برخی از کمدی ها مجموعه موقعیت های خنده دار خود را مدیون مکانی هستند که داستان در آن قرار دارد. در واقع ملاقات چند نفر با دیدگاه ها و نظرات مختلف و ماجراهایی که در گذشته با هم در یک مکان خاص تجربه کرده اند باعث ایجاد موقعیت های مفرح می شود. فیلم‌های کمدی زیادی در ایران ساخته شده‌اند که تمرکز اصلی آنها خانه، آپارتمان، مغازه، هتل یا به طور کلی مکان‌های خاص است که پتانسیل بالایی برای خلق موقعیت‌های خنده‌دار دارند. به مناسبت اکران فیلم «هتل» به بررسی این نوع کمدی ها می پردازیم.
به گزارش بازتاب آنلاین، در انتخاب فیلم ها عمدتاً به این نکته توجه داشته ایم که مکان به عنوان عنصر اصلی هویت دار در شکل گیری کمدی بسیار مهم است وگرنه تعداد کمدی های آپارتمانی بیشتر است.
مستاجران داریوش مهرجویی ۱۳۶۵
داریوش مهرجویی در سال 1365 فیلم مستأجران را با محوریت مشکلات ساختمان های چهار طبقه خارج از محدوده شهر ساخت. آپارتمانی که به نظر می رسد ایستاده است اما کاملا ویران شده است. چهار طبقه روی پایه یک طبقه ساخته شده و مدیر ساختمان می خواهد سر همه کلاه بگذارد و مسئولیت را به دست بگیرد. در این میان مستأجر طبقه چهارم، نوازنده ای که با روح لطیف خود پشت بام را به پارک تبدیل کرده بود تا منظره ای زیبا ایجاد کند، باعث ریزش و در نهایت فروریختن ساختمان شد. در طول فیلم شاهد درگیری اعضای این ساختمان برای تعمیرات و بهبود وضعیت هستیم. تعمیراتی که به دلیل دعوای همسایه ها و ریختن سقف روی سر همه راه به جایی نمی برد. در واقع ساخت «اجاره نشینان» کپی جامعه ای در آستانه فروپاشی است که هر چقدر هم که مصالح خرج و بیل شود راه به جایی نخواهد برد.
آپارتمان شماره 13 یدالله صمدی 1369
یدالله صمدی در سال 1369 فیلم کمدی «آپارتمان شماره 13» را ساخت; فیلمی از فجایع ایرانمنش ماشاءالله برای فروش یکی از واحدهای ساختمان که اعضای آن کوچکترین اشاره ای به فرهنگ آپارتمان نشینی نداشته اند. او برای ازدواجش به پول نیاز دارد و کرمان را به مقصد تهران ترک می کند تا آپارتمانش را بفروشد، اما از یک طرف آپارتمان وضعیت خوبی ندارد و از طرف دیگر ساکنان آن ساختمان اعم از میوه فروش، دندانپزشک، آرایشگاه و …. علیرضا خمسه در نقش ماشا الله تمام تلاش خود را می کند تا آنها را متقاعد کند که فقط برای چند ساعت ظاهر خود را حفظ کنند، اما هر بار اتفاقی می افتد که آنها را از فروش در آنجا باز می دارد. یدالله صمدی در نهمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم «آپارتمان شماره 13» سیمرغ بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه را از آن خود کرد و برای فیلم های اول و دوم نیز برنده جایزه فیلم کارگردان شد.
دایره زنگ پریسا بخت آور ۱۳۸۶
داستان فیلم «دایره زنگی» بر اساس فیلمنامه اصغر فرهادی و کارگردانی پریسا بخت آور درباره مشکلات نصب ماهواره در آپارتمان است. آپارتمانی که اعضای آن هیچ قرابتی با یکدیگر ندارند و به دلیل نصب ماهواره حاضر به کنار هم نیستند. فیلم با ورود یک نصاب ماهواره به این ساختمان شروع می شود و کم کم به تک تک همسایه ها اشاره می شود. نصاب ماهواره علاوه بر درگیر شدن در مشکلات شخصی خود، مجبور می شود تا شب در این آپارتمان بماند و به خاطر سازهای بی کوک خود همه را راضی کند. روابط همسایه ها و تفاوت آنها در کنار سرقت دختری که با نصاب ماهواره وارد این ساختمان شده، کمدی مفرح را شکل داده است. بخت‌آور در این کمدی بر این مضمون تأکید می‌کند که وقتی در یک جامعه کوچک بر سر یک موضوع کوچک درگیری ایجاد می‌شود و مردم توانایی رسیدگی به مشکلات را ندارند، می‌توان تصور کرد که یک دزد از سهل انگاری آنها سوء استفاده می‌کند. و زندگی تک تک آنها را نابود کند.
بی خود و بی هدف عبدالرضا کاهانی ۱۳۹۰
در فیلم «تنها و بی هدف» ساخته عبدالرضا کاهانی، خانه ای قدیمی با حیاط به محلی برای اختلاف دو خانواده و شکل گیری موقعیت های طنز تبدیل می شود. خانواده ای که مجبور شدند به موقع خانه را ترک کنند و برای جشن عروسی آن را به یک زوج جوان بسپارند، هنوز وسایلشان را تا روز عروسی جمع نکرده اند و از این بابت خجالت نمی کشند و نگران نیستند. در آن شرایط بحرانی که چند ساعت دیگر به عروسی می گذرد، با آرامش مشغول کار خود هستند و حتی گذر زمان آنها را به فکر چاره نمی اندازد. در همین حین راننده کامیونی که وسایلش را بار کرده دم در ایستاده و منتظر است که به او بگویند وسایل را کجا می برند. آنچه در این فیلم قابل توجه است آرامش تخیل، سردی و رفتار متضاد شخصیت ها با توجه به شرایطی است که در آن قرار دارند.
