البته این خصلت منفی فقط مختص مسئولان فعلی نیست، پیشینیان نیز کمابیش همین مسیر را طی می کردند و گاه منکر بدیهیات می شدند.
یکی یکی از ایرادات اساسی به سیستم بانکی این است که چرا شرکت ها را اداره می کنند؟ چندی پیش آنها این بنر را با جمله یکی از رهبران شهر نصب کردند: “بانک ها اشتباه می کنند، تجارت می کنند” که بلافاصله جمع آوری شد. تجارت این بانک غیر متعارف و حتی غیرعاقلانه است. ماموریت این بانک جمع آوری پول در سطح جامعه و قرض دادن آن به بهترین متقاضیان با کمترین ریسک است.
بانک ها به دنبال متقاضیان وام هستند. مانند هر تولید کننده دیگری که به دنبال مشتری است. پس چرا وضعیت در ایران برعکس شده و بانک ها به جای اینکه به دیگران وام بدهند و خودشان از آنها استفاده کنند، سعی در تجارت دارند؟ پاسخ ساده است: پول ارزان است. به عنوان مثال، اگر شما پول را به مدت یک سال در بازار آزاد بفروشید، متقاضیان بسته به شرایط، آن را به عنوان مثال 40 درصد APR خریداری می کنند. این موضوع با توجه به شرایط تورمی فعلی مشروع است.
نتیجه چه خواهد شد؟ بانک پول دریافتی از مردم را به شرکت های بانکی که ایجاد می کند پرداخت می کند. پول ارزان را از جیب بانک می گیرد و در جیب شرکت زیر مجموعه بانکی می گذارد تا بانک از طریق واسطه سود دریافت کند و این امری معقول است اما به ضرر کشور است. شرکت تحت فرمان است بانک الزاما شرکت کارآمدی نیست و با 30 درصد سود فعالیت می کند. می چرخد و همین برای بانک کافی است، در حالی که تولیدکننده واقعی می تواند 50 درصد سود کند، البته اعتباری به او تعلق نمی گیرد.
در تمام دنیا بانک ها به دنبال مشتریانی هستند که به آنها وام دهند، مگر در ایران که بانک ها و وام ها عامل اصلی اکثر پرونده های فساد هستند. کافی است وام 10 میلیاردی با بازپرداخت 10 ساله و با سود 18 و حتی 24 درصدی بگیرید. این وام را جلوی بانک با قیمت بسیار بالا از شما می خرند و می توانید کل اصل و جزئی وام را با سود بازار به همان مبلغ ماهانه برای شما بپردازید. بمان و در پایان مدت وام 10 میلیارد تومان دریافت می کنی!!
متأسفانه مسئولان دولتی کمتر متوجه این ماجرا هستند یا به دلیل علاقه مندی به این رانت نمی خواهند درباره آن صحبت کنند، اما نماینده اقتصادی دادستان کل کشور این نکته را به خوبی درک کرده و به آن انتقاد می کند. در شرایط تورم 50 درصدی ارائه سود 20 درصدی به نهادها مساوی با فساد و دزدی است. ناگفته نماند که بانک ها این پول رایگان را بین شرکت های خود توزیع می کنند و دلیلی برای دادن آن به دیگران وجود ندارد. اگر بدهند، سهم یا رشوه خود را می گیرند.
این سیاست غلط در همه عرصه ها جاری است. در قیمت انرژی، در قیمت خودرو، در قیمت نان، در قیمت های امتیازی که در همه این موارد منجر به فساد و تباهی می شود، اما بدترین قسمت آن قیمت گذاری پول است که کل سیستم مالی و مالی را به فساد کشیده و نابود کرده است. کشور و وام ها . قیمت ها نشان دهنده این است که کجا باید بروید. اگر در آن دستکاری کنید، همه را گمراه خواهید کرد.
23302