سرفه قابل درمان است و البته انواع مختلفی از سرفه وجود دارد که می تواند خشک یا عفونی باشد.
سرفه یک بازدم انفجاری است که باعث می شود یک مکانیسم محافظتی طبیعی برای پاکسازی راه هوایی از ترشحات و اجسام خارجی ایجاد شود.
برونشها و نای به قدری به لمس سبک حساس هستند که مقدار بیش از حد ماده خارجی یا هر عامل تحریک کننده رفلکس سرفه را تحریک می کند. حنجره و کارینا (محلی که در آن نای به دو برونش تقسیم می‌شود) بسیار حساس هستند و برونشیولهای انتهایی و حتی حبابچه‌ها به محرکهای شیمیایی سوزانده از قبیل دی‌اکسید گوگرد و گاز کلر حساس هستند.
علل سرفه
سرفه می تواند دلایل مختلفی داشته باشد:
– مجاری تنفسی، ریه ها و…
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی که باعث تحریک ریه و التهاب مجاری می شود
– ابتلا به برخی بیماری ها مانند سیاه سرفه، آسم، آبسه ریه، ذات الریه و بیماری های قلبی
– استفاده از داروهای مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین در بیماران قلبی
سرفه ناشی از مکانیسم حفاظتی ریه در برابر اجسام خارجی استنشاق شده (دود سیگار، گرد و غبار و غیره) یا ترشحات دستگاه تنفسی فوقانی، شیره معده و سایر اجسام خارجی است که وارد ریه می شوند. اگر سرفه به دلیل ترشحات دستگاه تنفسی فوقانی و شیره معده باشد، ممکن است علت واقعی ناشناخته باشد و سرفه به طور منظم ادامه یابد. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض محرک های خاص باعث التهاب در راه های هوایی و تشدید سرفه می شود. سرفه ممکن است همراه با هر بیماری باشد که باعث التهاب، انقباض یا فشار بر مجاری هوایی شود.
چه زمانی می توان گفت که سرفه خطرناک است؟
سرفه یک بیماری نیست، بلکه یک هشدار است. به عنوان مثال، فرض کنید نوجوانی ده ساله داریم که سرفه می کند، اماتب ندارد و مشکلش با بی اشتهایی و کاهش وزن همراه نیست و در کل فرد سرحالی است، اما هنگامی که برخی مواد غذایی مانند چیپس را می خورد، سرفه اش بیشتر می شود.
از این جهت می فهمیم سرفه های این نوجوان خطرناک نیست و بیشتر جنبه حساسیت دارد که درمان ساده ای برای آن در نظر گرفته می شود، اما هنگامی که همراه سرفه تب داشته باشید یا از پره های بینی برای انجام آن، استفاده کنید یا آن که به شدت قلب تان بتپد، احتمالا مبتلا به آنفلوآنزا هستید که ممکن است خطرناک باشد. بنابراین بسته به نوع علائم همراه با سرفه، میزان خطرناک بودن آن تشخیص داده می شود.
گاهی اوقات علائم سرفه زمانی که کودکان در شب سرفه می کنند یا بیشتر از قبل یا صبح سرفه می کنند از بین می روند. آیا می توان گفت سرفه های شبانه با سرفه های روز متفاوت است؟
سرفه در زمان بروز آن اهمیت چندانی ندارد و نمی‌توان گفت که سرفه شبانه خطرناک‌تر از سرفه صبحگاهی است. بنابراین مهم نیست که این عارضه در ساعات مختلف شبانه روز رخ دهد، بلکه باید منشا آن بررسی شود.
سرفه و عوارض آن
سرفه می تواند باعث درد در دیواره قفسه سینه و دیواره شکم، بی اختیاری ادرار و خستگی شود. گاهی اوقات حملات سرفه به دلیل کاهش بازگشت وریدی و کاهش برون ده قلبی می تواند باعث سنکوپ شود که می تواند ناشی از فشار بسیار مثبت در قفسه سینه و آلوئول ها باشد. اگرچه سرفه می تواند باعث شکستگی دنده در بیماران سالم شود، اما بروز این عارضه احتمال شکستگی های پاتولوژیک ناشی از مولتیپل میلوما و پوکی استخوان را افزایش می دهد.
انواع سرفه
• سرفه خشک بدون ترشح خاص
• سرفه بلغمی همراه با ترشحات
راه های پیشگیری
– در داخل خانه سیگار نکشید. برخی افراد فکر می کنند که اگر در داخل خانه و نزدیک پنجره های دارای خروجی هوا سیگار بکشند، دود پخش نمی شود. این فکر کاملا اشتباه است. دود سیگار در خانه می ماند و محیط را آلوده می کند.
