با محرک‌های آلزایمر آشنا شوید! / علائم هشدار دهنده ابتلا به آلزایمر! + جزئیات

آلزایمر یا بیماری فراموشی، یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که در اثر آن به تدریج توانایی‌های ذهنی بیمار تحلیل می‌رود. البته با بالا رفتن سن، اندکی فراموشکار شدن در افراد طبیعی است. اما در بیماری آلزایمر این اختلال حافظه به تدریج پیشرفت می‌کند.

بیماری آلزایمر شایع ترین شکل دمانس (اختلال شناخت و حافظه) با شروع تدریجی و پیشرفت مداوم است که به تدریج بر حافظه و سایر توانایی های ذهنی مانند تفکر، استدلال و قضاوت تأثیر می گذارد و انجام فعالیت های روزمره را برای فرد دشوار می کند.

به گزارش پی ام آپ به نقل از ایسنا، ویژگی های زندگی هر فرد مانند سبک زندگی، محیط و ژنتیک می تواند عوامل خطر دمانس را افزایش دهد. از سوی دیگر، عدم وجود این خطرات در برابر عفونت محافظت نمی کند. عوامل خطر تنها علت بیماری نیستند، اما احتمال عفونت را افزایش می دهند، اما ممکن است عفونت رخ ندهد. برخی از عوامل خطر مانند سیگار کشیدن و فشار خون را می توان تغییر داد، اما برخی دیگر مانند سن یا ژنتیک را نمی توان به هیچ وجه تغییر داد.

یک سبک زندگی سالم می تواند خطر ابتلا به  دمانس  را کاهش دهد. تخمین زده می شود که نیمی از موارد دمانس در سراسر جهان به دلیل 9 عامل اصلی قابل تغییر، از جمله کم شنوایی، فشار خون بالا، چاقی، مصرف دخانیات، افسردگی، عدم تحرک فیزیکی، افسردگی، دیابت و کم سوادی است.

عوامل خطر قابل اصلاح برای دمانس و بیماری های قلبی عروقی رایج عبارتند از:

فشار خون بالا

افرادی که در میانسالی به فشار خون بالا مبتلا می شوند، نسبت به افرادی که فشار خون طبیعی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به دمانس هستند. زیرا فشار خون بالا اثرات مضری بر قلب، عروق خونی و گردش خون دارد. نتایج مطالعات نشان می دهد که با ورزش و رژیم غذایی سالم می توان فشار خون را کاهش داد. با این حال، اگر این کمکی نکرد، باید از دارو استفاده کرد.

مصرف دخانیات

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد این عادت خطر ابتلا به دمانس را در افراد سیگاری در مقایسه با افراد غیر سیگاری تا 45 درصد افزایش می دهد. هیچ وقت برای ترک عادت دیر نیست. این تصمیم خطر ابتلا به دمانس را کاهش می دهد.

بیماری دیابت

در میانسالی، افراد مبتلا به دیابت نوع 2 در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر، دمانس عروقی و اختلالات شناختی هستند. در مقایسه با افراد بدون دیابت، خطر ابتلا به دمانس در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 به طور متوسط ​​دو برابر بیشتر از گروه اول است. کنترل سطح قند خون می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و دمانس را کاهش دهد.

سطح چربی خون بالا

در میانسالی، افرادی که سطح چربی خون بالایی دارند، نسبت به افرادی که سطح چربی خون طبیعی دارند، بیشتر در معرض خطر دمانس هستند. سطح بالای چربی خون نیز خطر ابتلا به فشار خون بالا و دیابت را افزایش می دهد. سطح چربی خون را می توان از طریق یک رژیم غذایی سالم و دارو کنترل کرد.

چاقی و عدم تحرک جسمی

هر دو خطر ابتلا به دیابت و فشار خون را افزایش می دهند و در میانسالی چاقی خطر ابتلا به دمانس را افزایش می دهد. ورزش منظم خطر بیماری قلبی، سکته مغزی، دیابت و دمانس را کاهش می دهد. ورزش‌های هوازی و حرکاتی که ضربان قلب را به طور موقت افزایش می‌دهند، مانند شنا، دویدن، دوچرخه‌سواری یا دوچرخه‌های ورزشی برای پیشگیری توصیه می‌شوند.

تغذیه نامطلوب

رژیم های غذایی ناسالم حاوی چربی های اشباع، قند و نمک هستند و خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها مانند دیابت نوع 2، بیماری های قلبی عروقی و دمانس را افزایش می دهند. رژیم غذایی حاوی گوشت قرمز، شکر، لبنیات در مقادیر کم و همچنین میوه، سبزیجات، غلات کامل، انواع مغزها، روغن زیتون و ماهی توصیه می شود.

البته الکل، بی سوادی، افسردگی، ضربه به سر، ناشنوایی، انزوای اجتماعی، زندگی در کنار جاده های شلوغ، سن، جنسیت و ژنتیک از دیگر عوامل خطر قابل اصلاح برای پیشگیری از بیماری آلزایمر هستند.

