه میلیون نفر از بازنشستگان تامین اجتماعی بین 10 تا 11 میلیون تومان است که در قانون برنامه هفتم از تناسب محروم بودند.
معاون سابق بیمه تامین اجتماعی با بیان اینکه اخیرا سخنگوی دولت از ابلاغ لایحه ای برای تناسب حداقل دستمزد کارگران خبر داده است که با عنوان لایحه از سوی خیلی خوشحالم به مجلس ارسال می شود. در مورد، اما انتظار می رفت که زودتر وارد این موضوع می شدند زیرا دو سوم آرا را کسب کردند. برای تصویب به نمایندگان مجلس نیاز است.