طبق گزارش مرکز آمار، خانوارهای شهری به طور میانگین در سال ۱۴۰۱ حدود ۳۹ هزار تومان را برای هزینههای زینتی و شخصی خود خرج می کنند.
علاوه بر نیازهای اولیه مانند مسکن، غذا، بهداشت، حمل و نقل و… اقلام دیگری نیز در بودجه خانوار وجود دارد که در اولویت بعدی خانواده ها قرار دارد. گروه لوازم تزئینی و شخصی یکی یکی از گروه های هزینه خانوار است که شامل هزینه های کالاها و خدمات مختلف می شود. اما سوال اینجاست: زیورآلات چه هزینه هایی بر دوش خانواده ها می گذارد؟ آیا قیمت طلا و جواهر در خانواده های مختلف یکسان است؟
بر اساس گزارش مخارج درآمد خانوارهای مرکز آمار ایران، کالاها و خدمات مختلف 8.1 درصد از سبد مخارج خانوارهای شهری را به خود اختصاص داده است. گروه سایر کالاها و خدمات پس از گروه مسکن، سوخت، هزینه خوراک، بهداشت و درمان و حمل و نقل و ارتباطات در سبد هزینه خانوارهای شهری قرار می گیرد.
یکی اقلام در گروه سایر کالاها و خدمات شامل لوازم تزئینی و شخصی است که به نوبه خود گروه های مختلفی را در بر می گیرد. لوازم زینتی و شخصی شامل زیورآلات، سنگ ها و فلزات قیمتی، زیورآلات از سنگ های قیمتی، جواهرات، دکمه ها، گیره کراوات، ساعت دیواری و مچی، تایمر اتوماتیک، ساعت زنگ دار، ساعت مسافرتی، تعمیرات دستگاه های فوق، تزئینات لوازم جانبی، انواع چمدان، کیف دستی چرمی و غیرچرمی، انواع جعبه و کیف لوازم آرایشی، کیف موبایل، لوازم کودک (کالسکه، ویلچر کودک، صندلی ماشین کودک و …)، میله و چوب سیگار، لوله، قلیان، عینک آفتابی، چوب، چتر و سایر وسایل شخصی و همچنین هزینه تعمیر آنها و غیره.
بر اساس گزارش مرکز آمار، در سال 1401 خانوارهای شهری به طور متوسط 39 هزار تومان صرف هزینه های شخصی و تزئینی خود می کردند، در حالی که میانگین هزینه دهک های اول برای وسایل شخصی و تزئینی به منفی یک میلیون تومان می رسید. این بدان معناست که عشرهای اول نه تنها نتوانستند جواهراتی مانند جواهرات، ساعت و … را خریداری کنند، بلکه به میزان یک میلیون تومان زیورآلات موجود در اختیار خود را فروختند.
دهک های دوم و سوم به طور میانگین منهای 79 هزار تومان و منهای 175 هزار تومان برای جواهرات خود هزینه کردند. این دو عشر فروشنده جواهرات و لوازم آنها بودند نه خریدار.
دهک ۱۰ خانوار شهری در سال گذشته به طور متوسط یک میلیون و ۳۳۶ هزار تومان برای خرید وسایل شخصی و تزئینی خود هزینه کردند. در حالی که دهک های 9 خانوار شهری به طور متوسط 569 هزار تومان برای وسایل شخصی و تزئینی خود هزینه کردند. متوسط هزینه دهک هشتم در سال گذشته حدود 718 هزار تومان بوده است.
هزینه منفی جواهرات به چه معناست؟
سال گذشته تمامی دهک ها به جز دهک های ششم، هشتم، نهم و دهم دارای میانگین منفی هزینه جواهرات و اقلام شخصی بودند. منفی بودن میانگین قیمت طلا و جواهر در خانوارهای شهری نشان می دهد که این دهک ها به دلیل تورم و شرایط نامناسب اقتصادی کشور توان خرید طلا و جواهر را نداشته اند. در واقع این خانوارها وسایل شخصی و تزئینی با ارزش و مستعمل خود را فروخته و به جای آن کالاهای بادوام و کم ارزش خریداری کرده اند. به عبارتی در سال های اخیر خانواده ها برای امرار معاش به فروش طلا و جواهر روی آورده اند.
