به گزارش خبرگزاری بازتاب آنلاین از روابط عمومی، جلسه تحلیل و بررسی سریال چند پر دوام می آورید؟ دوشنبه، 27 آذر این مراسم در دانشگاه علامه طباطبایی و با حمایت دانشجویان ارشد مطالعات فرهنگی و رسانه ای و مرکز فیلم و عکاسی برگزار شد. سروش صحت (نویسنده و کارگردان سریال)، حسین سرفراز و سبحان یحیایی (عضو هیات علمی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی) در این نشست حضور داشتند.
در ابتدای این برنامه حسین سرفراز، استاد مطالعات ارتباطات اجتماعی درباره تحلیل نظری سریال «مگه تموم عمر چندتا بهاره؟» توضیح داد: ما عمدتاً معتقدیم پژوهش از طریق کتاب اتفاق می‌افتد. اما آیا به عنوان یک معلم می توانم از منبع دیگری غیر از کتاب استفاده کنم؟ «چند منبع در زندگی من وجود دارد؟» آیا معلم رسانه بودن در کلاس ظرفیت آموزشی را برای من فراهم می کند یا خیر؟ من شخصاً به نظریه «بین الاذهانی» اعتقاد دارم و این نظریه را در حوزه آموزش به کار برده ام.
وی افزود: با بیان اینکه مکتبی به نام «تعامل نمادین» سه پیش‌فرض در ارتباط دارد: اول اینکه افراد بر اساس معنایی که به اشیا یا افراد می‌دهند، تعامل دارند. ثانیاً، اساس تعاملات اجتماعی برای چیزها یا افراد است. در نهایت خود این معانی قابل تنظیم و تغییر هستند. به عنوان مثال، هنگامی که زیست شناسی با درختی روبرو می شود، آن را جدا می کند. اما برخورد عاشق و درخت متفاوت است و معنای خاص خود را دارد. علاوه بر این، مردم در مورد معانی انتخاب می کنند. مثلاً معنای موسیقی برای شخصیت «شهرام» در حضور و رقابت با «سیروان» است که معنادار می‌شود و آن تعامل است.
این معلم خاطرنشان کرد: اگر به شخصیت «شاهین» دقت کنیم، می بینیم که رابطه «شاهین» و موسیقی با «شهرام» کاملاً متفاوت است. فقط یک سکانس در سریال می بینیم که «شاهین» ناگهان پشت پیانو می نشیند و در کمال تعجب همه خانواده اش، آهنگ درخواستی عمه کاظم (عاشقش) را می نوازد. معنا در پشت و رو مغز و ذهن ما ایجاد می شود.
سرفراز گفت: در خاتمه به نظر من این سریال رئالیسم گروتسک است و در طول داستان ما در کارناوال هستیم. در واقع این کارناوال یک تمسخر است. او حتی غم و اندوه را به سخره می گیرد.
در ادامه این دیدار سبحان یحیایی یکی یکی دیگر از اساتید علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی توضیح داد: به نظر من رسالت سینما و سریال آموزشی نیست. برای “چند منبع در زندگی من وجود دارد؟” می توانید کلاه خود را بردارید و کف بزنید و باید بگویم که فرم زیبایی شناسانه کار را خیلی دوست دارم. البته نمی خواهم بگویم این سریال بی نقص است. بلکه در شرایط فعلی طعمه محسوب می شود. نقدهای معتبر سریال “چند منبع برای زندگیت دارید؟” دارم; اما همانطور که گفتم شکی ندارم که این کار محترم و قابل احترام است.
وی افزود: «چند منبع در زندگی دارید؟» اثری است که در آن موسیقی می شنویم و برگرفته از فرهنگ ایرانی است. آقای صحت هر چه صداوسیما در این سالها پخش نکرد. شما در این سریال حضور داشتید مثلاً در حین تماشای این اثر ناگهان موسیقی بتهوون یا موسیقی اصیل خراسانی و کوچک بازاری به صدا در می آید. این نکات مثبت را نباید دست کم گرفت.
این استاد دانشگاه با اشاره به به تصویر کشیدن طبقه متوسط شهری در این سریال تاکید کرد: «چند منبع در زندگی خود دارید؟» داستان زندگی روزمره طبقه متوسط است که روز به روز در حال آب شدن در ماست. جامعه و در مقابل فشارهای اقتصادی و اجتماعی گم شوند. وقتی شکسپیر را می خوانیم می بینیم که چقدر شاهزاده ها را می شناسد. به نظر من کاری که سروش صحت و ایمان صفایی در این سریال انجام داده اند بر اساس درک آنها از طبقه متوسط است.
