در عصر تکنولوژی امروز، زندگی ما به شدت تحت تاثیر تکنولوژی قرار گرفته است که منجر به تغییراتی در عادات روزمره ما شده است. از خواب و بیدار شدن گرفته تا دوش گرفتن و غذا خوردن، همه به لطف فناوری تغییرات عمده ای را تجربه می کنند.
بر اساس گزارش سبز مثبت، یکی این تغییرات که به شدت بر سلامت ما تأثیر می گذارد، شامل عادات غذایی است که مستقیماً بر معده و دستگاه گوارش تأثیر می گذارد. سوزش سر دل یکی از بیماری های شایع گوارشی است که اغلب باعث کمردرد و کمردرد می شود. اکثر افراد این عارضه را به صورت احساس سوزش ناشی از چرخش اسید معده به سمت بالا تجربه می کنند.
پیروی از تغذیه مناسب و سبک زندگی سالم بسیار مهم است. اینها ممکن است در پیشگیری و درمان سوزش سر دل موثر باشند. انتخاب غذاهای سالم، پرهیز از غذاهای فرآوری شده و فست فود، دوری از استرس و توجه به زمان های مناسب برای غذا خوردن از جمله راه هایی است که می تواند به بهبود عملکرد معده کمک کند.
بیماری سوزش سر دل
سوزش سر دل به درد و احساس سوزش در قسمت بالای شکم اشاره دارد و می تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند ریفلاکس اسید معده، زخم در دیواره معده یا مشکلات صفرا باشد. برای تعیین درست علت، باید مشکل مورد نظر را حل کرد. در غیر این صورت، زخم معده ممکن است مورد توجه قرار نگیرد و منجر به آسیب های جدی تر شود.
برای بررسی و درمان سوزش سر دل، اغلب از روش هایی مانند آندوسکوپی برای بررسی دیواره داخلی معده استفاده می شود. اگر علائم بیشتری دارید، تغییر سبک زندگی توصیه می شود. همچنین در صورت ابتلا به بیماری مجاری صفراوی، اقدامات احتیاطی لازم برای درمان آن انجام می شود.
علائم و نشانه های سوزش سر دل
سوزش سر دل معمولاً به صورت احساس سوزش شدید در وسط قفسه سینه، پشت سینه و بالای معده احساس می شود. این احساس سوزش می تواند چندین دقیقه و گاهی حتی چند ساعت طول بکشد.
در برخی موارد، علائم حمله قلبی را می توان با سوزش سر دل اشتباه گرفت. این سوزش معمولا بعد از غذا خوردن احساس می شود و در برخی موارد شدت آن در شب افزایش می یابد. بنابراین مناسب است که با علائم اصلی این بیماری آشنا شوید. علائم رایج این مشکل عبارتند از:
درد سوزشی در قفسه سینه و بالای معده که معمولاً بعد از غذا و در شب احساس می شود.
درد در پشت قفسه سینه که هنگام دراز کشیدن یا خم شدن بدتر می شود
کاهش وزن به دلیل از دست دادن اشتها یا مشکل در بلع
دردی که به شانه ها و فک می رسد
عرق کردن همراه با درد قفسه سینه
گرفتگی صدا یا آسم و زخم حنجره
تغییر رنگ و نوع مدفوع
سوزش سر دل و تنگی نفس
حالت تهوع همراه با سوزش
درد و سوزش در قفسه سینه
استرس همراه با سوزش
طعم تلخ یا اسیدی در گلو
دل درد و کمردرد
التهاب مری و حنجره
سرفه بدون دلیل
درد هنگام بلع
درد در بازوها و فک
مشکل در تنفس
بوی بد دهان
تورم
سرگیجه
بالا آوردن
اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، بهتر است برای درمان سوزش معده به یک متخصص گوارش بزرگسالان مراجعه کنید.
چه عواملی باعث سوزش سر دل می شود؟
عوامل مختلفی وجود دارد که می تواند باعث سوزش سر دل شود. وقتی غذا می خورید، غذا از مری به معده می رسد. فرآیندهای گوارشی در اینجا برای جذب مواد مغذی و دفع مواد زائد رخ می دهد. هنگامی که غذا وارد معده می شود، دریچه ای وجود دارد که برای ورود غذا به معده باز می شود و سپس به طور کامل بسته می شود.
