نسخه اصلاح شده و ترمیم شده فیلم «ناخدا خورشید» به کارگردانی ناصر تقوایی با همکاری سینمای ملی ایران و با حضور علی نصیریان بازیگر، هارون یاشایی تهیه کننده، سعید قطبی زاده نویسنده و منتقد و جمعی از هنرمندان و سینمای ایران. طرفداران در تالار فردوس، محل نمایش موزه فیلم.
به گزارش روابط عمومی موزه سینما، سعید قطبی زاده منتقد، نویسنده و کارشناس سینما نیز گفت: کاپیتان خورشید. یکی یکی از فیلم های مورد علاقه من در سینمای ایران است و از اولین باری که در نوجوانی این فیلم را دیدم تا امروز که نسخه اصلاح شده آن را دیدم، نظرم نسبت به آن تغییر نکرده است، بلکه بهتر و بهتر شده است.
وی ادامه داد: سوالات بی پاسخی درباره این فیلم وجود دارد که ناصر تقوایی هیچ گاه توضیح مفصلی درباره آن نداد و این دیدار با حضور دو بزرگوار فرصت مناسبی برای طرح بسیاری از این سوالات است.
قطبی زاده گفت: تقوایی در اوایل انقلاب و در اوج تبلیغات ضدآمریکایی این شهامت را داشت که رمانی از نویسنده آمریکایی را به فیلم تبدیل کند. اکثر فیلم های ماندگار تاریخ سینمای ایران سفارشی نیستند و به صورت خودجوش ساخته می شوند. خاستگاه ادبیات تقوا است و در فضایی «نویسنده پسند» رشد کرده و نویسندگان و شاعران بزرگی را پرورش داده است.
وی ادامه داد: خوانش تقوایی از رمان «داشتن و نداشتن» همینگوی به دلیل آمیخته شدن با عناصر بومی ما جالب است. بنابراین اگر کسی این رمان را نخوانده باشد، نمی توان تصور کرد که فیلم تقوایی اقتباسی از یک رمان آمریکایی باشد. فیلم دارای جزئیات چشمگیر است. تلفیق فضای بومی جنوب ایران با مضامین اصلی رمان.
این فیلمنامه نویس بیان کرد: فضا و زمان در «ناخدا خورشید» به گونه ای طراحی شده است که می توان تحلیلی وارسته از تاریخ معاصر ایران یا شناخت عمیق آن از فرهنگ مردم جنوب را در آن مشاهده کرد. این ها راز جاودانگی این اثر در کنار بازی صحیح و نگارش ماهرانه دیالوگ های طوایی است که نشان دهنده عشق او به ادبیات است.
وی خاطرنشان کرد: سال ها پیش در دفتر مجله فیلم ماهنامه با علی نصیریان صحبت می کردیم که از بازتاب آنلاین دوبله نقشش ناراحت بود. هم در اجرای نصیریان و هم در نریشن جورج پطروسی خصلت هایی هست که شخصیت آقای فرهان را از تصویری که همیشه از علی نصیریان داشتیم دور می کند. طعنه و زمختی زبان از ابتدا در ترسیم شخصیت گنجانده شده و تا انتها ادامه دارد. چه فصل شگفت انگیزی است که مرگ او را با پرندگان دریایی گرسنه کنار هم قرار می دهد.
قطبی زاده با بیان اینکه یکی یکی از بهترین بازی های سینمای ایران متعلق به سعید پورصمیمی در این فیلم است، وی افزود: شیوه ایفای نقش او ادامه سبک فنی زاده در یکی دیگر از شاهکارهای کارگردان «دایی جان ناپلئون» است. پورسمیمی در یکی او از اولین تجربه هایش قله ای را فتح کرد که خودش هرگز به آن نرسید. «ناخدا خورشید» فیلمی بدیع، سندی زنده از شکوه سینمای ایران و نمونه ای بی بدیل از خلاقیت است.
ناصر تقوایی گوهر درخشانی است
علی نصیریان بازیگر فیلم «نخدا خورشید» نیز گفت: برای ناصر تقوایی آرزوی سلامتی دارم. به نظر من او گوهر درخشان و هنرمندی خلاق است. همانطور که می دانید، وقتی صحبت از هنر می شود، ماهیت اصلی خلاقیت است. در این فیلم بازیگری مانند فتحعلی اویس که در بسیاری از نمایش های کمدی مردم را با شوخی سرگرم می کرد، شخصیت خاصی خلق می کند و این محصول کارگردانی است که او را کارگردانی کرده است.
