سوسن سیرجانی | 8 دی فروغ فرخزاد تولد دارد. او به عنوان شاعری مشهور شناخته می شود. اما در مقایسه با عمر کوتاه او، فعالیت هنری او در سینما و فیلمسازی نیز بسیار چشمگیر است.
به گزارش بازتاب آنلاین، تصویر فروغ فرخزاد در ذهن مردم ایران، تصویر زنی عاشق پیشه و شاعر است. زنی که در ابتدا اشعار عاشقانه می سرود و پس از جدایی از همسر و ورود به فضای روشنفکری دهه 30، تحولات زیادی در سبک شعر سرایی او به وجود آمد. شعر فروغ هنوز تازه است و مختص زمان او نیست. اما شعر هرگز تنها هنر و سرگرمی فروغ فرخزاد نیست. نبود. شاید به ذهنتان خطور کند که ساخت فیلم «این خانه سیاه است» تنها تجربه شما در عرصه سینما و سینماست. اما فروغ 7 سال از 30 سال زندگی خود را در استودیو گلستان گذراند. سال هایی که مشغول یادگیری و تجربه آثار سینمایی بوده است. مرگ زودهنگام فروغ فرخزاد به او اجازه نداد مهارت و استعداد خود را آنطور که باید در فیلم مشاهده کند. با این حال نمی توان به راحتی از فعالیت های او در این زمینه گذشت.
پیش از آشنایی با سینما | فروغ الزمان فرخزاد در 8 دی وی در سال 1313 در تهران به دنیا آمد. او از کودکی استعداد خود را در نوشتن شعر نشان داد. فروغ در 16 سالگی ازدواج ناموفقی داشت. اگرچه این ازدواج تنها 4 سال به طول انجامید، اما در این دوران بود که او در نوشتن شعر شکوفا شد. در سال ۱۳۳۴ در حالی که تنها ۲۱ سال داشت از همسرش جدا شد. اما در همان دوره دو مجموعه شعر «اسیر» و «دیوار» را منتشر کرد که او را در محافل روشنفکری دهه 1330 شناخته شد.اولین سفر فروغ به اروپا در سال 1336 تأثیر بسزایی در افکار و اندیشه او داشت. جهان بینی در این سفر با هنرهایی مانند سینما، تئاتر و آثار تجسمی بیشتر آشنا شد. دوستی شکل گرفت که هم سبک شعری او را تحت تاثیر قرار داد و هم در عشقش به سینما.
ورود به استودیو گلستان | در سال 1337 سومین مجموعه اشعار فروغ منتشر شد و او به ایران بازگشت و از طریق چند تن از دوستانش با ابراهیم گلستان آشنا شد. گلستان در آن سال ها استودیوی مجهزی راه اندازی کرده بود و خود را وقف ساخت فیلم مستند و فیلم کرده بود. استودیویی که علاوه بر تولید، ترجمه، دوبله و کارهای فنی مستندهای خارجی را نیز انجام می داد. افرادی چون مهدی اخوان سوم و نجف دریابندری نیز در این استودیو کار می کردند و فروغ فرخزاد در ابتدا به عنوان منشی و آرشیو اسناد مشغول به کار بود. اما حضور در این فضا او را هر روز به سینما و دانش آن نزدیک می کرد. گلستان پس از چند ماه شروع به کار در استودیو، کار جدی تری را به فروغ سپرد و سعی کرد او را با تدوین فیلم آشنا کند.
تجربه یادگیری و ویرایش حرفه ای. ابراهیم گلستان در فاصله سال های 1335 تا 1340 مجموعه ای مستند از چشم انداز صنعت نفت در ایران ساخت. گلستان در سال 1338 مشغول ساخت فیلم «یک آتش» بود و از فروغ فرخزاد خواست تا در تدوین این فیلم شرکت کند. علاقه فروغ به این کار و نیاز استودیو گلستان به ویراستاران واجد شرایط باعث شد فروغ و یکی سایر کارمندان برای گذراندن دوره تدوین و یادگیری اصول سازماندهی تولید فیلم به اروپا سفر می کنند. آنها در یک دوره فشرده سه ماهه در هلند، آلمان و انگلیس آموزش دیدند. پس از این دوره و همکاری فروغ در مستندسازی و تدوین استودیو گلستان، نام او در عناوین فیلم های تولید شده به عنوان «پیوند فیلم» یا «دستیار کارگردان» نوشته شد. یکی از مستندهای مهم گلستان «موج و مرجان و خارا» محصول سال 1340 است که فروغ دوبله و تدوین آن را انجام داده است.