خطر ابتلا به دمانس در افرادی که تحصیلات متوسطه را به پایان نرسانده اند بیشتر است. گفته می شود افراد دارای تحصیلات عالی حافظه شناختی بیشتری دارند. این باور مبتنی بر این واقعیت است که افراد تحصیل کرده در طول زندگی خود به طور منظم از مغز خود استفاده می کنند و به این ترتیب سلول های مغز ممکن است از تخریب توسط دمانس محافظت شوند. یادگیری مداوم مطالب جدید در طول زندگی و ایجاد چالش هایی برای مغز، مانند یادگیری زبان یا گذراندن دوره های مختلف، می تواند فعالیت های مغز را گسترش دهد و ذخایر شناختی ایجاد کند.

افرادی که در میانسالی یا بعد از آن به افسردگی مبتلا می شوند، احتمالاً به دمانس مبتلا می شوند. اما ارتباط بین افسردگی و دمانس هنوز نامشخص است. بسیاری از محققان بر این باورند که افسردگی یکی از عوامل خطر دمانس است. در حالی که برخی معتقدند افسردگی نشانه اولیه بیماری یا هر دو است.

افرادی که از ضربه شدید یا مکرر به سر رنج می برند، در معرض افزایش خطر ابتلا به دمانس هستند. ممکن است آسیب های مغزی باعث واکنش هایی در مغز شود و این روند به دمانس ختم شود. ورزشکاران در رشته هایی مانند بوکس، فوتبال آمریکایی، هاکی و فوتبال به دلیل آسیب های مغزی مکرر در معرض خطر هستند. کلاه ایمنی برای ورزش هایی مانند اسکیت، اسنوبرد، اسکی و دوچرخه سواری توصیه می شود.

زمین خوردن یکی از علل آسیب های مغزی به ویژه در افراد مسن است. برای کاهش خطر سقوط در خانه، باید مراقب بود که از وسایلی که می توانند باعث زمین خوردن شوند استفاده نکنید. اتاق خواب ها باید دارای نور کافی و نرده های تعبیه شده در داخل و خارج خانه و … باشد تا سالمندان بتوانند در امن ترین شرایط ممکن زندگی کنند.

کاهش شنوایی خطر زوال شناختی و دمانس را افزایش می دهد. هنوز هیچ اطلاعاتی در مورد چگونگی تأثیر این فرآیند بر ادراک وجود ندارد. اما کم شنوایی شما را منزوی می کند، استقلال خود را از دست می دهد و فعالیت های روزانه را دشوار می کند. با انجام تست های شنوایی سالانه می توان از کم شنوایی پیشگیری کرد. گوش دادن به موسیقی یا صداهای بلند به طور دائمی به شنوایی شما آسیب می زند. برای بهبود کیفیت شنوایی می توان از سمعک استفاده کرد.

جداسازی می تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا، بیماری های قلبی عروقی، افسردگی و دمانس را افزایش دهد. اگر احساس تنهایی می کنید، به یاد داشته باشید که فعالیت های منظم یا اجتماعی می تواند خطر ابتلا به دمانس را کاهش دهد یا پیشرفت آن را کند کند.

عوامل خطر تغییر ناپذیر

دمانس بخشی از روند پیری نیست، اما سن یک عامل مهم است. هر چه سن شما بیشتر شود، خطر بیشتر است. به عنوان مثال، پس از 65 سالگی، خطر ابتلا به آلزایمر تقریباً هر 5 سال دو برابر می شود. دمانس ممکن است در افراد زیر 65 سال نیز رخ دهد. برخی از افراد در سنین 40 تا 50 سالگی دچار زوال عقل می شوند که به نام زوال عقل زودرس شناخته می شود.

زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به آلزایمر هستند. دلایل این امر هنوز مشخص نیست، اما عواملی مانند عمر طولانی تر از مردان، تغییرات در سطح هورمون ها در طول زندگی، ضعف در قدرت بدنی و سایر مشکلات سلامتی ممکن است نقش داشته باشند. مردان و زنان در معرض خطر ابتلا به سایر دمانس ها مانند «دمانس زمانی» هستند.

مطالعات هنوز نقش ژن ها را در دمانس روشن نکرده اند. محققان بیش از 20 ژن را شناسایی کرده اند که ممکن است خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش دهند. سه ژن PS1، PS2 و APP نقش مستقیمی در ایجاد بیماری آلزایمر دارند. اگر فردی تغییر در یکی از این ژن ها را تجربه کند، قطعا قبل از 65 سالگی به آلزایمر ژنتیکی مبتلا می شود. اگر یکی از والدین حامل یکی از این ژن ها باشد، احتمالاً فرزندان 50 درصد بیماری را به ارث می برند. بیماری آلزایمر ژنتیکی بسیار نادر است و 2 تا 5 درصد از موارد آلزایمر را تشکیل می دهد. هفده ژن دیگر مرتبط با بیماری آلزایمر، ژن های عامل خطر نامیده می شوند. این بدان معناست که این ژن ها خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند، اما لزوما باعث ایجاد آن نمی شوند.

به گفته انجمن آلزایمر ایران، سایر مشکلات سلامتی که می تواند خطر ابتلا به دمانس را افزایش دهد شامل بیماری هایی مانند پارکینسون، ام اس، بیماری مزمن کلیوی و ایدز است. سندرم داون و سایر ناتوانی ها نیز این خطر را افزایش می دهند.