اجرای چک دیجیتالی در سیستم بانکی را می توان اینگونه بیان کرد یکی یکی از اقدامات مهم بانک مرکزی در دولت سیزدهم محسوب می شود.
بانک مرکزی و شبکه بانکی در راستای وظایف قانون جدید چک و ارائه محصولات فناوری محور، چک الکترونیکی را به عنوان یک محصول جدید در شبکه بانکی معرفی کردند و این محصول در سال جاری معرفی شد. آبان ماه 1401 توسط سه بانک فاش شد.
چک الکترونیکی محصولی است که مشتریان شبکه بانکی را از مراجعه به شعبه بی نیاز کرده و تمامی مراحل آنها به صورت حضوری قابل انجام است. فرد متقاضی دسته چک می تواند دسته چک را از همراه بانک یا بانک اینترنتی خود درخواست کند و پس از بررسی های لازم تعداد برگه چک با شناسه ماهیگیر در اختیار وی قرار می گیرد. سپس فرد می تواند در موبایل بانک یا اینترنت بانک چک صادر کند و آن را به کیف پول گیرنده ارسال کند.
در حال حاضر 12 بانک این خدمات را به مشتریان خود ارائه می دهند. سایر بانک ها نیز در مراحل تست فنی محصولات خود هستند و با ادامه این روند، چک های الکترونیکی به تدریج جایگزین چک های کاغذی می شود.
بانک مرکزی پذیرش چک دیجیتالی سایر بانک ها را در سامانه دسته چک برای تمامی بانک ها الزامی کرده است. تاکنون بیش از 250 هزار فقره چک الکترونیکی در کشور صادر شده و پیش بینی می شود در سال های آینده تمامی چک ها الکترونیکی شود.
تاکنون بانک های صادرات، تجارت، پارسیان، رفاه، کشاورزی، پاسارگاد، رسالت، ملت، گردشگری، توسعه صادرات و توسعه تعاون به سامانه چکاد (سامانه چک دیجیتال ایمن) متصل شده و چک دیجیتال را پیاده سازی کرده اند. در بانک ملی تمامی زیرساخت های چک الکترونیکی فراهم شده اما هنوز به مشتری ارائه نشده است، البته اطلاعات دریافتی حاکی از آن است که این طرح به زودی در اختیار مشتریان بانک ملی قرار می گیرد.
بانک های مسکن و خاورمیانه نیز در مراحل پایانی پیوستن به سامانه چکاد هستند. بانک های آینده و سپه به زودی این سامانه را پیاده سازی خواهند کرد.
لازم به ذکر است چک دیجیتال نوع جدیدی از چک است که نسبت به چک های کاغذی از سرعت، دقت و امنیت بیشتری در اجرا و بازخرید آن برخوردار است و تمامی قوانین چک های کاغذی در مورد آن اعمال می شود و با امضای الکترونیکی تایید می شود.
به همین منظور سامانه چک دیجیتالی با هدف ایجاد بستری برای ارائه چک دیجیتالی مطمئن و رفع خطرات احتمالی چک های کاغذی راه اندازی شده است که امکان مدیریت آنلاین و نظارت بر نقد وجه چک را برای شبکه بانکی فراهم می کند. بانک مرکزی
چکاد با هدف ایجاد زیرساختی برای اجرای ایمن فرآیندهای چک دیجیتال آفلاین و ارائه نوع جدیدی از داده های پیام و بررسی کاملا دیجیتالی راه اندازی شد.
از مزایای چک دیجیتال می توان به سرعت بالا در ثبت و پردازش، عدم نیاز به ارسال نسخه فیزیکی چک، رفع نگرانی افراد از ثبت چک در سامانه و امنیت بالا و امکان سرقت یا مخدوش شدن چک اشاره کرد.