بازیگری | سال ۱۳۴۰ موسسه ملی فیلم کانادا قصد داشت یک مجموعه ۴ قسمتی بسازد که موضوع آن مطالعه و تحقیق درباره طرز معاشرت و زندگی زناشویی زوج‌های جوان در کانادا، هند، ایتالیا و ایران بود. بخش ایران این پروزه به استدیو گلستان پیشنهاد شد و نام آن را «خواستگاری» گذاشتند. در ساختن این فیلم کوتاه، ابراهیم گلستان نویسنده و کارگردان بود و فروغ دستیار اول او و بازیگر. پس از این تجربه در همان سال بار دیگر فروغ جلوی دوربین گلستان رفت. قرار بود فیلمی داستانی براساس قصه «چرا دریا توفانی شده بود» ساخته شود. اما تنها بخش‌هایی از آن جلوی دوربین رفت و هیچ‌وقت این پروژه به پایان نرسید. اما سال 1343 وقتی گلستان فیلم «خشت و آیینه» را ساخت، فروغ در دو سکانس ابتدایی و انتهایی آن بازی کرد. البته او همکاریهای دیگر هم در این فیلم با گلستان داشت اما نامش در تیتراژ فیلم آورده نشده.
کارگردانی: فروغ فرخزاد پس از گذراندن دو دوره فیلمسازی و تدوین در اروپا، در سال 1341 دو فیلم کوتاه و تبلیغاتی سفارشی برای روزنامه کیهان ساخت. این روزنامه وظیفه دیگری را به استودیو گلستان می دهد تا مستندی از بیمارستان های مشهد و وضعیت جذامیان این شهر بسازد. این موضوع ابراهیم گلستان را به فکر ساخت یک مستند بلند درباره بیماران جذامی می اندازد. اما مرکز اصلی نگهداری جذامیان در تبریز بود و چون گلستان با آن شرایط نمی توانست از تهران خارج شود، فروغ را برای انجام کارهای تحقیقاتی و مقدماتی به تبریز و جذامیان به خانه فرستاد. در پاییز 1341 گروه فیلمسازان به رهبری فروغ فرخزاد در جذام تبریز مستقر شدند و پس از 12 روز این فیلم بر اساس طرح و دکوپاژهای خود فروغ ساخته شد. این فیلم «این یک خانه سیاه است» نام دارد و فروغ را در نقش یک مستندساز با نگاهی جدید به نمایش می گذارد.
افتخارات | ابراهیم گلستان پس از ساخت فیلم «این یک خانه سیاه است» نسخه ای از آن را به جشنواره کن فرستاد و فیلم در بخش مسابقه پذیرفته شد، اما خود گلستان از حضور در جشنواره انصراف داد و بعداً توضیح زیادی در این زمینه نداد. . . اما سال بعد این فیلم برنده جایزه بهترین فیلم مستند جشنواره فیلم اوبرهاوزن آلمان شد. فروغ در سال 1343 در جشنواره فیلم مؤلف ایتالیا شرکت کرد و از سوی تهیه کنندگان اروپایی برای ساخت فیلم های مستند و کوتاه دعوت شد. اما فروغ دیگر فرصت ساخت فیلمی را پیدا نکرد و در 24 بهمن 1345 بر اثر تصادف فوت کرد. البته افتخارات سینمایی فروغ حتی پس از مرگش نیز ادامه دارد. سال گذشته در زمستان 2022 مجله مشهور سینمایی ساید اند ساوند اسامی 250 فیلم مهم تاریخ سینما را از نگاه منتقدان سینمایی منتشر کرد و فیلم «این یک خانه سیاه است» در این نظرسنجی رتبه 101 را کسب کرد.