به گزارش مانیبان به نقل از مگتو، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بخشنامه ضوابط انسداد وجوه حساب های بانکی متعلق به صادرکننده چک بلامحل و نحوه بازگشایی وجوه مسدود شده را ابلاغ کرد.
این بخشنامه در اجرای دستورات، نظرات و دستورات اجرایی دریافتی مراجع ذیصلاح قضایی و مراجع ثبتی طی نامه رسمی شماره 02/321463 مورخ 28/12/1402.
متن بخشنامه:
بخشنامه ضوابط تنظیم کننده انسداد وجوه از حساب های بانکی صادرکننده چک بلامحل و نحوه رفع انسداد وجوه مسدود شده در اجرای دستورات، نظرات و دستورات اجرایی واصله از مراجع ذیصلاح قضایی و ثبتی.
سلام
احتراماً بخشنامه شماره 02/62078 مورخ 21/03/1402 این سوال را مطرح می کند که چگونه کسری مبلغ چک توسط صادرکننده چک برگشتی تامین شود؟ با توجه به بررسی های انجام شده و مکاتبات دریافتی، در حال حاضر در اجرای وظایف قانونی مربوط به انسداد وجوه از حساب های بانکی متعلق به صادرکننده چک بلامحل و نحوه بازگشایی وجوه مسدود شده در اجرای دستورات/نظرات/مجری های دریافتی از مراجع ذیصلاح قضایی و ثبتی با رویه منحصر به فردی که در شبکه بانکی کشور وجود ندارد. بر این اساس و اتخاذ رویه واحد در این خصوص، اجرای الزامات و فرآیندهای اجرایی به شرح زیر ضروری است:
1- در صورت مسدود شدن مبلغ حسابهای بانکی صادرکننده چک بدون وجوه از طریق سامانه چک و متعاقباً دریافت دستور/حکم/مجری مراجع ذیصلاح قضایی یا ثبتی مبنی بر رفع انسداد وجوه مسدود شده نسبت به چک خاص، اثر بد و پرداخت آن برطرف نشده است. گیرنده چک (دارنده نهایی چک بانکی در مؤسسه اعتباری غیربانکی) باید بدون دخالت سامانه چک، قفل مبلغ مسدود شده را باز کند و طبق مفاد دستور/رأی/مجری به حساب بانکی وارد شده به گیرنده پرداخت پرداخت کند. توسط مقامات مذکور متعاقباً بنا به درخواست صادرکننده چک به بانکی که در آن حساب جاری دارد، در چارچوب مفروضات مذکور در تبصره (3) ماده (5) قانون صدور مکرر چک اثر بد چک برگشتی باید از بین برود.
2- در صورتی که به دستور/حکم/مجری مراجع قضایی و ثبتی مبنی بر رفع بلوک، وجود بلوک نسبت به چک معینی رفع نشده باشد، ذینفع مشخص نشده باشد یا شخص دیگری وجود داشته باشد. نسبت به صاحب نهایی چک براساس مقررات قانونی مربوط از جمله قانون اجرای احکام مدنی، بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی باید با هماهنگی حوزه قانونی مربوطه به این مراجع اعلام کند که «وجوه موجود در حساب … بند (ب) ماده (5) قانون صدور چک و به منظور احقاق حق ذینفع، چک شماره …. مسدود شده است.
3- در صورت غلبه انسداد حساب توسط سامانه ماهچک بر دستور/حکم/مجری دریافتی از مراجع ذیصلاح طبق زمان وصول دستور/حکم/مجری به بانک نزد مؤسسه غیربانکی. اعتبار با اطلاع سامانه های مربوطه مبنی بر مسدود شدن حساب، این امر باید توسط بانک به عنوان مؤسسه اعتباری غیربانکی اعلام شود با هماهنگی حوزه قانونی مربوطه به مراجع ذیربط.
4- در رابطه با بندهای دو و سه در صورت اصرار و اصرار مقام قضایی بر اجرای دستور/حکم/مجری بانک یا موسسه اعتباری غیربانکی باید رأساً و بدون دخالت سامانه پیشخوان اقدام کند. در خصوص اجرای دستور/حکم/مجری، هماهنگی حوزه قانونی مربوطه باید به مراجع ذیربط ابلاغ شود.
5- در صورت رفع انسداد وجه مسدود شده در حسابهای بانکی به شرح بندهای قبل، به استثنای پرداخت کل مبلغ چک به ذینفع به شرح بند اول، مبلغ پرداختی از حساب مذکور در سیستم ماهچک همچنان مسدود تلقی می شود. اما در حین رفع اثر بد چک برگشتی، پس از تماس با سرویس بازگشایی قفل ماهچک، اپراتور بانک خطای شماره 14 را با عنوان «مشخصات کلیدی به صورت آفلاین اعمال شد» ارسال می کند. در این صورت سامانه ماهچک با فرض بازگشایی قفل حساب بر اساس دستور/حکم/مجری دریافتی از مرجع قضایی یا ثبتی روند برنامه ریزی شده را ادامه داده و مبالغ مسدود شده در سایر حساب های جک صادرکننده را باز می کند.
لازم به ذکر است اجرای الزامات فوق الذکر و سایر مقررات مقرر در بخشنامه شماره 02/62078 مورخ 21/03/1402 باید به نحوی باشد که در نتیجه منافع ذی نفعانی که سامانه به نفع آنهاست. موجودی قبلاً مبلغ موجود در حساب جاری را که قرار بود نگهداری شود مسدود کرده بود. همچنین مؤسسه اعتباری باید مستقیماً و بدون دخالت سامانه چک نسبت به بازگشایی مبلغ مسدود شده توسط سامانه مذکور اقدام کرده و در عین حال کل مبلغ چک را به مدت یک سال مسدود کند تا اثر سوء چک برطرف شود. .
با توجه به مراتب فوق، خواهشمند است در اسرع وقت و بر اساس مفاد بخشنامه شماره ۹۶/۱۳۹۱۵۳ مورخ ۱۶/۵/۱۳۹۶ موارد مذکور را در سامانه‌های اطلاعاتی و عملیاتی مربوطه مؤسسه اعتباری مذکور به کلیه واحدهای ذیربط اجرا نمایید. به بانک مذکور ابلاغ شده است و باید بر اجرای آن نظارت دقیقی شود. ضمناً در صورت وجود هرگونه شک و شبهه نسبت به مفاد این بخشنامه با اداره اطلاعات بانکی بانک مرکزی و اداره توسعه و تدوین استانداردهای نظام های پرداخت این بانک مشورت نمایید.