وی ادامه داد: زمانی که تقوایی فیلمنامه را به من داد گفت شما می توانید نقش خود را بین دو شخصیت نخدا و آقای فرهان بازتاب آنلاین کنید. به او گفتم به نظر شما چه نقشی؟ و نقش آقا فرهان را به من داد و یک نفر درجه یک را به عنوان کاپیتان بازتاب آنلاین کرد و به نظرم بهترین نقش در کارنامه داریوش ارجمند است.
نصیریان ادامه داد: تقوایی به من گفت که آقای فرحان دلال است. یکی دندان هایش طلاست و همین کافی بود تا شخصیت او را بفهمم. داشتن شخصیت یک دونده با دندان های طلایی ایده های زیادی به بازیگر می دهد.
وی ادامه داد: حیف از سر کسالت در میان ما نیست، بلکه باید از زحمات این مرد پاسداری کنیم. او برای ساخت این فیلم تلاش زیادی کرد. وقتی فیلمبرداری «ناخدا خورشید» متوقف شد، من، داریوش ارجمند و سعید پورصمیمی به ارشاد رفتیم و برای ادامه تصویربرداری درخواست حمایت کردیم چون کار بسیار درخشانی بود.
یشایایی به سینمای ایران خدمت کرده است
نصیریان با بیان اینکه هارون یشایایی به سینمای ایران بسیار خدمت کرده است، ادامه داد: امثال او تقوا و مهربانی سینمای ایران را شکل دادند. اینها افراد درجه یک هستند یکی آنها بودند. فرهنگ ستون زندگی، حیات و هویت یک ملت است و هنر قسمت زیبای آن است. شهرهایی مانند کیمیایی، گلستان و فرهادی پایتخت های این ملت هستند. لازم به ذکر است که سرمایه یک کشور تنها نفت و پتروشیمی نیست، بلکه سرمایه انسانی ما ملت ساز و معرف هویت ملی ایرانی به جهانیان است.
ناصر تقوایی هنرمندی خلاق/نخدا خورشید معرفی خردمندانه سینمای ایران
بازیگر فیلم واکا ادامه داد: سال ها بود این نمایش را ندیده بودم و حالا که به تماشای آن نشستم به نظرم خیلی جذاب بود. یکی یکی از مهمترین کارهای اول کارگردان، بازتاب آنلاین بازیگران مناسب فیلم است و تقوایی این کار را بسیار ماهرانه انجام داده و همه آنها درخشان هستند.
از دوبله فیلم شکایتم را پس میگیرم.
وی ادامه داد: ارزش ها و هنرمندی یک بازیگر بر اساس ایجاز و مدت زمان نقش نیست، بلکه به حضور آن بستگی دارد. در فیلم خورشید مجید مجیدی نقش کوتاهی داشتم اما در آن سکانس های کوتاه توانستم خودم را نشان دهم. پروانه معصومی نیز نقش بسیار زیبایی در نخدخورشید ایفا کرد.
نصیریان درباره دوبله نقش خود گفت: حالا که بعد از سال ها فیلم را دیدم از دوبله فیلم شکایت خود را پس گرفتم و معتقدم دوبله این اثر بسیار موفق بوده است. علی حاتمی به دوبله اعتقاد داشت اما من این نظر را ندارم و به صدای بازیگر اعتقاد دارم.
نصیریان گفت: خوشحالم که امروز با یشایایی آشنا شدم و از موزه فیلم و خانم حیدرآباد بابت برگزاری چنین رویدادی بسیار سپاسگزارم تا علاقه مندان به هنر این کشور بتوانند آثار گذشتگان و اینها را ببینند. اقدام بسیار خوب و مثبت Es نسبت به موزه فیلم که امیدوارم ادامه داشته باشد.