اسید معده در درجه اول مسئول هضم غذا است و هنگامی که غذا در معده قرار می گیرد، اسید شروع به کار می کند. در شرایط عادی، هنگام ترشح اسید معده، دریچه باید بسته شود. با این حال، مشکلات مختلف می تواند باعث باز ماندن دریچه شود که می تواند منجر به رفلاکس معده شود. عواملی که ممکن است باعث توقف شیر شوند در زیر ذکر شده است:
عدم فعالیت بدنی بعد از غذا
مصرف داروهای ضد التهاب و آسپرین
خوردن غذاهای چرب و سرخ شده
سیگار کشیدن
چربی
بارداری
درمان سوزش سر دل
تعیین بهترین راه برای درمان سوزش سر دل بستگی به علت اصلی مشکل دارد. در زیر روشهای درمانی مختلف را برای عوامل مختلف ایجاد کننده این مشکل بررسی میکنیم:
بیماری بازگشت اسید به مری
بیماران مبتلا به سوزش سر دل به دلیل بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) اغلب با آنتی اسیدها درمان می شوند. این داروها شامل مهارکنندههای پمپ پروتون و مسدودکنندههای H2 هستند که تولید اسید معده را کاهش میدهند. در مواردی که درمان دارویی جواب نمی دهد، جراحی به عنوان یکی دیگر از روش های درمانی در نظر گرفته می شود.
گاستریت و زخم معده
درمان گاستریت و زخم معده شامل استفاده از داروهای آنتی بیوتیک برای از بین بردن باکتری هلیکوباکتر پیلوری و داروهایی که اسید معده را کاهش می دهند، مانند مهارکننده های پمپ پروتون و مسدود کننده های H2 است. علاوه بر این، استفاده از عوامل محافظ سلولی مانند میزوپروستول ممکن است به بهبود و محافظت از پوشش داخلی معده کمک کند.
سوء هاضمه
درمان سوء هاضمه شامل ایجاد تغییر در رژیم غذایی، کاهش مصرف الکل و کافئین، کنترل استرس و مصرف داروهای ضد اسید است. این داروها مهارکننده های پمپ پروتون، مسدود کننده های H2 و داروهای ضد اسهال یا ضد اسپاسم هستند.
سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
درمان IBS شامل تغییرات رژیم غذایی، مکمل های فیبر و داروهای ضد اسهال یا ضد اسپاسم است. داروها شامل مسدود کننده های کانال کلسیم، داروهای ضد افسردگی و مسکن ها هستند.
ناشی از مصرف مواد مخدر
در این صورت تغییر داروهای مصرفی و استفاده از داروهای جایگزین باعث کاهش سوزش معده می شود. به عنوان مثال، جایگزینی داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی با مسکن هایی مانند استامینوفن می تواند مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، درمان سوزش سر دل باید توسط پزشک متخصص ترتیب داده شود و بسته به علت اصلی و شدت مشکل، روشهای درمانی مختلفی اعمال میشود.
درمان سوزش سر دل با جراحی
فوندوپلیکاسیون: این نوع جراحی را می توان به صورت باز یا لاپاراسکوپی (با استفاده از دستگاه های کم تهاجمی) انجام داد. هدف اصلی این جراحی جلوگیری از بازگشت اسید معده به مری با پیچاندن قسمت فوقانی معده به قسمت تحتانی مری است.
انعطاف پذیری فرآیند: هدف اصلی این نوع جراحی تقویت عضلات معده و انسداد اعصابی است که به اسیدهای وارد شده از مری پاسخ می دهند. این برنامه به برخی از افرادی که از سوزش سر دل رنج می برند کمک کرده است.
داروهای مفید برای درمان سوزش سر دل
بهترین داروها برای درمان سوزش سر دل و سوزش سر دل عبارتند از آنتی اسیدها، آنتاگونیست های گیرنده H2 که تولید اسید معده را کاهش می دهند و مهارکننده های پمپ پروتون مانند امپرازول، لانسوپرازول و پانتوپرازول.
علاوه بر شربت های مختلف معده مانند شربت آلومینیوم MGS برای درمان رفلاکس، سوء هاضمه و زخم معده، از شربت هیدروکسید منیزیم نیز می توان برای درمان زخم معده و رفلاکس استفاده کرد. توصیه می شود این داروها زیر نظر متخصص گوارش یا متخصص داخلی مصرف شوند.
تغییر سبک زندگی برای درمان سوزش سر دل
اگر سوزش سر دل به طور موثر کنترل و درمان نشود، می تواند منجر به خستگی در طول روز و همچنین مشکلات چرخه خواب شود. با دنبال کردن مراحل زیر می توانید اثرات رفلاکس را کنترل و کاهش دهید:
مصرف شام در شب: برای جلوگیری از سوزش سر دل، سه ساعت قبل از خواب شام بخورید. علاوه بر این، چند پیاده روی کوتاه بعد از غذا برای کمک به هضم غذا مفید است.
مصرف غذاهای کم چرب: از غذاهای پرچرب و سنگین که هضم آنها زمان بر است خودداری کنید و در عوض از غذاهایی استفاده کنید که حاوی مقدار کمی چربی هستند.
