این روزها شاهد پخش سریال سوران از شبکه یک هستیم. در این مطلب با سازننده موسیقی این فیلم در مورد مراحل ساخت این فیلم صحبت کرده ایم.
پایگاه تحلیلی خبری پی ام آپ، آهنگساز مجموعه تلویزیونی «سوران» که پیش از این ساخت موسیقی سریال های «نجلا»، «بچه مهندس» و «گیل دخت» را بر عهده داشت، معتقد است موسیقی این سریال یک عاشقانه برجسته تلویزیونی است. او می گوید: موسیقی اصلی «سوران» زمینه ای عاشقانه دارد و این پیش زمینه است که گاهی روحی حماسی، جنگجویانه و پر تعلیق به خود می گیرد.
مسعود سخاوت دوست آهنگساز و نویسنده در صحبت با پی ام آپ از آخرین کار خود در عرصه آهنگسازی و ارزیابی خود از سریال سوران که این شب ها از شبکه یک سیما پخش می شود گفت.
وی در سخنان خود به عاشقانه بودن این سریال، استفاده از موسیقی محلی و استقبال از آن و همکاری آنها در رسانه های مختلف موسیقی نیز اشاره کرد.
سخاوت دوست که موسیقی اثری مانند «موقعیت مهدی» را بر عهده داشت، ابتدا درباره شناخت خود از محتوای اثر و همکاری با پروژه «سوران» توضیح داد: اولین حضور من با سریال «سوران» بعد از اتمام فیلمبرداری و مراحل پایانی تدوین بود. «سوران» از جمله آثاری بود که در جریان کامل محتوای سریال و تصاویر آن بودم. البته طبیعی است که برخی از قسمت های سریال تا زمان پخش دستخوش تغییراتی شد، اما من 80 درصد از سریال را به صورت تدوین شده برای ساخت موسیقی در دست داشتم. برای 20 درصد باقی مانده هم از طریق هماهنگی فیلمنامه با کارگردان کار می کردیم. به هر حال فیلمنامه و تصویر با هم هماهنگی کامل دارند.
عکس
آهنگساز سریالهای «نجلا»، «بچه مهندس»، «نوار زرد»، «دلدادگان»، «جلال»، «گیلدخت» و «محکومین» همچنین به مدت زمان پخش موسیقی سریال سوران اشاره کرد و گفت: وقتی ساخت موسیقی را شروع کردم، بخش عمدهای از درام را از لحاظ تصویری در اختیار داشتم. 6 قسمت اول سوران بیش از دو ماه طول کشید و بعد از آن از نظر زمانی بیشتر کار کردیم. الان هم مشغول آهنگسازی این سریال هستم. در مجموع ساخت موسیقی سریال «سوران» حدود چهار ماه زمان برد.
سازهای «سوران» سمفونیک هستند.
در پاسخ به این ادعا که در سریال «سوران» بر اساس محتوای آن از موسیقی محلی استفاده شده است، از چه سازهایی استفاده کردید؟ وی بیان کرد: فیلم و سریالی که در منطقه خاصی ساخته می شود نیازی به استفاده از فضا و سازهای بومی برای موسیقی متن ندارد، اما اگر استفاده شود امتیاز محسوب می شود. سریال «سوران» فضایی کلی و انسانی دارد که روابط انسانی در طول تاریخ بیش از آن منطقه پررنگ بود، بنابراین سعی کردیم فضای کار را جهانی تر کنیم. البته در این سریال از موسیقی محلی و کردی به همان میزان رایحه استفاده می کنیم که در پس زمینه بویژه در صحنه های عاشقانه جاری می شود. در این قسمت از موسیقی محلی برای حفظ ارتباط فرهنگ شرقی در بین مخاطبان استفاده می کنیم. علاوه بر این، سازهای به کار رفته در موسیقی «سوران» به دلیل جهانی بودن، سمفونیک هستند.
او بعد از این صحبت ها به این سوال پاسخ داد که قبل از سریال «سوران» با موسیقی منطقه کردستان آشنایی داشته است یا خیر؟ وی خاطرنشان کرد: بله، اوایل در دانشگاه با مولفه های موسیقی کردی آشنا شدم و در این زمینه فعالیت کردم.
