این روزها تنها راه دریافت وام سپرده است پول این در بانک است، برای پیگیری موضوع به چندین بانک در شهر تهران ابتدا به بانک رسالت شعبه شریعتی در تهران مراجعه کردم و از روند دریافت وام از این بانک جویا شدم. مسئول اعتبار این بانک به خبرنگار مهر گفت: برای اخذ وام از این بانک باید پول به حساب واریز شود یعنی فقط دریافت حقوق دریافت وام از این بانک کافی نیست و برای دریافت وام باید پولی را در حساب خود مسدود کنید.
وام سریع بگیرید!
طبق دستورالعمل بانک. کشاورزی برای دریافت وام فوری یک ماهه 50 میلیون تومانی باید 357 میلیون تومان به مدت یک ماه در بانک سپرده گذاری کنید و اگر می خواهید سه ماهه وام بگیرید باید 115 میلیون تومان در بانک سپرده گذاری کنید. به مدت 3 ماه برای دریافت وام 50 میلیون تومانی.
سوال اینجاست؛ آیا واقعا فردی که 357 میلیون تومان پول نقد در حساب خود دارد به 50 میلیون تومان وام نیاز دارد؟
از ژوئن 1401 دریافت وام دشوار شده است
ناامید از بانک کشاورزی به یکی از شعب مرکزی بانک ملت برو؛ از مسئول وام بانک می پرسم برای مردم عادی تسهیلات می دهید؟ این اپراتور می گوید از خرداد 1401 بازپرداخت فوری وام سخت شده است و تنها افرادی می توانند وام دریافت کنند که حداقل 3 ماه در بانک سپرده گذاری کرده باشند و این روند تا امروز ادامه دارد اما ممکن است در اوایل ژوئن بانک مرکزی دستورالعمل های جدید وام دهی را برای تسهیل پرداخت وام ارائه دهید.
وام فقط با مانده متوسط 6 ماهه
به یکی از شعب مرکزی بانک ملی مراجعه کردم و از وجود تسهیلات پرسیدم، مدیر اعتبار در مورد اعطای وام فوری گفت که روند اعطای تسهیلات به صورت سپرده گذاری 10 میلیون تومانی است. 10% مبلغ وام در حساب بانک ملی و دریافت 100 میلیون تومان وام کارت خرید کالا می باشد. به گفته این مدیر بانک، احتمال افزایش آن از 10 درصد به 30 درصد وجود دارد اما باید منتظر آغاز خردادماه و دستورالعمل جدید بانک مرکزی باشیم.
تسهیلات فقط به میانگین موجودی 5 ماهه داده می شود
به بانک توسعه تعاون هم سر می زنم ببینم آیا این بانک می تواند تسهیلات بدهد یا خیر، یکی از مدیران این بانک می گوید با گذاشتن 15 درصد مبلغ وام در 5 ماه می توانید تسهیلات بگیرید.
از ژانویه در سال 1401 ارائه تسهیلات را متوقف کردند
یکی از مسئولین وام بانک. کسب و کار وی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: از ابتدای دی ماه سال گذشته نتوانسته ایم تاسیسات خرد ارائه کنیم و فقط به مشتریانی که دارای حساب متوسط هستند وام می دهیم که البته از ابتدای سال این روند ادامه دارد. سخت تر می شود و تسهیلات خرد فقط در اختیار کدهای قانونی یا شرکت های خوب قرار می گیرد.
یک وام یک ماهه با یک هشتم پول مسدود شده
به بانک وام مهر میرم، این بانک و بانک رسالت مدعی هستند که به راحتی توانسته اند تسهیلات خرد در اختیار مردم قرار دهند اما این بانک نیز مانند سایر بانک ها رویه دارد. اپراتور بانک به خود زحمت توضیح نمی دهد و می گوید تسهیلات را روی تابلوی اعلانات نوشته ایم.
بانک قرض الحسنه مهر در این دستورالعمل اظهار داشت: 100 درصد میانگین موجودی را می توان در 8 ماه دریافت کرد، اما برای دریافت فوری وام، تنها یک هشتم آن را می توان از طریق میانگین حساب وام گرفت، یعنی اگر فردی بخواهد وام خرد 100 میلیون تومانی از بانک مهر ایران باید در یک ماه 800 میلیون تومان در حساب خود بیاورید. زندان یواش یواش و طبیعتاً فردی که این مقدار پول دارد حاضر به چنین اقدامی برای 100 میلیون تومان نیست.