این گزارش همچنین حاکی از آن است که تنها دهک های مصرف کننده ششم، هشتم، نهم و دهم اقدام به خرید لوازم تزئینی و شخصی کرده اند. با این حال، مقدار آن بسیار کم است. اما اکثر خانواده های ایرانی فروشنده وسایل تزئینی بودند و به ندرت اقلام تزئینی و شخصی خریداری می کردند.
خانوارهای شهری چند دکور خریدند؟
بررسی داده های مرکز آمار نشان می دهد که هزینه های کلی خانوارهای شهری برای لوازم تزئینی و شخصی در سال های اخیر رو به کاهش بوده است. در سال 1394 خانوارهای شهری به طور متوسط 116 هزار تومان برای خرید وسایل تزئینی و شخصی هزینه کرده اند. این مبلغ در سال 1401 با کاهش 66 درصدی به 39000 تومان رسید. خانوارهای شهری در سال های 1397، 1398 و 1399 هیچ هزینه ای برای زیور آلات، زیور آلات و لوازم شخصی خود نداشته اند و تا حد زیادی جواهرات خود را به فروش می رساندند.
نرخ رشد متوسط هزینه لوازم تزئینی و شخصی خانوارهای شهری در سال های 1396 تا 1401 روند نزولی را تجربه کرد.
نرخ رشد متوسط هزینه لوازم تزئینی و شخصی در خانوارهای شهری از منفی 10 درصد در سال 1395 به منفی 59 درصد در سال 1401 افزایش یافته است. این نرخ رشد همچنان رو به کاهش بوده است.
نرخ رشد متوسط هزینه لوازم تزئینی و شخصی خانوارهای شهری بر اساس داده های مرکز آمار در سال های 1396 تا 1401 را نشان می دهد.
کدام شرکت ها بیشترین خرید جواهرات را داشتند؟
خانوارهای شهری در گروه حرفه ای قانونگذاران، مقامات عالی رتبه و مدیران در سال 1401 با میانگین 660 هزار تومان بیشترین هزینه را برای اقلام شخصی و تزئینی کردند و از نظر بیشترین هزینه در رتبه اول قرار گرفتند. کارکنان اداری و اداری به طور متوسط 290 هزار تومان پرداخت کردند و با بالاترین هزینه لوازم تزئینی و شخصی در رتبه دوم قرار گرفتند.
گروه حرفه ای صنعتگران و کارمندان مشاغل مرتبط در سال گذشته حدود 201 هزار تومان برای خرید جواهرات و لوازم شخصی هزینه کردند و در رتبه سوم قرار گرفتند. خانوارهای شهری در گروه شغلی کارگران ماهر کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری با میانگین هزینه 165 هزار تومان برای اقلام شخصی و تزئینی در سال گذشته رتبه چهارم را به خود اختصاص دادند. کارگران عادی به طور متوسط 158000 تومان بابت هزینه اقلام شخصی و تزئینی در رتبه پنجم قرار گرفتند.
خانوارهای شهری منصوب به مشاغل خدماتی و فروش و گروه های شغلی تکنسین ها و دستیاران قادر به تامین پول لوازم تزئینی و شخصی نبودند و لوازم تزئینی و شخصی خود را به ترتیب به ارزش 65 هزار تومان و 128 هزار تومان فروختند.
خانوارهای شهرداری در گروه تخصصی متخصصان علمی و فنی و گروه حرفه ای متصدیان، مجریان و رانندگان نیز در سال گذشته فروشنده زیورآلات و زیور آلات خود بوده و نمی توانند به عنوان خریدار اقدام کنند. خانوارهای شهری این دو گروه حرفه ای اقلام زینتی از جمله زیورآلات را به ترتیب 165 هزار تومان و 620 هزار تومان فروختند.
