مالیات نقل و انتقال ملک در ایران باید توسط فروشنده ملک پرداخت شود. این مالیات بخشی از هزینه های مربوط به فروش و انتقال مالکیت ملک محسوب می شود و توسط سازمان مالیاتی کشور محاسبه و وصول می شود.
به گزارش اختاز 24، بر اساس ماده 59 قانون مالیات های مستقیم در ایران، «انتقال قطعی اموال غیرمنقول به ارزش معاملاتی و به نرخ پنج درصد و همچنین انتقال حق انتقال انجام می شود. وجوه دریافتی توسط صاحبان حقوق مشمول مالیات دو درصدی از طرف مالک یا دارنده حق در زمان انتقال است.
در صورت عدم تعیین ارزش معاملاتی برای معامله، ارزش معاملاتی نزدیکترین محل مشابه به عنوان مبنای محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک قرار می گیرد. بر اساس این قانون، حق انتقال اماکن شامل حق تملک یا تجارت یا تصرف محل یا حقوق ناشی از تجاری بودن محل نیز می شود.
لازم به ذکر است بر اساس ماده 11 قانون ترویج ساخت و اعطای واحدهای مسکونی استیجاری کلیه واحدهای مسکونی با زیربنای قابل استفاده از یکصد و بیست مترمربع و کمتر که برای سکونت به اجاره داده شده اند از پرداخت 100 مترمربع معاف هستند. % مالیات بر درآمد اجاره و مشمول مالیات نقل و انتقال ملک نمی باشند. در زیر به چند نکته مهم در این باره اشاره می کنیم:
نحوه محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک
مالیات نقل و انتقال ملک بر اساس ارزش معاملاتی ملک (که توسط اداره املاک و مستغلات تعیین می شود) محاسبه می شود. این ارزش ممکن است با قیمت واقعی فروش ملک متفاوت باشد و معمولا درصدی از این ارزش مالیات محسوب می شود.
نرخ مالیات بسته به نوع و موقعیت ملک می تواند متفاوت باشد. برای به دست آوردن فرمول مالیات نقل و انتقال املاک، ابتدا باید ارزش معاملات را از جداول کمیسیون تقویم املاک تعیین کنید و سپس آن را در 5 درصد ضرب کنید.
مالیات نقل و انتقال املاک = 5% x ارزش معاملاتی ملک
فرآیند پرداخت مالیات بر دارایی
فروشنده ملک باید قبل از نقل و انتقال قطعی و ثبت سند در دفاتر اسناد رسمی مالیات نقل و انتقال ملک را به اداره مالیات پرداخت کند. پس از پرداخت مالیات و دریافت فیش مربوطه، فروشنده می تواند به دفترخانه مراجعه و مراحل انتقال سند را انجام دهد.
استثناهای کشور مالی
در برخی موارد ممکن است معافیت یا کاهش در مالیات نقل و انتقال اموال وجود داشته باشد. این موارد شامل شرایط خاصی مانند انتقال اموال به بستگان درجه یک، انتقال به دولت یا نهادهای عمومی و برخی موارد دیگر است که نیاز به بررسی دقیق دارد.
در صورتی که ملکی با مبایعه نامه یا سند عادی واگذار شده باشد و مالک شروع به ساخت و ساز کرده باشد، در صورت فروش ملک و اخذ موافقت شهرداری و مراجع قضایی از پرداخت مالیات نقل و انتقال ملک معاف است.
سایر هزینه های مربوط به انتقال مالکیت
علاوه بر مالیات نقل و انتقال، هزینه های دیگری نیز در هنگام خرید و فروش املاک و مستغلات ممکن است متحمل شود، از جمله هزینه های اسناد رسمی، هزینه های مجوز و کمیسیون های مشاور املاک. این هزینه ها معمولاً بین خریدار و فروشنده توافق می شود.
پرداخت آنلاین مالیات نقل و انتقال ملک
سازمان امور مالیاتی کشور اقدام به تدوین سامانه عملیات الکترونیکی به نفع مودیان، شفاف سازی اطلاعات و ساماندهی امور آنان به آدرس www.tax.gov.ir کرده است. یکی از مهم ترین ویژگی های این سامانه امکان ثبت اظهارنامه مالیاتی به صورت آنلاین می باشد.
این سیستم برای انتقال املاک مسکونی، تجاری و اداری استفاده می شود. امروزه با وجود سیستم مالیات نقل و انتقال املاک، امکان ارائه اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات نقل و انتقال املاک به صورت شخصی وجود ندارد. مودیان می توانند برای ثبت نام، ارسال اظهارنامه و پرداخت مالیات از سامانه معرفی شده استفاده کنند.
مالیات نقل و انتقال املاک و مستغلات برای املاک اداری
همین مالیات پنج درصدی برای محاسبه مالیات نقل و انتقال املاک برای املاک تجاری و اداری نیز اعمال می شود. یعنی مسکونی یا تجاری بودن آن فرقی نمی کند، در هر صورت هنگام فروش 5 درصد آن توسط مالک یا فروشنده به عنوان مالیات به حساب دولت واریز می شود.
مالیات نقل و انتقال املاک برای املاک اداری نیز بر اساس ارزش معاملاتی ملک محاسبه می شود. این مقدار توسط سازمان مالیاتی کشور تعیین می شود و معمولا درصدی از این ارزش مالیات محسوب می شود. نرخ مالیات برای املاک اداری می تواند بیشتر از املاک مسکونی باشد.
اما در برخی موارد خاص معافیت یا کاهش مالیات نقل و انتقال املاک برای املاک اداری وجود دارد. این موارد ممکن است شامل انتقال اموال به سازمان های دولتی، مؤسسات دولتی و برخی شرکت های خصوصی باشد. برای اطمینان از بهره مندی از این معافیت ها یا تخفیف ها، بهتر است با کارشناسان مالیاتی مشورت کنید.
آخرین کلمه
پرداخت مالیات نقل و انتقال ملک به عهده فروشنده است و باید قبل از انتقال رسمی سند انجام شود. فروشنده باید با مراجعه به سازمان امور مالیاتی مربوطه مالیات را محاسبه و پرداخت کند و سپس با ارائه مدارک مربوطه به سردفتر، مراحل انتقال را تکمیل کند. این فرآیند مستلزم دقت و آگاهی از قوانین و مقررات مالیاتی مربوطه است.