خلیج فارس و دریای عمان به عنوان بخشی از مهم ترین مناطق آبی جهان از نظر تنوع زیستی، منابع شیلاتی و منابع نفتی اکوسیستم های منحصر به فردی هستند.
به گزارش تجارت نیوز، اهمیت این منطقه از جنبه های سیاسی، اقتصادی و تجاری است یکی این کشور به یکی از مهمترین قطب های استراتژیک و ژئوپلیتیکی جهان تبدیل شده است. در عین حال مشکلات زیست محیطی جدی حیات این اکوسیستم را تهدید کرده است.
پدیده شکوفایی جلبک های مضر در خلیج فارس و دریای عمان
ورود فزاینده مواد مغذی به محیط آبی از طریق فعالیت های انسانی منجر به افزایش وقوع شکوفه های جلبکی مضر (HABs) در این اکوسیستم شده است.
در استان هرمزگان 436 مورد شکوفایی جلبکی در 35 سال گذشته ثبت شده است که 270 مورد از داینوفلاژلات های مضر است. این پدیده تاثیر منفی قابل توجهی بر اقتصاد، محیط زیست و سلامت جامعه در سواحل بندرعباس و سایر مناطق ساحلی خلیج فارس و دریای عمان داشته است.
تغییرات آب و هوایی و افزایش سطح آب دریاها
خلیج فارس و دریای عمان به عنوان مراکز تغییرات اقلیمی با افزایش دمای سطح دریا مواجه هستند. این پدیده پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی متعددی برای تمامی آب های ساحلی منطقه خواهد داشت.
آلودگی نفتی در مناطق دریایی و ساحلی
ترانزیت کشتی ها و انتشار آلاینده ها از عوامل اصلی آلودگی نفتی در خلیج فارس و دریای عمان است. آلودگی نفتی تهدیدی جدی برای اکوسیستم های دریایی و جوامع ساحلی است و دفع مواد شیمیایی خطرناک نیز یکی از عوامل آلودگی محیط زیست در این مناطق است.
تهدید جدی برای تنوع زیستی
خلیج فارس و دریای عمان با وجود چالشهای موجود، دارای تنوع زیستی دریایی غنی و منحصربهفردی از جمله صخرههای مرجانی، جنگلهای حرا و گونههای مختلف ماهی هستند.
مرجان ها به عنوان یکی آنها از پتانسیل های تجمع بیولوژیکی مهم خلیج فارس محسوب می شوند. اما تغییرات آب و هوایی و آلودگی به تدریج پوشش مرجانی زنده را از بین برده است.
تغییرات اقلیمی و تخریب محیط زیست بر امنیت زیستی پرندگان و موجودات مهاجر در جزایر خالی از سکنه خلیج فارس و دریای عمان تأثیر می گذارد. حفاظت از این اکوسیستم های ارزشمند از طریق اقدامات حفاظتی و مدیریت پایدار ضروری است.
راهکارهایی برای نجات خلیج فارس و دریای عمان
اگرچه این اکوسیستم در شرایط خوبی نیست، اما هنوز راه حل هایی برای نجات آن وجود دارد:
– همکاری بین المللی: کنوانسیون منطقه ای کویت برای همکاری در حفاظت و توسعه محیط زیست دریایی و مناطق ساحلی از آلودگی در سال 1978 تصویب شد. هدف این کنوانسیون پیشگیری و کاهش آلودگی محیط زیست دریایی و مبارزه با آلودگی در حوزه دریایی (خلیج فارس و دریای عمان) است.
– مدیریت پایدار: اجرای برنامه های مدیریت پایدار منابع طبیعی و فعالیت های انسانی در منطقه خلیج فارس و دریای عمان.
– کنترل آلودگی: کاهش ورود آلاینده ها به آبراه ها از طریق تصفیه فاضلاب، کنترل تردد کشتی ها و استفاده از روش های نوین.
– اقدامات حفاظتی: ایجاد مناطق حفاظت شده دریایی، احیای اکوسیستم های آسیب دیده و افزایش آگاهی عمومی.
حفاظت از محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان یک ضرورت حیاتی است و نیازمند همکاری و تعهد همه کشورهای منطقه است. یک رویکرد جامع و پایدار می تواند از این اکوسیستم های ارزشمند برای نسل های آینده محافظت کند.