خودکشی ساکنان محلی به پزشکان رسیده است. چرا دکتر خودکشی سمیرا السعیدی؟/ «خودکشی توسط پزشکان یک خودکشی اجتماعی است»
الهه جعفرزاده: در پایان هفته گذشته (پنجشنبه 6 اردیبهشت ماهبا خبر درگذشت دکتر. سمیرا السعیدی، دانشیار گروه روماتولوژی و عضو مرکز تحقیقات روماتولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران برای دومین بار در سال جاری عزادار جامعه پزشکی شد. اولین مواجهه با بحران خودکشی یکی کارکنان درمان اضافی برای چهارمین بار در سال جاری فروردین ماه برمی گردد؛ این در ارتباط با مرگ دکتر بود. پراستو بخشی، متخصص قلب در بیمارستان دلفان.
دکتر. هادی یزدانی، پزشک و متخصص پزشکی در گفت و گو با مگتو در این باره می گوید: مدت هاست در جامعه کنونی تیتری تحت عنوان «خودکشی پزشکان» داریم. و از آنجایی که من شخصاً به بحث‌های مربوط به این موضوع نگاه می‌کنم، متوجه می‌شوم که همین عنوان و تیتر منتقدانی با این نظر دارند که «پدیده خودکشی در همه جوامع وجود دارد و ربطی به کار پزشکان هم ندارد». بخشی از یک جامعه است و تفاوت چندانی بین خودکشی های این گروه با سایر گروه های همان جامعه وجود ندارد و نباید گروه پزشکان را زیر این پدیده قرار داد. این طرز فکر درست نیست.
متن کامل این گفتگو را در ادامه می خوانید:
جامعه پزشکی چه دغدغه و رویکردی در خصوص خودکشی پرسنل پزشکی دارد و چگونه با آن برخورد می کند؟
دیدگاه انتقادی زیربنای این سؤال کاملاً صحیح نیست. در واقع دغدغه جامعه پزشکی پس از فوت پرسنل پزشکی این است که با ایجاد هیاهو در جامعه جلب توجه نکنند و در غیر این صورت ناموفق خواهد بود. بلکه این دغدغه همه همکاران ما در این حوزه است که سعی کنند این مشکل را از درون جامعه «شناسایی» کنند. برای جلب توجه جامعه، تیتری با عنوان «خودکشی پزشکان» وجود دارد. پس از شناخت و پذیرش این موضوع، گام های بعدی می تواند بررسی مناسب علل و عوامل بروز این پدیده باشد.
مرگ دکتر. السعیدی دومین خودکشی در حرفه پزشکی ایران از ابتدای سال جاری تاکنون است. تفاوت علّی و کیفی این پرونده با دکتر. پراستو باکشی؟ فروردین آیا ماه سال جاری است؟
در سال جدید دو مورد خودکشی در جامعه پزشکی رخ داد. یکی خودکشی دکتر پراستو بخشی، متخصص قلب و عروق و خودکشی اخیر دکتر. سمیرا السعیدی. دو مورد که دو جنس متفاوت و علل عینی که هر یک از این موارد را تعیین می کند جداگانه و متمایز است.
در مورد دکتر. بخشی، ما در حال تجربه یک «ظلم و تحقیر سیستماتیک» هستیم که در ماه گذشته چندین بار بر آن تاکید و توصیف کرده ایم. که خیلی ها در این باره موضع گرفتند و طبق معمول سعی کردند تاریخ را دستخوش گذشت زمان و فراموشی کنند. مرحوم بخشی علاوه بر شرایط نامطلوب روحی و روانی و افسردگی ناشی از فوت پدر و مادر، در طول اجرای پروژه مجبور به تحمل انواع تحقیرها، سختی ها و سختی ها شد. مجموعه این عوامل او را به سمت خودکشی گام به گام سوق داد.
در مورد دکتر. السعیدی بر اساس شواهد و اطلاعات موجود می توان حدس زد که مرگ و خودکشی وی ماهیت متفاوتی دارد. اگر بخواهیم از منظر بیرونی به موضوع نگاه کنیم، دکتر. السعيدي در پايان موفقيت و مقام علمي و مديريتي كشور و به عبارتي همه چيزهايي كه نماد موفقيت محسوب مي شود در او متجلي شد. در واقع مشکل جنسیت دکتر است. خودکشی السعیدی رخ داد [با استناد به گفت‌وگوهای منتشرشده از دکتر آل سعیدی با دیگر همکارانشان]این است که او همیشه از “یأس اجتماعی” صحبت می کرد. وضعیتی که نه امیدی به آینده است، نه پیشرفت و همه چیز رو به افول است.