آداپتا در تقوا بی نظیر است
نصیریان درباره تفاوت اثر پیتا مهرجویی با زنده یاد گفت: هر دو هنرمند آثار خارجی را اقتباس کردند. مهرجویی فیلم «پستچی» ویتسک را گرفت و به جای سرباز پستچی گذاشت. تقوایی داستان «ناخدا خورشید» را هم از همینگوی گرفته است. تطبیق تقوای بی نظیری است و یکی یکی از بهترین اقتباس های ادبیات خارجی از سینما به حساب می آید. دلیلش این است که تقوایی فرهنگ جنوب را به خوبی می شناسد و به آن تسلط کامل دارد. مهرجویی تمام تلاشش را کرد اما نتیجه متفاوت بود. کار تقوا را می توان یک اثر اصیل دانست. او سعی کرد چیز جدیدی خلق کند و نمی توان آن را اقتباسی دانست. او یک کار خلاقانه انجام داد. آرزوی سلامتی و بهترین ها برای تقوای شما دارم. او یکی او یکی از درخشان ترین و خلاق ترین کارگردانان ایرانی است.
نصیریان در پاسخ به سوال قطبی زاده مبنی بر همکاری با فریدون گل گفت: او هم از لحاظ معنا و هم از نظر تکنیک ایده های بسیار خوبی داشت و فردی فهیم بود.
کاپیتان خورشید مقدمه ای حکیمانه برای سینمای ایران است
هارون یشایایی تهیه کننده فیلم «نخدا خورشید» در پاسخ به سوال سپیده حیدرآبادی درباره نحوه ساخت این فیلم گفت: رابطه من با ناصر تقوایی به قبل از ساخت این فیلم برمی گردد، با هم در ارتباط بودیم. ما . اگرچه این فیلم یک شکست تجاری بود، اما اکنون یکی یکی از افتخارات سینمای ایران است.
وی ادامه داد: زمانی که این فیلم را در ژنو اکران کردیم با استقبال خوبی مواجه شد و بحث و تحلیل زیادی درباره آن شد. «کاپیتان خورشید» مقدمه ای حکیمانه برای سینمای ایران است. این فیلم از نظر مردم شناسی بسیار حائز اهمیت است و به ویژه مردم جنوب کشور را به خوبی معرفی می کند. فکر می کنم کشور ما مدیون جنوب ایران است و به قول ناصر تقوایی همه ایرانی ها به نوعی جنوبی هستند.
شما نمی توانید یک فریم از خورشید را حذف کنید
یشایایی افزود: «کاپیتان خورشید» چنان ساختار محکمی دارد که حتی یک فریم از این فیلم را نمی توان برداشت. در واقع فیلم متعلق به آقای تقوایی و هنرمندان بزرگی است که این اثر را ساخته اند و قطعاً متعلق به علی نصیریان است. نبود این فیلم هرگز ساخته نمی شد. یادم هست که منطقه مورد نظر از نظر هواشناسی ناسازگار بود و هیچ سرویس پذیرایی نداشتیم و این جمعیت در یک مهمانسرا ساده مستقر شدند و تنها فردی که مشکلات را حل کرد آقای نصیریان بود. به نظر من علاوه بر آقای تقوایی، فیلم متعلق به آقای نصیریان است.
یشایایی درباره معیارهای خود در تولید فیلم گفت: من و جمعی از دوستان می خواستیم معنای تهیه کننده را از سرمایه گذار سینمای ایران جدا کنیم. من معتقدم که تهیه کننده تاثیر وجودی در ساخت یک فیلم دارد. در سینما اکثر تهیه کنندگان را خانم ها تشکیل می دهند و دلیل آن هم صبر و حوصله خانم ها بیشتر است.
وی درباره تفاوت کار ناصر تقوایی با زنده یاد داریوش مهرجویی گفت: هر دو ویژگی های منحصر به فردی داشتند. در مورد تقوایی یک نکته وجود داشت و آن این بود که خودش می نوشت و در حین فیلمبرداری اگر دیالوگی را دوست نداشت همانجا تغییرش می داد و اینجوری اوضاع خیلی بهتر می شد. تفاوت دیگر این دو هنرمند این بود که ناصر تقوایی ربطی به سرنوشت تهیه کننده نداشت.
در این برنامه هنرمندانی چون داریوش مودبیان، محمود دینی، مسعود فروتن، کیوان کیانی، علی قویتان، اسماعیل پوررضا، سیاوش دولتسرایی و اعضای باشگاه مخاطبان موزه سینما حضور داشتند.