«رسول ملاقلی پور» آرمان‌گرای واقع‌گرا بود/ هنر ترجمه موقعیت‌های انسانی

به گزارش خبرگزاری پی ام آپ، اکبر نبوی از معاونت روابط عمومی موزه سینما در ابتدای سخنان خود به تقسیم بندی آثار در سینمای ایران اشاره کرد و گفت: به طور کلی در سینمای ایران سه دسته فیلم وجود دارد. فیلم هایی با مخاطب خاص مانند آثار سهراب شهیدثالث و عباس کیارستمی که به نادرستی به عنوان سینمای هنری معرفی می شوند. دسته دوم فیلم های عامه پسندی هستند که نقطه مقابل سینمای خاص هستند و ویژگی های زیبایی شناختی و هنری ندارند. دسته سوم سینمای پوپولیستی است که هم جنبه هنری دارد و هم جنبه روایی و نیاز مخاطب را در نظر می گیرد. این سینما برای مردم فیلم می سازد اما نه تنها بر اساس غریزه بلکه بر اساس ذات مخاطب است. آثار افرادی مانند رسول ملاقلی پور در این دسته قرار می گیرند، یعنی نه آنقدر سنگین هستند که مخاطب خاصی را جذب کنند و نه نسبت به مولفه های سینمایی و هنری، فرهنگی و سیاسی بی تفاوت هستند.

نگاه ملاقلی پور همیشه انسان گرایانه بوده است

نبوی با بیان اینکه سینما و جامعه و جامعه و سینما همیشه دیالکتیک دارند، افزود: این دیالکتیک نشاط آور است و اگر به آن توجه نشود سینمای عامه پسند رونق می گیرد. اطهررسول ملاقلی پور برای جامعه صحبت می کند. اگر فیلمساز بتواند دیالکتیک (دیالوگ) خوب و پیشروانه ای با مخاطب داشته باشد، اگر این گفت و گو در درون هنرمند در روند رفتار هنری او و قبل از ثبت روایت در مقابل دوربین برقرار شود.

این پژوهشگر با تاکید بر اینکه نگاه رسول ملاقلی پور در فیلم هایش انسان گرایانه است، اظهار کرد: ملاقلی پور در آثارش تا آنجا پیش رفت که ممکن است بر اثر سوء تفاهم، او را با اومانیست اشتباه بگیرند. اما او اصلاً چنین نیست و انسان در دایره معرفت توحیدی او جایگاه والایی دارد. گاهی می گویند آثار او ضد جنگ است مثل فیلم «بازمانده ها» که سال ها توقیف بود و او را متهم می کردند در حالی که همه آثار جنگی حاتمی کیا، احمد مرادپور، مسعود کیمیایی، بهرام بیضایی است. و غیره نیز علیه جنگ.

همه آثار ملاقلی پور آثار ضد جنگ هستند

وی ادامه داد: اشعار شاعران بزرگی چون قیصر امین پور، نقاشی، تئاتر و موسیقی در حوزه دفاع مقدس کاملا ضد جنگ است. زیرا دفاع از یک ملت در برابر تجاوز اساساً ضد جنگ است. جنگ پدیده ای نیست که بتوان آن را تقدیس کرد، بلکه دفاع است که باید مقدس تلقی شود. پس بله، همه آثار ملاقلی پور ضد جنگ هستند، اما مطلقاً ضد دفاع نیستند. زیرا هیچ هنرمند شریفی دفاع از ملت خود را زیر سوال نمی برد و کسانی که برخی از آثار رسول را ضد جنگ می دانند تفاوت جنگ و دفاع را نمی دانند.

نبوی سینمای دفاع مقدس ایران را به سه دسته تقسیم کرد و گفت: سینمای دفاع مقدس به سه دسته اجتماعی، حماسی و مردم شناسی تقسیم می شود که به عنوان مثال فیلم های «افق»، «عقاب ها»، «کانی مانگا» و … هستند. سینمای حماسی، فیلم‌های «قارچ سمی»، «آژانس شیشه‌ای»، «غریبه کوچک باش» و… سینمای اجتماعی هستند و سینمای مردم‌شناسی که بنیان‌گذار آن رسول ملاقلی پور است، با فیلم «پرواز در شب» آغاز می‌شود. این آثار در درجه اول به بررسی دنیای درونی انسان، ابعاد اسرارآمیز و نوع مواجهه او با پدیده ضد زندگی و محرومیت زدایی جنگ می پردازند و داستان درباره این مرد و شرایط او مطرح می شود.

وی با بیان اینکه رسول ملاقلی پور از معدود فیلمسازانی است که در عین توجه به واقعیت نگاهی آرمان گرایانه دارد. او که ذاتاً فردی فعال بود، گاهی آنقدر واقع‌گرایی را به کار می‌گرفت که در بعضی مواقع احساس می‌کرد که با یک آنارشیست روبرو هستیم. در حالی که رسول اصلا آنارشیست نبود بلکه یک فعال بی قرار بود. در میان سینماگران ایرانی، مسعود کیمیایی فردی فعال است و این فعالیت در آثار او نمود پیدا کرده است. این ویژگی (آرمان گرایی و رئالیسم) به موفقیت های زیادی دست یافته است و بدون آن فیلم هایی چون «کسوف»، «دیوانه»، «نسل سوخته»، «پناهنده» و «قارچ سمی» ساخته نمی شد. و با افراد طرد شده ای روبرو هستیم که اظهار تلخی می کنند.

