به گزارش پی ام آپ، مردادماه سال گذشته سامانه احراز هویت الکترونیکی هوشمند «ستاره» راه اندازی شد. این سامانه قرار بود برای افرادی که توانایی دریافت وام از بانک ها را داشته اند، اما صرفاً به دلیل نداشتن ضمانت اموال از این امکان محروم شده اند، امکان استقراض را فراهم کند.
بدیهی است تا قبل از تأسیس سامانه ستاره، افرادی که دارایی نداشتند با گرو گذاشتن دارایی های منقول خود مانند طلا، سهام و … نمی توانستند وام بگیرند. لذا به منظور رفع این مشکل و تسهیل در روند اخذ وام از سیستم بانکی کشور برای عموم مردم، سامانه ضمانت نامه الکترونیکی ستاره سمت راه اندازی شد تا افرادی که متقاضی وام هستند، با وثیقه گذاشتن سهام خود وام دریافت کنند. همچنین از دیگر اهداف مهم این طرح امکان اخذ وام برای صاحبان سهام سرمایه بود تا این افراد با وثیقه گذاشتن سهام خود از بانک های کشور وام دریافت کنند.
گفتنی است سامانه ضمانت نامه الکترونیکی ۵ مرداد ماه سال گذشته با حضور وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس افتتاح شد. رئیس سازمان بورس در مراسم معرفی این سامانه گفت: مردم می توانند به صورت رسمی (از امروز) از این سامانه استفاده کنند و سامانه همزمان در سیستم بانکی نیز عملیاتی می شود.
به گفته وی، با استفاده از سامانه تأیید الکترونیک هوشمند «ستاره»، سهامداران به ویژه سهامداران خرد می توانند نیاز خود به نقدینگی فوری را بدون نیاز به فروش سهام یا اموال خود تامین کنند و در واقع از طریق این سامانه امکان دریافت وام در کوتاه مدت، این امکان وجود دارد که پس از تکمیل پرداخت وام، این پاداش به صورت الکترونیکی آزاد شود. بر این اساس مقرر شد در مراحل بعدی پذیرش سایر کالاها مانند سکه، پس انداز بیمه عمر، گواهی کسر حقوق و سایر ارکان برای انجام اموری که نیاز به ضمانت دارد به این سامانه اضافه شود.
همچنین به گفته محسن خدابخش، یکی از اعضای هیات مدیره سازمان بورس، طی چند روز از اجرای این طرح، حدود 350 هزار نفر وام با پشتوانه سهام عدالت دریافت کرده اند. محسن خدابخش نکول (عدم پرداخت) و معوقات این وام ها را صفر دانست، در نتیجه هرکسی که سهام عدالت را داشته باشد در صورت واجد شرایط بودن می تواند این وام را دریافت کند.
ابهامات در مورد ضمانت بازار سهام همچنان ادامه دارد
با وجود اینکه حدود یک سال از راه اندازی سامانه احراز هویت الکترونیکی هوشمند «ستاره» می گذرد، بازخوردها حاکی از آن است که این سامانه چندان کارآمد نبوده است و همچنان پرسش ها و شبهات مهمی درباره سامانه ستاره وجود دارد، اولین سوالی که مطرح می شود این است که چرا که تا امروز به غیر از آمار رسمی منتشر شده توسط یکی از اعضای هیات مدیره سازمان بورس در روزهای ابتدایی اجرای این طرح، آمار رسمی دیگری از آمار وام گیرندگان سامانه ستاره منتشر نشده است. تعداد وام گیرندگانی که از روش تأیید سهام استفاده می کنند، تا به امروز گزارش نشده است؟
همچنین سوال دیگری که در مورد این سامانه مطرح می شود این است که علیرغم اینکه شرکت سپرده گذاری مرکزی امکان وثیقه گذاری سهام را ایجاد کرده است تا سهامداران آن با وثیقه سهام و در حال حاضر بسیاری از افراد با شرایط ضمانت نامه اخذ وام دریافت کنند. بورس، متقاضیان بهره مندی از این تسهیلات، چرا تعداد بانک هایی که برای اعطای وام فعالیت می کنند بسیار کم است و به نظر می رسد هنوز اکثر بانک های کشور ضمانت نامه سهام را برای اعطای وام نمی پذیرند؟
البته گفتنی است اخیرا باغستانی مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی در گفت وگویی اعلام کرد: در حال مذاکره با بانک ها (باقیمانده) هستیم تا از سامانه ستاره برای وثیقه آنلاین سهام استفاده کنند.
همچنین در مراجعه به بانک ها معمولاً 100 درصد وجه نقد، 80 درصد سفته و 50 درصد سهام ارزش خود را به عنوان وثیقه می پذیرند اما با استفاده از ضمانت نامه الکترونیکی سهام علاوه بر کاهش سرعت وثیقه. ارزش واقعی سهام نیز در نظر گرفته شده است.
در نهایت باید گفت که به نظر می رسد همچنان در شرایط فعلی و با توجه به شکست فاز اول طرح وثیقه سهام، احتمالا وقت آن رسیده است که از روش های وثیقه دیگری که دارنده سازمان بورس وعده داده بود صحبت کنیم. سال گذشته (وثیقه دارایی هایی مانند سکه، صندوق بیمه عمر، گواهی کسر و …) خیلی زود است و بعید است این طرح ها به این زودی ها راه اندازی شوند.