مسعود کیمیایی: فیلم خوب مشتری ندارد، مخاطب دارد/ جواد طوسی: کیمیایی مصداق فیلمساز عدالت خواه است.

جواد طوسی پس از پخش پیام کیمیایی با بیان اینکه مسعود کیمیایی کاملا بر فرم مبتنی بر اصول و قواعد سینمای کلاسیک و ژانرهای مورد علاقه خود تکیه می کند، گفت: در سینمای او که نمونه هایی از این موضوع را نشان می دهد، همبستگی هایی وجود دارد و وجود دارد. شباهت‌های زیادی وجود دارد که باید مشاهده کرد.» ما در «دندان‌های مار» گیر کرده‌ایم. نمونه بارز آن استفاده مداوم از «نمای وسط» چهره رضا در موقعیت های مختلف با نورپردازی های متفاوت است.
وی با بیان اینکه گفته می شود کیمیایی خودش را تکرار می کند، افزود: این تکرار حدیث خود فیلمساز است که تغییری نکرده و در جامعه ملتهب و ثابت اگر نتواند خود را با چنین شرایطی وفق دهد به اصول و اخلاق خودش پایبند است. او ناگزیر به دنیای خودش پناه می برد که نشانه های عینی آن را در فیلم «ردپای گرگ» و بعد در «سلطان»، «اعتراض» و «خون» می بینیم.
وی ادامه داد: از دیگر ویژگی هایی که کیمیایی را به عنوان یک مولف برجسته می کند، می توان به انتخاب بازیگران وی اشاره کرد. هر زمان که این بازیگران درست نگه داشته شده اند، شاهد سینمای مسحورکننده ای از او بوده ایم. در فیلم دندان های مار یکی شاهد یکی از بهترین مجموعه های بازیگری هستیم. فرامرز صدیقی، گلچهرا سجادیه، احمد نجفی، فریبا کوثری، جلال مقدم، شهید احمد لو، نرسی کرکیا و سعید پیردوست همگی در جایگاه مناسبی قرار گرفته اند و در خدمت پایگاه اجتماعی این شخصیت ها و تیپ ها هستند.
طوسی ادامه داد: پوشش و پوشش بازیگران و گریم مناسب آنها نیز همین مشکل را نشان می دهد. حتی طرز راه رفتن گل سجادیه هم در خدمت طبقه و موقعیت اجتماعی اوست. «رئالیسم اجتماعی» در سینمای کیمیا نیز به این معناست که هم امکانات نمایشی را ارائه می دهد و هم ایده های مورد نظر خالق اثر را به درستی به مخاطب منتقل می کند.
طوسی در بخشی دیگر از سخنان خود به اهمیت نقش «خانواده» در سینمای مسعود کیمیایی اشاره کرد و افزود: در آثار این فیلمساز خانواده در هر شرایطی اخلاق، فضایل و کرامت خود را دارد. در فیلمی مثل خون شود، خانواده ای از هم گسیخته را می بینیم که به دنبال نقطه اتصال هستند و در «دندان مار» این جدایی و جدایی در یک لحظه حساس تاریخی (دوران جنگ اجباری) قرار می گیرد و مردم به طور غریزی می خواهند هر کدام را پیدا کنند. دیگر.
وی ادامه داد: نکته دیگر درباره آثار مسعود کیمیایی این است که هر چه فضای اکشن و شلوغی در سینمای او فشرده تر باشد، کار دلنشین تر است.
طوسی همچنین درباره موضوع ریتم و تمپو در فیلم «دندان مار» گفت: به گفته برخی از بینندگان، یک سوم اول این اثر زمانی که بر اساس دیدگاه ترکیبی و با در نظر گرفتن داستان و روایت، ریتم کندی دارد. مضمون و اگر سوابق فیلمساز را داشته باشیم متوجه می شویم که این فیلم ریتم کاملا درستی دارد.از آثار آقای کیمیایی می توان به فیلم هایی چون «قیصر»، «داش آکل»، «بلوچ»، «خاک»، «سفر سنگ» اشاره کرد. «تنگه و ابریشم» و… ریتم تندی دارند و از سوی دیگر فیلم‌های «غزل» و «گروهبان» و «سلطان» ریتم کندتری دارند.