در کشورهای دیگر چگونه وام می دهند؟
سیروس امیرآبادی، فعال و کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ارائه تسهیلات در سایر کشورها اظهار داشت: با توجه به وضعیت بانکی به ویژه در اتحادیه اروپا و کنترل تورم، گرفتن وام بسیار آسان است، اما بسته به شرایط تورم در مقابل رشد در ایران وام گیرنده در مقابل بانک پیروز می شود و این مشکل مردم را برای دریافت وام و تسهیلات مشکل می کند.
امیرآبادی افزود: در کشورهای مدرن، نظام بانکی از مردم عادی پول می گیرد و در قالب انواع تسهیلات بانکی به کسانی می دهد که به دنبال تولید، اکتشاف، اختراع، مطالعه و خرید هستند. ماشین و خرید کنید محل اقامت هستند، می دهند. ضمناً به سپرده گذارانی که پول خود را در بانک می گذارند نیز سود می دهد که نرخ سود مطابق با نرخ سود در بانک است. اقتصاد مسلم – قطعی. اما این روند در ایران به دلیل افزایش اصلا طبیعی نبود نقدینگی باعث تورم و تعطیلی وام های بانکی در حال حاضر شده است.
این کارشناس اقتصادی یکی دیگر از مشکلات عدم اعطای وام را برخورد بد نظام بانکی در ایران با مردم می داند و ادامه می دهد: جدای از این مشکل، بانک خودمان در تمام قوانین خود در بانکداری ظلم شده است. و این نادرستی آشکار در تخصیص تسهیلات نیز هست. دیده شده است که شأن مشتری در نظام بانکی ایران وجود ندارد.
امیرآبادی افزود: می توان گفت برای موفقیت در اصلاح نظام بانکی و همسو شدن تسهیلات با سایر کشورها باید با توجه به عمق هر مشکل حرکت کرد. در گام اول باید بحران بانکی موجود ناشی از پرداخت وامهای کلان بدون حمایتهای لازم برطرف شود (در ایران متاسفانه وامهای کلان بانکی فقط در اختیار عدهای خاص است) و در مرحله بعد سود بالا. نرخ اخذ سپرده برای پرداخت مطالبات قبلی و… حل شود.
رابطه تسهیلات بانکداری خرد و اقتصاد کلان
امیرآبادی تورم بالا را یکی دیگر از مشکلات بانکی در ایران می داند و در این باره توضیح می دهد: در مرحله بعد کنترل تورم باید وارد فاز بعدی شود و هسته سخت آن مورد حمله قرار گیرد تا شاهد کاهش باشیم. نرخ بهره و مانند سایر کشورها به دنبال تنوع بخشیدن به وام ها و نحوه پرداخت آن هستند تا عموم مردم به منابع بانکی دسترسی داشته باشند.
این کارشناس اقتصادی افزود: همانطور که می دانید در اکثر کشورهای پیشرفته اقتصادی بانک ها به طرق مختلف از شما می خواهند که از بانک وام بگیرید اما در ایران گرفتن وام های کلان فقط برای آشنایان و شرکت های خصوصی است. چرا؟چون بعد از گذشت بیش از 40 سال هنوز سیستم بانکی پابرجاست صنعت بانکداری تغییر نکرده است با یک تعریف حداقلی می توان از بانک گفت; بانک موسسه مالی است که سپرده می پذیرد و وام می دهد. بانکهای ایرانی فقط وانمود میکنند که بانک هستند، اما در واقع بانک نیستند، فقط مؤسسات مالی هستند. که مشخصا به این دلیل از نظر امکانات از نظام بین الملل پیروی نمی کند
وقتی به ترازنامه شرکت ها نگاه می کنید، می بینید که در جایی که کنترل قیمت وجود دارد و قیمت ها به بازار ارسال می شود، شرکت متحمل ضرر شده است و در نتیجه شرکت مذکور به دلیل اینکه نمی تواند پاسخگوی نیازها باشد، با کسری مالی مواجه است. افزایش قیمت تأمین مالی نهاده ها زمان بر است و بنابراین متحمل زیان انباشته می شوند. برای جبران این ضرر، دولت به بانکهای تجاری دستور میدهد تا به آنها وامهای کم بهره بدهند. دولت با ایجاد قیمت سفارش، ضررهایی را به بار آورده اید که در چنین شرایطی به دنبال ارائه تسهیلاتی است که در صورت ارائه مناسب می تواند به خیل عظیم مشتریان خرد بانک کمک کند.