رسیدن به سرخوردگی اجتماعی ممکن است برای اکثر افراد در هر موقعیتی احساس آشنا باشد. که قطعا دلایل متعددی دارد. «شغل» مردم چه نقشی در غلبه بر این بن بست دارد؟
قطعا درست است؛ شاید این یک تجربه رایج برای اکثر افراد در هر موقعیتی باشد، اما در مورد دکتر. برای آل سعیدی، این یأس فلسفی و یأس اجتماعی به طور خاص با کار او همزمان بود. که یک زمینه کاری پر استرس با فرسودگی شغلی بالا محسوب می شود. این واقعه نشان می‌دهد که چگونه «حرفه‌ها» نقش برجسته‌ای در شکل‌گیری احساسات و تصمیم‌گیری دارند. همانطور که در مورد ذکر شده، فردی با رتبه علمی بالا، دستاوردهای چشمگیر و شرایط اقتصادی مساعد به جایی می رسد که تصمیم می گیرد به زندگی خود پایان دهد و یک «چرا» بزرگ و بی پاسخ در ذهن مخاطب ایجاد می کند.
در ابتدای صحبت اشاره کردید که «شناخت پدیده خودکشی پزشک» دغدغه اصلی جامعه پزشکی است. به نظر شما جامعه کنونی چقدر از این دیدگاه استقبال می کند؟
در جامعه‌ای که دین متغیری قوی در معادلات آن است و حکومت آن ادعای دین می‌کند، پدیده خودکشی امری حرام و غیرقانونی تلقی می‌شود و با توجه به این باورهای دینی، جامعه همواره سعی کرده است که نسبت به آن سکوت کند و یا حذف داستان را با عناوین دیگری مانند «مرگ به خودی خود» تعریف کنید. در چنین شرایطی دغدغه اصلی ما صحبت و اعتراف به این تاریخ است. خودکشی نام دیگری ندارد، چیزی فراتر از یک آسیب اجتماعی است، مقوله «خودکشی اجتماعی» را باید شناخت و بررسی کرد.
آیا خودکشی «ساکنان» نیز موضوع این نگرانی است؟
به طور طبیعی؛ این نگرانی نه تنها بر خودکشی پزشک، بلکه در حوزه خودکشی ساکنان نیز متمرکز است. عدم پرداخت حقوق مادی و معنوی در این گروه از پرسنل پزشکی تنها یکی از ابعاد مشکلات حاکم بر این گروه است. ساعات کاری طاقت فرسا، شرایط افتضاح، عدم حمایت و روابط پادگانی بین اساتید و رزیدنت ها نیز از مشکلات مهم این حوزه است که به انحاء مختلف منجر به خودکشی های زنجیره ای می شود و ماهیت این ماجرا برای جامعه خطرناک است. اگرچه این مشکلات قابل حل است، اما هدف اصلی ما حل چنین مشکلاتی است رسمی بودن شناخته شود.
به نظر شما اطلاعات مستمر در جهت شناخت دومینوی خودکشی در جامعه پزشکی چقدر مثمر ثمر خواهد بود؟
آموزش و آگاهی در این زمینه نه تنها به نفع جامعه پزشکی است و باید از منظر اقتصاد کلان نیز مورد توجه قرار گیرد. سلامت جسمی و روانی هر یک از اعضای یک جامعه به سلامت سیستم بهداشت و درمان بستگی دارد. دستگاه حکومتی کشور نیز بیش از هر زمان دیگری موظف به شنیدن صدای مظلومیت این قشر از جامعه است. جامعه پزشکی و کادر پزشکی همواره در این زمینه ثابت قدم بوده و در تلاش هستند تا اهمیت پدیده خودکشی در جامعه پزشکی را با صدای بلندتر و در سطح وسیع تری به گوش جامعه برسانند.
بیشتر بخوانید:
خودکشی یک پزشک دیگر؛ جزئیات بیشتر در مورد مرگ این پزشک
15 شب بیداری در ماه؛ تحصیل یا کار ارزان؟/ «درآمد متخصص طراحی در ایران کمتر از آرایشگاه است»
افزایش 5 برابری نرخ خودکشی در جامعه پزشکی «سالانه 13 مورد خودکشی در بین جمعیت ساکن کشور داریم»/ راهکار مهم: «کمک روانی»
خودکشی ساکنین؛ مرگ خودخواسته تحت حمایت انتخاب رشته اجباری
۴۷۲۳۲