طوسی ادامه داد: متأسفانه گاهی می خواهیم بی حوصلگی را که تبدیل به بد سلیقه شده است به دنیای فیلمسازی منتقل کنیم، چنین ایراداتی به فیلم های «قاتلان ماه کامل» و «ایرلندی» مارتین اسکورسیزی مطرح شد. فیلمساز حق دارد دنیای شخصی خود را در دوران پیری نشان دهد.
وی درباره اهمیت مکان در سینمای مسعود کیمیایی گفت: در فیلم دندان سر مکان هویتی مفهومی و نمایشی دارد و کیمیایی این مولفه را به نفع سینمای مستقل خود به خود اختصاص می دهد. گاهی مجموعه انسانی به مکان هویت می بخشد، مانند خانه آقا جلال، خانه مادررضا و خانه آهود در مسافرخانه. گاهی اوقات عنصر عاطفی می تواند هویت یک مکان را مشخص کند، مثلاً با استفاده از صدای بنان در خانه آقا جلال.
کیمیایی به دلیل سوابق خود متقاعد شده است که در جامعه ای که ناآرامی های اجتماعی ادامه دارد، باید نگاهی ریشه ای به گذشته و تاریخ نسل قدیم داشت.
این منتقد درباره عناوین فیلم های کیمیا نیز گفت: یکی یکی از جنبه های مثبت فیلم های کیمیا، عناوین آنهاست. “دندان مار” مربوط به مختصات فردی (آقای عبدالله) است که می تواند وضعیت وحشتناک و ناسالم زمان او را نشان دهد. در فیلم های کیمیا گاهی شخصیت ها مکمل یکدیگر هستند و این وضعیت در شخصیت های احمد و رضا وجود دارد (مثل سید و پاور در گوزنهاو و بعدها در فیلم جنایت).
من به کیمیاگری اعتقاد دارم یکی او یکی از نمونه ترین فیلمسازان عدالت خواه است. او همواره در دیدگاه مردم شناختی و طبقه بندی اجتماعی خود، بدون ارائه اجرا، میل به عدالت را به مخاطب منتقل می کند. این میل به عدالت را می‌توان در فیلم‌های «قیصر»، «خاک» و به‌ویژه «گوزن‌ها» و «سفر» دوران موج نو مشاهده کرد. “سنگ” را می بینید.
طوسی خاطرنشان کرد: در فیلم «دندان های مار» عصیان و اقدام حق طلبانه احمد و رضا که از بالکن محل کار آقای عبدل بین مردم کوچه و خیابان توزیع می کنند، مصداق بارز این عدالت خواهی است. .
وی گفت: کیمیایی در شرایط مختلف روحیه و حس ملی خود را نشان داده است. امیدوارم بتواند راه سینمایی خود را ادامه دهد و فیلم های مورد علاقه اش را بسازد.

کیمیایی مخاطبش را قضاوت نمی کند
در ادامه این نشست شاهپور عظیمی منتقد سینما نیز گفت: یکی از دیالوگ های احمد نجفی در دندون مار که در سینمای کیمیا ارزشی اساسی پیدا کرد، آنجا که می گوید: جا ماندن است و از باید هم جایی برای فرار، اما خدای ناکرده. باید جایگزین شود زیرا تا آخر عمر خود را مدیون خود خواهید بود. این دیالوگ رگ حیات سینمای مسعود کیمیایی است و همه قهرمانان او از این قاعده پیروی می کنند. در واقع تمام گذشته و حال او جابجایی این دو موقعیت در زندگی است.
وی ادامه داد: در سینمای کلاسیک و سینمای روایی باید همه چیز را به وضوح برای مخاطب توضیح دهید تا هیچ سوالی در ذهنش بی پاسخ نماند، اما در سینمای کیمیایی اینطور نیست، چنین امتیازی به مخاطبش نمی دهد. ، بلکه او را در تاریکی رها می کند. او وجود شخصیت های آثارش را به حال خود رها می کند و حالا این مخاطب است که باید کم کم شخصیت های درون ذهنش را تجسم کند و بشناسد. یکی یکی از مغالطه های سینمای کیمیایی این است که تصور کنیم سینمای او بیرونی و به ظاهر اجتماعی است. اما اینطور نیست و عناصری از شخصیت ها بیرون می آیند و مسیر روایت را به کلی تغییر می دهند.
عظیمی گفت: کیمیایی همیشه فیلمسازی است که اطلاعات مختصری از روایت و شخصیت ها در اختیار مخاطب قرار می دهد. این سبک خاص آن است و ایجاز، فشردگی و ایجاز حرف اول را در سینمای کیمیایی می زند.
وی ادامه داد: اگر تماشاگر مسیر آثار کیمیا را طی کرده باشد، شخصیت های «دندان مار» با او بیگانه نمی شوند و کلید ورود به دنیای فیلم را پیدا کرده است. «دندان مار» مانند سندی از دوران گذشته است که در خاطره سینمای کیمیاگری ثبت شده است.
عظیمی ادامه داد: سینمای کیمیایی تنها یک سینمای مضمون نیست بلکه یک سینمای فرم است و این جنبه از سینمای او مغفول مانده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: قهرمانان آثار کیمیا واقعاً بعد از «دندان مار» دچار تحول اساسی شده اند. آنها قهرمانی خود را “سپرده” می کنند تا قهرمان جدیدی از بطن جامعه متولد شود. به همین دلیل «دندان مار» نقطه عطفی در کارنامه الخیمه محسوب می شود.
گلچهرا سجادیه، لیلی گلستان، احمد امینی، غلامرضا آذری از اعضای باشگاه مخاطبان موزه سینما و علاقمندان به سینمای مسعود کیمیایی در این نشست حضور داشتند.

۲۲۰۵۷