-نباید حیوان خانگی را داخل خانه نگهداشت. چون محیط بسته منزل اجاره تهویه مناسب را نمی دهد و و جود حیوانات آلرژی زا و آلوده کننده هوای خانه است.
– باید آشپزخانه ها بسته باشند. آشپزخانه این بیشتر از آشپزخانه های بسته، هوای خانه را آلوده می کند. زیرا دود ناشی از پخت و پز بر سینه می نشیند و آسیب رسان است. حتی باید هنگام آشپزی از ماسک استفاده کرد.
– در خانه نباید از شومینه استفاده کنید. زیرا وجود شومینه یکی از عوامل آلودگی هوای خانه است و دود منتشر شده برای دستگاه تنفسی مضر است.
– بعد از حمام باید در حمام را ببندید. اگر پس از استفاده در حمام ها باز بماند، آلودگی و رطوبت به محیط خانه منتقل می شود.
– در اتاق هایی که کامپیوتر قرار می گیرد باید تهویه کافی وجود داشته باشد. فن در سیستم کامپیوتری هوای اتاق را آلوده می کند.
درمان سرفه
سرفه تحریکی بدون خلط را می‌توان با تجویز یک داروی ضد سرفه که آستانه مرکز سرفه را افزایش می‌دهد، مهار نمود. چنین داروهایی عبارتند از کدئین (۱۵ میلیگرم ، ۴ بار در روز) یا داروهای غیر مخدر مانند دکسترومتورمان (۱۵ میلی گرم ، ۴ بار در روز). این داروها با از هم گسیختن حملات همیشگی و طولانی مدت سرفه ، سبب درمان غیر اختصاصی می‌شوند. البته یک سرفه خلط آور هیچگاه نباید مهار شود، زیرا احتباس خلط در نایژه‌ها ، توزیع تهویه و هواگیری آلوئلها و توانایی مقابله در عفونت را مختل می‌کند.
درمان در منزل
آویشن
یکی دیگر از راه های درمان سرفه های خشک و شدید، دم کرده آویشن و نوشیدن چای آن است.
آناناس
یافته های علم پزشکی نشان می دهد که آنزیم بروملین موجود در ریشه و میوه آناناس در درمان موثر است. بسیاری از این میوه ها که در درمان موثر هستند با کاهش میزان مخاط گلو و صاف کردن آن به بهبود گلو کمک می کنند.
عسل
یکی از موثرترین مواد غذایی در درمان سرفه عسل طبیعی است. عسل با تسکین گلو تحریک شده و نرم کردن غشای مخاطی سرفه را کاهش می دهد. می توان آن را با موادی مانند عسل، فلفل، لیمو، شیر، دارچین ترکیب و مصرف کرد.
پروبیوتیک ها
غذاها و نوشیدنی های حاوی پروبیوتیک حاوی برخی میکروارگانیسم ها هستند و نقش مهمی در سلامتی، افزایش ایمنی و کاهش سرماخوردگی و سرفه دارند.
بخور آب گرم
بخور آب فواید زیادی دارد و با رفع گرفتگی بینی، مرطوب کردن مجاری تنفسی منجر به درمان سرفه می شود.
دم نوش های طبیعی
زنجبیل، پیازچه و عسل را به مدت 15 دقیقه بجوشانید و چند بار در روز بنوشید. این ترکیب در کاهش سرفه های شدید موثر است.
دم نوش عناب و زنجبیل، جوشاندن چوب دارچین نیز بسیار مفید است.
ترکیب نعنا و ثعلب نیز می تواند برای درمان سرفه مفید واقع شود. برگ های نعنا با مرطوب کردن گلو و شکستن موکوس خاصیت شفابخشی دارد. هم چنین شما می توانید نعنا را به صورت چای و یا بخور استفاده نمایید و از اثرات مفید آن بهره مند شوید.
برگ آووکادو
این گیاه در درمان بیماری های تنفسی مفید است. مطالعات نشان می دهد که برگ های آن سرفه و عفونت سینوسی را کاهش می دهد. این گیاه حاوی ماده فلاونوئیدی است که با حفظ طولانی مدت گلو، سرفه و التهاب گلو را کاهش می دهد.
گل ختمی
این گیاه دارویی که خاصیت ضد التهابی و ضد سرفه دارد، نوشیدنی مفیدی در درمان و التیام بیماری است. گل ختمی را می توان آب پز کرده و به عنوان چای مصرف کرد. ترکیب موسیلاژ و نرم کننده این گیاه در درمان سرفه خشک موثر است.
منبع: برنا