به گزارش پی ام آپ، بر اساس ماده 307 قانون تجارت، سفته سندی است که به موجب آن شخص از طرف صادرکننده سفته متعهد می شود وجه نقد را در تاریخ معین به حساب دارنده یا به حساب دارنده آن واریز کند. به شخص معینی که نامش به عنوان دارنده سفته درج شده باشد.
سفته برخلاف برات و چک دلالت بر تعهد به پرداخت دارد نه دستور پرداخت. به عبارت دیگر، صادرکننده به شخص دستوری به پرداخت در دفتر ثبت نمی دهد. بلکه موافقت می کند برای هر سند تجاری پرداخت کند.
اولاً برات و چک مستقیماً حاکی از دستور پرداخت و غیرمستقیم متضمن تعهد به پرداخت است، یعنی صادرکننده برات و چک دستور پرداخت را به محله می دهد، اما در صورت عدم پرداخت، صادرکننده برات. خود موظف به پرداخت است.
شرایط عمومی سفته
سفته باید دارای امضا یا مهر نام ناشر، نام و نام خانوادگی ناشر، تاریخ صدور و مبلغی است که باید پرداخت شود. این مبلغ باید به صورت لفظی درج شود اما قانون درج مبلغ را فقط با شماره ضمانت نامه اجرایی تعیین نکرده است.
ذینفع یا شخصی که سفته به نام او صادر می شود. دارنده سفته البته ممکن است سفته به ارز حامل باشد. ضمناً قول پرداخت که با حروف یا اعداد وارد می شود.
ضمانت عدم وجود شرایط عمومی سفته
در صورت عدم وجود شرط اول، یعنی اگر صفحه امضا نشده باشد یا مهر صادر شده، نوشته صادر شده نه تنها سند تجاری محسوب نمی شود، بلکه به هیچ عنوان سند نیست. زیرا طبق ماده 1293 قانون مدنی ایران، اساسی ترین رکنی که سند باید داشته باشد (به استثنای موارد استثنایی) تا سند تلقی شود امضاء یا امضاء است. مهر است.
قانون تجارت در مورد ضمانت تخلف از سایر شرایط ساکت است اما مقایسه سفته با سفته با استفاده از ماده ۲۲۶ قانون تجارت که سفته را بدون احراز شرایط عمومی مشمول مقررات نمی داند. در مورد اسناد تجاری نیز می توان گفت که سفته هایی که فاقد شرایط شکلی مقرر باشند نیز مشمول این آیین نامه می باشند که به سفته های تجاری مربوط نمی شود و در حوزه مدنی اسناد لازم الاجرا محسوب می شود. اگر سند تجارتی ظاهر سفته داشته باشد، مثلاً به صورت چاپی صادر شده باشد و در عین حال فاقد برخی از شرایط صوری فوق باشد، نظر او این است که صادرکننده این سفته به آن اجازه داده است. دارنده آن را پر کند و سفته صادره مشمول مقررات قانون تجارت می باشد.
وظایف دارنده اسکناس
طبق ماده 274 قانون تجارت، در صورت مشاهده سفته، دارنده سفته باید ظرف یک سال بعد از تاریخ صدور، وجه را مطالبه کند، مگر اینکه طبق مواد 275 و 276 قانون تجارت، سفته کوتاهتر یا در سفته بلندمدت یا بین دارنده درج شده است. سفته قبلی و پرداخت برای کوتاه مدت یا طولانی تر توافق شده است.
طبق ماده 279 قانون تجارت دارنده سفته باید در روز وعده وعید وجه را مطالبه کند البته طبق نظر علما طبق ماده 284 قانون تجارت می باشد. برای اعتراض به نکول ظرف 10 روز پس از وعده کافی است و در همان روز وعده هیچ اقدامی لازم نیست. همچنین مطالبه سفته در مدت 10 روز از تاریخ وعده کفایت می کند و لازم نیست قول در همان روز باشد.
بنابراین لازم نیست دارنده سفته از طریق اظهارنامه یا هر وسیله دیگری، عدم پرداخت وجه سفته را حتی در صورت سررسید سفته مطالبه کرده باشد.
طبق ماده 280 قانون تجارت دارنده سفته باید ظرف 10 روز از تاریخ وعده به عدم پرداخت اعتراض کند. همچنین طبق ماده 281 این قانون در صورتی که روز دهم تعطیل باشد مالک می تواند در اولین روز غیر تعطیل پس از آن ادعای عدم پرداخت نماید.
طبق ماده ۲۸۲ قانون تجارت فوت صادرکننده سفته یا ورشکستگی آن، دارنده سفته را از اعتراض به عدم پرداخت معاف نمی‌کند.
پرداخت سفته در سررسید از صادرکننده سفته الزامی است و درخواست نیز باید به وی ارسال شود.
در سفته برخلاف برات درج محل پرداخت الزامی نیست و از جمله مندرجات اختیاری است. در صورتی که محل پرداخت در سفته درج شده باشد باید به صادرکننده سفته ارائه و در همان محلی که محل پرداخت است مطالبه شود. در غیر این صورت باید اقامتگاه واقعی صادرکننده سفته را در نظر بگیریم و برای مطالبه وجه و در صورت لزوم اعتراض به عدم پرداخت به آنجا مراجعه کنیم.
منبع: فارس