عکس
عمده تمرکز موسیقی بر قسمتهای عاشقانه سریال
این آهنگساز همچنین توضیح داد که با در نظر گرفتن ژانر سریال که اجتماعی-تاریخی است و در برخی قسمت ها حماسی می شود، اما در عین حال سکانس های عاشقانه و غمگین زیادی در فیلم وجود دارد، به این سوال که از این موضوع برای پیشبرد و ساخت موسیقی متن استفاده کردید؟ پاسخ داد و گفت: عمده تمرکز سریال روی بخش عاشقانه سریال است و نظر من این بود که موسیقی عاشقانه برجسته تر شود. در مجموعههای اجتماعی-تاریخی، بخشهای حماسی فضای عمومی محسوب میشوند، اما سکانسهای عاشقانه فضایی خصوصی و درونی ایجاد میکنند که برای همه مخاطبانی که این حس را تجربه میکنند قابل تعمیم است. پیشروی اصلی موسیقی سریال سوران زمینه ای عاشقانه دارد و همین پیشینه است که گاه روحیه ای حماسی، جنگ طلبانه و پر تعلیق به خود می گیرد.
او در پاسخ به اینکه برای ساخت موسیقی متن نظر سازندگان هم دخالت می کند و چطور با کارگردان «سوران» به جمع بندی قطعی رسیدید؟ وی توضیح داد: این موضوع بسیار فنی و توافقی است. به نظر من نظر نویسنده فیلم یا سریال در مورد ساخت موسیقی صددرصد مهم است. همه اعضای گروه تولید با هم یک واحد یا یک کل را تشکیل می دهند و هر کدام ایده های خود را در داخل یا خارج به آن فیلم یا سریال تزریق کرده اند. موسیقی به عنوان بخشی از این وحدت، نقشی را ایفا می کند. میزان تأثیرگذاری، حدود و مرزهای نظرات سازندگان در موسیقی متن، به فضای گفتمانی بازیگران بستگی دارد. نظرات سلیقه ای ممکن است تا حدی دخیل باشد، اما این سلیقه ها باید از فیلتر گفتمان منطقی و زیبایی شناختی رهبر ارکستر و آهنگساز عبور کنند. هنگام ساخت موسیقی سریال «سوران» گفت و گوی منطقی بین من و کارگردان و سایر عوامل شکل گرفت.
عکس
تهیه کننده می تواند مسیر موسیقی آهنگساز را در سریال تغییر دهد.
وی در ادامه همین بحث در توضیح روش کار خود تاکید کرد: قاعدتاً کار من به این صورت است که قبل از ساخت یک قطعه موسیقی، بحث مفصلی را با عوامل انجام می دهیم تا مطالعه اول انجام شود و بعد بحث ادامه دارد، باید به نتیجه قطعی رسید. بحث تئوریک بسیار مهم است و نظر تهیه کننده می تواند مسیر موسیقی آهنگساز را در سریال تغییر دهد. بعد از قسمت های تئوری به فضای فنی رسیدیم. قسمت فنی آهنگسازی تخصصی تر است و طبیعتا فضای دیالوگ کمتر می شود و سازندگان به ذهن و کار آهنگساز اعتماد می کنند.
وی در پاسخ به این سوال که ساخت موسیقی برای آثاری که به مسائل روز، برای خود و حتی گوش شنونده می پردازد، چه تفاوت هایی دارد؟ وی بیان کرد: موسیقی فیلم ها و سریال هایی که برای روایت تاریخ معاصر ساخته می شود جنبه نوستالژیک دارد. اکثر ملودی های فیلم ها و سریال ها بی زمان هستند، یعنی مختص زمان و تاریخ خاصی نیستند. البته ساخت موسیقی در تاریخ معاصر بسیار متفاوت است زیرا مخاطبان زیادی در آن دوران زندگی کرده اند و فضای شنیداری آن دوران را در ذهن دارند. برای اعتبار و درگیر شدن احساسات مردم با موسیقی آثار تاریخی معاصر، روی ملودی همان دوره شرط می بندیم تا شنونده بتواند ارتباط عاطفی خوبی برقرار کند.