کارمندان بخش خصوصی، فروشندگان جواهرات
در بین موقعیت های شغلی مختلف سرپرستان خانوار شهری، بیشترین هزینه برای وسایل شخصی و تزئینی به گروه کارگران خانواده بدون مزد تعلق می گیرد. خانوارهای این گروه در سال 1401 به طور متوسط 7 میلیون و 657 هزار تومان برای لوازم تزئینی و شخصی هزینه کرده اند.
پس از آن در سال 1401 سرپرستان خانوار شهری گروه کارفرما به طور متوسط 800 هزار تومان برای لوازم تزئینی و شخصی هزینه کردند. گروه کارمندان دولت و کارمندان تعاونی به ترتیب حدود 367 هزار تومان و 81 هزار تومان برای وسایل شخصی و تزئینی خود هزینه کردند.
در بین این گروه ها، کارگران مستقل نه تنها هزینه جواهرات و لوازم شخصی خود را نداشتند، بلکه جواهرات مستعمل خود را نیز به فروش رساندند و از فروش خود حدود 117 هزار تومان درآمد کسب کردند. در نهایت، مزدبگیران خصوصی نیز برای وسایل شخصی و تزئینی مخارج منفی داشتند، یعنی مقداری از وسایل شخصی و تزئینی مستعمل خود را برای تامین مخارج خود فروختند و به جای آن کالای کم دوام و با ارزش خریداری کردند. این گروه با فروش زیورآلات دست دوم خود حدود 179 هزار تومان درآمد کسب کردند.
بیشترین زیورآلات و لوازم جانبی در کدام استان ها خریداری می شود؟
بر اساس گزارش مرکز آمار، خانوارهای شهری استان های اردبیل، خراسان جنوبی، بوشهر، خوزستان و گیلان در سال گذشته بیشترین میانگین قیمت تمام شده اقلام شخصی و تزئینی را در بین استان های کشور داشته اند. خانوارهای شهری استان اردبیل به طور میانگین 947 هزار تومان برای خرید وسایل شخصی و تزئینی خود هزینه کردند و در گران ترین اقلام رتبه اول را به خود اختصاص دادند.
بر این اساس خانوارهای شهری در استان های خراسان جنوبی، بوشهر، خوزستان و گیلان به ترتیب 906 هزار تومان، 885 هزار تومان، 824 هزار تومان و 649 هزار تومان برای لوازم تزئینی و شخصی خود هزینه کردند.
این در حالی است که خانوارهای شهری در استان های یزد، قم، زنجان، اصفهان و همدان به ترتیب حدود یک میلیون و 107 هزار تومان، یک میلیون و 6 هزار تومان، 750 هزار تومان، 580 هزار تومان و 550 هزار تومان زیور آلات خود را فروخته اند. و خریدار نبودند. در واقع این استان ها هیچ هزینه ای برای جواهرات و وسایل شخصی نداشتند و جواهرات و جواهرات خود را می فروختند.
درآمد ایرانیان از فروش کالاهای مستعمل چقدر است؟
با توجه به اینکه فروش اجناس دست دوم در ایران مانند سایر کشورها رواج ندارد، بسیاری از خانواده ها برای تامین بخشی از هزینه های خود به این بازار روی آورده اند. علاوه بر این، به دلیل تورم و گرانی کالاها، بسیاری از خانواده ها برای تامین هزینه های زندگی خود شروع به درآمدزایی از راه های مختلف می کنند. فروش وسایل شخصی دست دوم یکی یکی از گزینه های درآمدزایی است که در سال های اخیر افزایش یافته است. دهک های اول با فروش جواهرات و وسایل شخصی خود حدود 92 هزار تومان درآمد کسب کردند. دهک های اول و دوم درآمدی به طور متوسط 92 هزار تومان و 82 هزار تومان از فروش زیورآلات دست دوم و لوازم شخصی خود درآمد کسب کردند.
دهک های هفتم و دهم درآمدی به ترتیب 178 هزار تومان و 604 هزار تومان از فروش جواهرات مستعمل و لوازم شخصی خود درآمد کسب کردند.