جهیزیه قندون علی ملاقلی پور 1392
در فیلم «جهیزیه کندون» داستان در خانه اجاره ای زن و مرد جوانی روایت می شود. برای افزایش اجاره بها مجبور می شوند خانه خود را برای مدت کوتاهی به گروه تولید فیلم اجاره دهند. آنها نه از مشکلات موجود در تولید یک فیلم و نه از سوء نیت تهیه کنندگان اطلاعی ندارند. با پیشرفت آنها باید تمام تلاش خود را برای جلب رضایت همسایه ها و گروه سازنده انجام دهند، داستان فیلم را از صاحب فیلم مخفی نگه دارند و همچنین وسایل لازم را برای تیم سازنده تهیه کنند و زندگی آنها به کلی از بین می رود. جدا از هم. نکته قابل توجه این است که در پایان نمایش نه تنها پولی را که وعده داده اند نمی گیرند، بلکه وسایل منزلشان با وسایل صحنه آمیخته می شود و بخشی از آن را از دست می دهند.
زیر نظر | مجید صالحی ۱۳۹۶
فیلم «زیر نظر» نیز یک کمدی آپارتمانی است. داستان از سوراخی در مبل شروع می شود. محسن به خانه برمی گردد و می بیند که دوست معتادش کاناپه را به اندازه یک بند انگشت سوزانده و می داند که با بازگشت همسرش از سفر زندگی اش سیاه می شود. در مدت کوتاهی که تا بازگشتش باقی مانده تصمیم می گیرد هر طور شده این سوراخ را درست کند و در این راه پای همسایه ها هم زیر سوال می رود. محسن و دوستش برای کمک گرفتن بالا می روند و با گروهشان ملاقات می کنند، سپس زندگی آنها به نحوی با همسایه طبقه پایین که زنی تنهاست در هم می آمیزد و … در کل به جز سکانس پایانی که من بالاخره بیرون می روم. خانه، همه چیز در طبقات مختلف این آپارتمان حساب شده است. «زیر نظر» با وجود حضور بازیگرانی چون رضا عطاران و امیر جعفری هنوز اثر موفقی از آب در نیامده است.
دینامیت مسعود اطیابی 2018
داستان فیلم کمدی «دینامیت» در آپارتمانی روایت می شد. دو جوان مذهبی مشغول اسباب کشی به خانه ای بودند که همسایه هایشان دو جوان بودند که از نظر اعتقادی و سبک زندگی هیچ شباهتی به آنها نداشتند. دخترها مدام به فکر مهمانی و خوش گذرانی بودند و حضور این دو جوان مذهبی و دخالت آنها زندگی آنها را متفاوت می کرد. درگیری این دو زوج با همسایه پایینی که در یکی از واحدها به تولید مشروبات الکلی و مواد مخدر برای خود اختصاص داده بود، موقعیت های خنده داری را رقم زد. در واقع این ساختمان به مکانی برای زندگی دو گروه با دو نوع تفکر متفاوت تبدیل شد که نمی توانستند دیدگاه یکدیگر را بپذیرند. آنها به آزار و اذیت یکدیگر ادامه دادند تا اینکه سرانجام به آرامش رسیدند.
چپ راست حامد محمدی 2018
«چپ راست» به کارگردانی حامد محمدی با موضوع جابه جایی ساخته شده است. دو خانواده که از نظر عقاید سیاسی در دو جبهه متضاد قرار دارند، پس از سال ها متوجه می شوند که فرزندانشان با هم به بیمارستان نقل مکان کرده اند و حالا باید مدتی با هم زندگی کنند تا بتوانند آنها را منتقل کنند. در شرایطی که قرار است با هم زندگی کنند و به زندگی در دو طبقه از یک ساختمان بسنده کنند، تنوع نظرات و دیدگاه ها بیشتر می شود. آنها حتی در مورد نحوه تماشای شبکه های تلویزیونی و نحوه جشن تولد فرزندان خود اختلاف نظر دارند و در این ساختمان دائماً درگیری وجود دارد. همچنین در این مورد اختلاف عقاید و البته اختلاف افکار سیاسی بر زندگی در یک مکان خاص تأثیر می گذارد.
هتل مسعود اطیابی 1402
داستان اصلی فیلم کمدی «هتل» حضور تصادفی افراد مختلف در یک هتل مشترک و پیوند ماجراهای زندگی آنهاست. مردی فردای مراسم عقدش برای اینکه همسر سابقش از مهریه خود چشم پوشی کند و بدهی هایش را تسویه کند، باید از همسر دومش مخفیانه به کیش برود تا تکلیف ارثش مشخص شود. ورود همسر جدید و مدیر شرکت به همان هتل محل اقامتشان در کیش یک سری شرایط بحرانی و جذاب را ایجاد می کند. شایان ذکر است که هتل مورد نظر یکی از هتل های معروف کیش است و این روزها خدمات خود را با تخفیف بسیار زیاد ارائه می دهد و تمامی این افراد به همین دلیل در آن هتل مستقر می شوند. جلسات دائمی آنها در طبقات مختلف و همچنین در فروشگاه ثابتی که خدمتکار هتل به همه معرفی می کند، یک کمدی سرگرم کننده ایجاد می کند.