وی افزود: با تماشای این سریال، می خندیم و خوشحال می شویم. اما پس از اتمام آن دیگر به ما مربوط نمی شود. فکر می‌کنم سروش صحت نمی‌خواست کاری را که در «جهان با من برکش» انجام داد – یعنی همان درگیری ذهنی بعد از پایان فیلم – را به این سریال بیاورد. “چند منبع در زندگی خود دارید؟” این باعث سرخوشی موقت می شود. با این حال، عمق و درام چندانی در سریال نمی بینیم. در واقع ما علت و معلول درام را درک نمی کنیم. چرا جلال از سخنان سمساری استفاده نمی کند؟ چرا در وجود شهرام موسیقی نمی بینیم؟ چرا بیکاری شاهین برای ما دردناک نیست؟ چرا با اینکه بیکاره؟ اما آیا برای شب به لباس و نان نیاز ندارید؟ چرا گلی اینقدر عصبی و پرخاشگر است؟
یحیایی توضیح داد: در این سریال عمق داده ای که از شخصیت ها داریم بسیار کم است. در “چند منبع در زندگی من وجود دارد؟” بسیاری از موقعیت های جدید بوجود می آیند. اما ما از این موضوع آگاه نیستیم و تکلیف ما با این اتفاقات که همه بر اساس شانس و شانس است مشخص نمی شود. «چند منبع در زندگی من وجود دارد؟» از بطن جامعه ایرانی می آید و آیا همه ما شبیه شخصیت های سریال هستیم؟
این محقق گفت: من با سوال پرمخاطب بودن سریال مشکل دارم. سروش صحت در این اثر با همه دوستانش «عکس» می گیرد و حضور فلامک جنیدی، شقایق دهقان و… تاثیری در پیشرفت درام ندارد. حضور همه این بازیگران که از دوستان و رفقای سروش صحت هستند، ما را با دنیای نویسنده آشنا می کند. اما همانطور که گفتم داستان را جلو نمی برند یا به نوعی نقشه راهی برای درام سریال وجود ندارد.
سروش صحت در ادامه اظهار داشت: به نظر من هر مشکلی در دنیا با علوم ارتباطات قابل حل است. جایی که دوستی و مقبولیت باشد از دوستی و ارتباط سرچشمه می گیرد و جایی که خصومت باشد از عدم ارتباط ناشی می شود. باید بگویم که در کنار شما دانش آموزان روزهای خوبی را سپری می کنم. معتقدم هنوز به نویسندگی نرسیده ام و خود را تنها خالق این سریال می دانم.
این بازیگر به این سوال پاسخ داد یکی او به دانش‌آموزان توضیح داد که چرا شخصیت‌هایی مثل گلی در همه آثار شما با عصبانیت خودشان را تکرار می‌کنند: امیدوارم اینطور نباشد. اما آیا شخصیت های مرد آثار من بسیار عاقل هستند؟ اگر به نمایش هایی مانند ساختمان پزشکان و پژمان نگاه کنید، شخصیت های مرد نیز چندان عاقل نیستند. برای من این دنیا نه واقعی است و نه خیالی. برای من این دنیا دنیای شادی است. دوست دارم شخصیت هایی که خلق می کنم آدم های خوب یا کاملی نباشند. چون متأسفانه و خوشبختانه تا به حال آدم مطلقاً خوب یا بد ندیده ام. همه ما سایه های مختلفی از خاکستری داریم و عوامل خارجی زیادی بر ما تأثیر می گذارد. گلی هم از این قاعده مستثنی نیست.
وی خاطرنشان کرد: در واقع «گلی» آدم بدی است نبود و علاوه بر این، یک درام به شخصیت های متفاوتی نیاز دارد. من بارها در زندگی ام سعی کرده ام آدم خوبی باشم، اما آنقدر ضعیف بوده ام که کسی را بدتر از خودم نمی بینم.
صحت در پایان تصریح کرد: من و ایمان صفایی سال هاست که با هم می نویسیم و مدل ذهنی مان خیلی به هم نزدیک شده است. من و ایمان صفایی از طبقه متوسط جامعه هستیم و شناخت و درک زیادی از طبقات پایین و بالای جامعه ایران نداریم. در نتیجه همه شخصیت های سریال «چند منبع در زندگی وجود دارد؟» ببینید اطرافیان ما از یک طبقه هستند و اغراق می کنند.
۵۷۵۷