پرهیز از استرس: سطح استرس روزانه می تواند بر اسیدی شدن معده و برگشت اسید به مری تأثیر بگذارد. بنابراین با کنترل استرس و اضطراب از بازگشت اسید معده به مری جلوگیری کنید.
خوابیدن به پهلوی چپ: خوابیدن به پهلوی چپ ممکن است علائم سوزش سر دل را کاهش دهد.
اجتناب از نوشیدنی های مضر: از نوشیدنی هایی مانند نوشابه، قهوه و چای یا نوشیدنی های کافئین دار و گازدار خودداری کنید.
جهت تمرین: بین ورزش و غذا خوردن حداقل 2 ساعت فاصله داشته باشید و از ورزش هایی که می توانند علائم سوزش سر دل را تشدید کنند، مانند نشستن خودداری کنید.
عدم استفاده از زیره و دارچین: از زیره و دارچین در غذاها و نوشیدنی های خود استفاده نکنید زیرا ممکن است علائم سوزش سر دل را تشدید کنند.
آب لیمو و آب: از مصرف آب لیمو و آب که می تواند PH معده را اسیدی تر کند، خودداری کنید، در عوض از جایگزین های مناسب تری استفاده کنید.
جلوگیری از سوزش سر دل
استفاده از برخی نکات مربوط به سبک زندگی و رفتار می تواند به پیشگیری، کاهش یا درمان سوزش سر دل کمک کند. این روش ها عبارتند از:
اجتناب از محرک های غذایی مانند الکل، کافئین، غذاهای تند، غذاهای اسیدی یا غذاهایی که باعث گاز و نفخ می شوند.
خوردن وعده های غذایی کوچکتر و بیشتر
پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین و اعمال زور و فشار
از یک رژیم غذایی سالم با مصرف محدود چربی پیروی کنید
دو تا سه ساعت قبل از خواب خوردن را متوقف کنید
بالا بردن سر تخت قبل از خواب
از پوشیدن لباس های تنگ خودداری کنید
ورزش منظم و متعادل
ترک سیگار
با این حال، مهم است که به یاد داشته باشید که این تغییرات سبک زندگی ممکن است برای همه کارساز نباشد.
تشخیص سوزش سر دل
تشخیص این بیماری توسط متخصص گوارش بر اساس علائم بیمار، معاینه بالینی و انجام یک سری آزمایشات از قبیل:
تصویربرداری رادیولوژی: در این روش برای بررسی التهاب مری و عملکرد ماهیچه های مری و معده، گاستروگرافین و تابش اشعه ایکس به مری و معده بیمار اعمال می شود.
آندوسکوپی: این آزمایش شامل ارسال یک دوربین با یک اسکوپ در داخل مری و معده بیمار برای جستجوی علت التهاب و امکان نمونهگیری برای آزمایشهای تشخیص سرطان است.
مانومتری و تست PH: در صورت لزوم از اندازه گیری فشار و pH اسید معده برای تشخیص مشکلات استفاده می شود.
تست تنفس: در این آزمایش چگالی و مقدار اسید برگشتی از معده به مری اندازه گیری می شود.
این عارضه ممکن است در دوران بارداری نیز رخ دهد. در این حالت ترشح هورمون پروژسترون باعث شل شدن و ضعیف شدن دریچه قلب می شود و باعث می شود محتویات معده به مری فرار کند.
زمان مراجعه به پزشک است
اگر این وضعیت به طور مکرر رخ می دهد و کیفیت زندگی روزانه شما را تحت تاثیر قرار می دهد، ممکن است نشانه مشکل جدی تری باشد. به طور کلی، سوزش سر دل می تواند همراه با سایر اختلالات گوارشی مانند زخم معده (زخم در پوشش معده و مری) نیز رخ دهد. در این صورت سوزش سر دل خود را درمان کنید. اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کردید، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنید:
مشکلاتی مانند تغییر رنگ، شکل یا تیره شدن مدفوع یا خون در مدفوع
درد در پشت به سمت شانه ها یا بازوها
تعریق ناگهانی همراه با درد در ناحیه قفسه سینه
درد هنگام بلع
تنگی نفس
سرگیجه
آخرین کلمه
سوزش سر دل نوعی سوزش است که معمولاً در قلب و اغلب در قفسه سینه احساس می شود، اما اینطور نیست. در واقع، محل سوزش در مری و لوله حلقی، نزدیک به قلب قرار دارد. علاوه بر همه اینها سعی کنید درست غذا بخورید و محرک های معده را از برنامه غذایی خود حذف کنید تا نیازی به درمان سوزش معده نداشته باشید و از همان ابتدا سیستم گوارش خود را در طبیعی ترین حالت ممکن نگه دارید. شما بهترین درمانگر برای درمان چنین اختلالاتی هستید.