گیاه نعناع فلفلی با نام علمی Mentha X piperita L شناخته می شود. نعناع گیاهی است علفی، محکم و دارای دو نوع ساقه است. برگ های آن پوشیده از کرک است و بوی مطبوع و معطری از تمام اندام های هوایی این گیاه به مشام می رسد. با این حال، هنگام جویدن، علاوه بر بوی اسانس، احساس خنکی در دهان نیز وجود دارد.
زیستگاه کنونی آن اروپا و آمریکاست که معمولاً به صورت کاشته شده یافت می شود و در ایران نیز کاشته شده است.
به گزارش ایسنا، قسمت مورد استفاده، برگ گیاه است. اسانس آن اسپاسم عضلات صاف را برطرف می کند. علاوه بر این، اثرات ضد ویروسی، ضد باکتریایی، حشره کش، ادرارآور، کلرتیک، نفخ و آرام بخش مشاهده شد.
این گیاه برای رفع مشکلات اسپاسم دستگاه گوارش و مجاری صفراوی و مشکلات گوارشی مفید است و اسانس آن در رفع مشکلات روده تحریک پذیر، سرماخوردگی و التهاب مجاری تنفسی فوقانی مفید است. همچنین می تواند به صورت موضعی برای دردهای عضلانی و عصبی استفاده شود.
از برگ نعناع در طب عامیانه برای رفع حالت تهوع، استفراغ، تهوع صبحگاهی (تهوع و حالت تهوع در زنان باردار)، عفونت های تنفسی، دردهای قاعدگی و سرماخوردگی استفاده می شود.
بر اساس اعلام هیئت پزشکی ایران و مکمل وزارت بهداشت، در طب سنتی به «سوسنبر» معروف است و دارای ویژگی گرم و خشک است. اثر مدر، ملین دارد، کرم معده را حل می کند، سنگ مثانه و کلیه را دفع می کند و به حالت تهوع، استفراغ و پیچ خوردگی روده کمک می کند.
با سرکه و روغن گل برای سردرد و ضماد استفاده شده و مصرف آن برای نیش زنبور عسل مفید است. با مرزنجوش و بادرنجبویه جایگزین می شود و با گشنیز و کتیرا بهبود می یابد.
نعناع را می توان به عنوان دم کرده استفاده کرد. برای انجام این کار، حدود 150 میلی لیتر آب داغ را با یک قاشق چایخوری برگ های خرد شده در یک اتاق دربسته به مدت حدود 10 دقیقه قرار دهید.
متوسط دوز روزانه برگ ها 3 تا 6 گرم است، یک فنجان چای آماده را می توان سه تا چهار بار در روز بین وعده های غذایی نوشید. دم کرده به صورت گرم و نه گرم در جرعه جرعه نوشیده می شود. اسانس آن هرگز نباید به طور معمول مصرف شود.
به دلیل اثرات تنظیم کنندگی این گیاه، مصرف مکرر آن در دوران بارداری ممنوع است.
مصرف اسانس این گیاه همزمان با داروهایی که کانال های کلسیم را مسدود می کنند ممکن است اثربخشی داروها را کاهش دهد. در مورد استفاده، باید مراقب نحوه استفاده از آن باشید. برخی از محصولات نعناع خوراکی نیستند. در دوزهای درمانی هیچ گونه عوارض خطرناک یا عوارض جانبی مشاهده نشده است، اما اسانس آن به دلیل وجود برخی ترکیبات دارای اثر حساس کننده ملایمی است.
مصرف اسانس نعناع باعث بروز مشکلات گوارشی مانند درد قلب و رفلاکس در افراد حساس می شود. در دوزهای بالا و در موارد نادر، بثورات پوستی، سردرد، برادی کاردی، لرزش عضلانی و اختلالات حرکتی ممکن است رخ دهد. استفاده موضعی نیز می تواند باعث التهاب پوست شود.
مصرف آن برای انسداد مجاری صفراوی، التهاب کیسه صفرا، آسیب شدید کبدی، سنگ کیسه صفرا و استفاده موضعی در صورت نوزادان و کودکان به خصوص در ناحیه بینی به دلیل احتمال فلج تنفسی و در ناحیه دهان ممنوع است. در دوران بارداری استفاده شود.