نبوی در ادامه گفت: هنر ترجمه موقعیت های انسانی و حاصل تجربه فردی هنرمند یا افراد دیگر است و اگر این ترجمه صورت نگیرد، اثر هنری به وجود نمی آید. او کودکی جنوب شهر است و رسول ملاقلی پور که تلخی طبقه پایین را به طور کامل تجربه کرده است، گفت که برای ساخت فیلم مجنون سه ماه با دستفروشان زندگی کرده است. به خاطر حضور در جنگ و تجربه ای که دارد می تواند اینقدر صریح و بی رحمانه از دفاع مقدس صحبت کند.

زنان در آثار ملاقلی پور بزرگ و فعال هستند

این کارشناس سینما درباره نقش و حضور زنان در آثار ملاقلی پور نیز اظهار داشت: زنان در آثار رسول ملاقلی پور بسیار باشکوه و فعال هستند که این کنشگری در فیلم «هیوا» غزلی عاشقانه درباره خورشید گرفتگی دیده، لمس و تجربه شد. ، پناهندگان، بازماندگان، نسل سوخته و میم مانند مادر.

شخصیت و شخصیت هیوا نیز فصل و دوره مهمی از تاریخ کشور را روایت می کند و رویدادی را رقم می زند. در فیلم «بازماندگان» زنان را در بستر جنگ می‌بینیم و این اولین بار است که زنان و حضورشان در بستر جنگ به تصویر کشیده می‌شوند و در فیلم «پناهنده» هم همین‌طور است.

اکبر نبوی در سخنانی سینمای رسول ملاقلی پور را به چهار دسته فیلم های اجتماعی، دفاع مقدس که حماسی و مردم شناسی است و آثار ملودرام و سیاسی (دو فیلم) تقسیم کرد.

وی همچنین به دیگر آثار این کارگردان اشاره کرد و گفت: «نسل سوخته» یک فیلم اپیزودیک در سه قسمت است که قهرمان آن یک ستاره در دو موقعیت اجتماعی و فردی یک کنشگر است. ستاره مانند اکسیر حیات بخشی در این اتاق و خانه است که ویلا را زنده می کند و در قسمت سوم می بینیم که نسل ستاره می خواهد به حق خود برسد.

وی با بیان اینکه در فیلم «سفر به چزابه» روایتی سرکش داریم، افزود: «این یک فیلم سورئال و سورئال است.» رسول ملاقلی پور همیشه می گفت که شهید حسن شوکت پور این فیلم را در خواب هیپنوتیزمی برای من روایت کرده است و من دارم. او را ساخته است. او با این فیلم جامعه را به ده سال پیش می برد و اتفاقاتی را که بر ما گذشت یادآوری می کند تا فراموش نکنیم.

این منتقد سینما درباره فیلم «مزرعه پدری» نیز اظهار کرد: این فیلم یکی از آثار ضعیف دفاع مقدس رسول ملاقلی پور است (با اینکه چندین سکانس درخشان دارد که هر کدام ارزش یک فیلم را دارد) نمی دانم چرا او اصرار داشت که دوباره سورئال شود. . انتخاب بازیگران هم مناسب نبود. در فیلم «قارچ سمی» که یک فیلم اجتماعی و در عین حال شدیدا سیاسی است، شاهد تحقق همان پیش بینی هایی هستیم که پیامبر در کلام شهدای بازگشت از عالم معنا به عالم معنا فرموده است. موضوع.

نبوی در خصوص فیلم «میم مثل مادر» و روایت‌های خاص این اثر اظهار کرد: «میم مثل مادر» نشان داد رسول ملاقلی پور آنقدر در سینما تسلط دارد که می‌تواند با یک ملودرام قوی مخاطب را غافلگیر کند. ملودرام ها اغلب در سینمای ایران ساخته می شود، آثار زیادی درباره مادران وجود دارد، اما چند فیلم وجود دارد که این گونه به مادر و مادر بودن بگوید؟ در فیلم «میم مثل مادر» سپیده در متن جنگ حضور داشت، بعد مادر شد و فرزندش نقص عضو داشت و حالا رفتارهای مادر و پدر را می بینیم. مادر بودن سپیده چیزی است که باعث می شود این کودک معلول در فیلم بدرخشد. سعید (شخصیت کودک در فیلم میم مثل مادر) محصول دفاع این ملت است. هنگام دفاع در مقابل تهاجم، البته به ملت مدافع آسیب وارد می شود، به همین دلیل سعید مجروح می شود، اما چهره و شخصیت زیبایی دارد زیرا دفاع زیباست.

وی در ادامه صحبت های خود گفت: رسول ملاقلی پور بعد از فیلم «میم مثل مادر» می خواست فیلمی در روز عاشورا بسازد که متأسفانه مرگ فوق العاده نابهنگام او این شانس را از او و ما سلب کرد.

این دیدار با حضور اعضای باشگاه مخاطبان موزه سینما و علاقه مندان به سینما به مدت سه ساعت در موزه سینما برگزار شد.

۵۷۵۷