وام ها بر روند کسب و کار تاثیری ندارند
سیروس امیرآبادی با بیان اینکه وام ها تاثیری در روند شرکت ها ندارد، گفت: چون بار دیگر با قیمت بازار، همه شرکت ها با توجه به موارد فوق در چرخه اشتباه قبلی قرار می گیرند، چیزی که همه ما هستیم. دیدن و لمس کردن این است که برای دههها، سیاستگذار در اقتصاد ما قیمتهای دستوری ایجاد میکند و وانمود میکند که نقدینگی را هدایت میکند. وی مدعی است که اگر رشد نقدینگی به سمت تولید سوق داده شود، نه تنها باعث رشد و استخدام ممکن است باعث تورم نشود.
من معتقدم موضوع جهت گیری نقدینگی کاملا اشتباه است، در دهه های اخیر سیاستمداران کشور ما برخلاف کشورهای پیشرفته شروع به هدایت اعتبارات بانکی به ترتیب کرده اند و از این طریق میزان تسهیلات و میزان تسهیلات را تعیین می کنند. نرخ تسهیلات، منابع نظام بانکی را به سمت یک صنعت خاص یا بخش خاصی از اقتصاد هدایت می کند که در اغلب موارد این تشخیص نادرست بوده و سازوکار تخصیص منابع چیزی جز اتلاف و تورم به همراه نداشته است.
امیرآبادی در پایان گفت: فکر می کنم سازوکار تخصیص وام و تسهیلات بانکی باید از کانال نرخ سود و مکانیسم بازار انجام شود تا نتیجه مطلوبی داشته باشیم.
وام محدود است.
خبرگزاری مهر تلاش کرد مصاحبه نظر یکی از مسئولان بانکی در این باره جویا شد که مسئولان بانک مرکزی و شبکه بانکی از پاسخگویی خودداری کردند اما سید عباس حسینی قائم مقام وزارت اقتصاد در فرصتی که در بهمن ماه سال گذشته در وزارت اقتصاد داشت در این خصوص به صراحت بیان کرد: یکی از عوامل تورم نقدینگی و افزایش پایه پولی است و یکی از این عوامل سهولت در امور بانکی است. شبکه بانک مرکزی به سمتی رفت که در ترازنامه بانک ها محدودیت ایجاد کند، در این شرایط شبکه بانکی با فروش تقاضا، بخشی از آن کاذب و بخشی دیگر واقعی به دلیل تورم و افزایش است قیمت ارز و قدرت خرید مردم کاهش یافته است.
اگرچه مسئولان وزارت اقتصاد و بانک مرکزی تقاضای واقعی اعتبار را تایید می کنند، اما برنامه ای برای مدیریت و ارائه تسهیلات خرد به کارکنان وجود ندارد.
یک طرح شکست خورده برای ارائه وام حساب حقوق
یکی از طرح های شکست خورده دولت 13 اعتبار دادن در شعبه ای بود که حقوق دریافت می کنید، بانک ها ابتدا به شرکت های خصوصی چراغ سبز نشان دادند و برخی بانک ها نیز تسهیلات خوبی در این زمینه دادند، پیگیری ها نشان می دهد که این طرح نیز شکست خورد و حتی بانک هایی مانند قرض الحسنه رسالت که مدعی تسهیلات آسان هستند نیز از این نوع اعتبارات خرد جلوگیری می کنند.
مسئولان باید در این خصوص راه حلی اتخاذ کنند
بررسی های میدانی بازارهای مختلف مصرف از جمله مسکن و خودرو نشان می دهد که این بازارها در سال جدید با افزایش بیش از 50 درصدی قیمت مواجه شده اند و بسیاری از مردم برای جبران هزینه ها مجبور به استقراض از سایر مراجع اقتصادی هستند. هزینه ها به جای افزایش تسهیلات خرد، کشور این تسهیلات را به جز تسهیلات مبتنی بر بدهی مانند وام به شدت محدود کرده است. ازدواج و بچه دار شدن بانک ها فقط با واریز حساب و معدل حساب وام پرداخت می کنند. راه حل افرادی که فقط با افزایش حقوق اندک مواجه شده اند چیست و هزینه های اضافی را کجا باید تامین کنند؟