سپس توضیح می دهد که مخاطب بیشتر با موسیقی متن سریال همذات پنداری می کند و آن را بیشتر به یاد می آورد یا وسط سینما؟ وی بیان کرد: بدون شک مخاطب با موسیقی سریال هم در تلویزیون و هم در سینما بیشتر ارتباط برقرار می کند. زمانی سینما ارتباط ویژه تری با مردم داشت، اما الان تاثیرگذارتر شده است. این سریال دائماً با گوش مخاطب ارتباط برقرار می کند و باعث می شود مخاطب پایا پای با آن همراه شود. تداوم سریال این امکان را به بیننده می دهد که به طور مداوم به موسیقی نمایش گوش دهد تا داستان به نتیجه برسد.
وی گفت: به نظر من اکنون سریال و مفاهیم آن از نظر فنی و محتوایی ماندگارتر از آثار سینمایی شده است. در واقع تداوم دراماتیکی که در سریال رخ می دهد به ماندگاری می انجامد. البته این عدد برای همه آثار نسخه قطعی نیست و اخیرا آثار سینمایی زیادی بوده اند که موسیقی آن ها رواج پیدا کرده است.
عکس
از نتیجه «سوران» راضی بودید؟
سخاوت دوست که آثاری چون «می خواهم زنده بمانم»، «ملکه گدایان»، «سیاوش»، «مانکن»، «جزیره»، «نیوکمپ» و «قهوه ترک» را برای شبکه سرگرمی خانگی ساخته است، در پاسخ به اینکه از نتیجه کارتان در موسیقی متن سریال «سوران» چقدر رضایت دارید؟ گفت: رضایت 100 درصدی از یک اثر هنری برایم بعید است و در آرشیو آثارم هرگز از یک اثر رضایت کامل نداشته ام. موسیقی تولید شده من همیشه دارای نقاط قوت و ضعف بوده است. در کارم سعی کردم این نقاط ضعف را برطرف کنم و نقاط قوت خود را تقویت کنم. باید بگویم از سریال «سوران» راضی هستم اما همانطور که گفتم تا آخر عمرم از کارهایم رضایت کامل نخواهم داشت.
توضیح دادید که «سوران» تقریباً به اواسط پخش رسیده است، تاکنون استقبال از موسیقی «سوران» چگونه بوده است؟ وی گفت: تاکنون بازخوردهایی که از موسیقی سریال دریافت کرده ام مثبت بوده و نظز مخالفی نشنیدم. تا جایی که من می دانم مخاطب با موسیقی متن ارتباط برقرار کرد. کمیت و تنوع ملودی «سوران» را هم مناسب می دانستند. خدا را شکر می کنم که از موسیقی «سوران» رضایت عموم را جلب کرده است.
حس خوشایندی از همکاری با گروه «سوران» دارم.
این آهنگساز در پایان ارزیابی خود از سریال «سوران» گفت: تیم سریال «سوران» حرفه ای، دلسوز و کاردان بود. از کوچکترین عوامل تا بزرگترین، همه اعضا با وسواس و دقت زیادی کار خود را انجام دادند. گروه فیلمبرداری، صدابرداری، تدوین و … آنها مجموعه ای بی نظیر و باکیفیت را گردآوری کردند که باعث شد از همکاری با آنها احساس خوبی داشته باشم.
عکس
مجموعه تلویزیونی «سوران» به کارگردانی سروش محمدزاده و تهیه کنندگی مجتبی فرآورده این شب ها از شبکه یک سیما پخش می شود.
«سوران» داستان مبارزات مردم کرد در پایان دهه 50 را روایت می کند.
این سریال چهارشنبه ها و پنجشنبه ها ساعت 22:15 پخش می شود و جمعه ها بعد از پخش اخبار ساعت 21:00 پخش دو قسمت این دو روز تکرار می شود.
ممهدی نصرتی، علیرضا جعفری، توماج دانشبهزادی، مریم کاظمی، مصطفی کولیوندی، محمدرضا صولتی، احمد جعفری، روزبه رئوفی، گلنوش قهرمانی، هلن نقیلو، علی اکبر اصانلو، احمد صدفی، ارشیا عبدالهی، آرش نیازی، مدیا ذاکری، حمید محرابی، علیرضا حنفی، شاهو شاهمرادی، سیمین بهفر، با معرفی آسو پاشاپور و با هنرمندی زندهیاد حسام محمودی بازیگران این سریال را تشکیل میدهند.