همشهری نوشت: داستان ملکداری بانکها از کجا سرچشمه میگیرد؟ چرا این اموال خریدار ندارد؟
مزایده میگذارند؛ نه فقط یکبار بلکه چندین بار اما خریداری برای املاک آن ها پیدا نمی شود یا اینکه به شیوه ای قیمتگذاری می کنند که خریداری برای ملک خود پیدا نکنند. راز املاکداری بانکها چیست؟ آیا تعدادی از افراد از این طریق پولشویی نمیکنند؟ مهمتر اینکه ارزش این املاک چه طور تعیین میشود؟ شکاف بین قیمت واقعی و قیمت مورد انتظار بانکها چگونه قابل پر شدن است؟
بانک مرکزی اطلاعات املاک و مستغلات ۲۲ بانک و یک موسسه اعتباری منحل شده را تا پایان آذرماه سال جاری منتشر کرد که شامل اطلاعات املاک آینده، اقتصاد نوین، ایران زمین، ایران ونزوئلا، پارسیان، پاسارگاد، پست بانک، توسعه تعاون، توسعه صادرات، خاورمیانه، دی، رسالت، سامان، سرمایه، سینا، صادرات، مهر ایران، کشاورزی، مسکن، ملت، ملی و نور میشود.
بررسی این داده های خام و احتمالا نادرست نشان می دهد که تعداد املاک مسکونی این بانک ها 2 میلیون و 161 هزار واحد است که ارزش روز آن بر اساس آخرین برآوردهای خود بانک ها 190 هزار و 381 میلیارد و 376 میلیون ریال برآورد شده است.
سردرگمی آماری یا راز مگو؟
اطلاعاتی که بانک ها در سایت بانک مرکزی بارگذاری کرده اند بسیار گیج کننده است. به طوری که ارزش فعلی تخمینی برخی از املاک کمتر از ارزش دفتری آنها باشد یا اینکه بین این آمار و نمایندگی دولت ناهماهنگی وجود داشته باشد. به طوری که وزارت امور اقتصادی در مرداد سال جاری تعداد واحدهای مسکونی بانک ملت 726 واحد، بانک سپه 1467 واحد و بانک مسکن 735 واحد است. این در حالی است که اطلاعات منتشر شده در سایت بانک مرکزی نشان می دهد که تعداد ملک های مسکونی بانک ملت 245 واحد، بانک مسکن 58 واحد و بانک سپه آمار خاص خود را منتشر نشده است چنین سردرگمی آماری در شبکه بانکی عجیب است و باید دید بانک مرکزی و وزارت اقتصاد چگونه به این معما پاسخ می دهند و ارزش و تعداد واقعی املاک مسکونی بانک ها چقدر است؟
راز ارزش واقعی املاک بانکی
یکی از اسرار اموال بانکی در ارزش گذاری آنها نهفته است. به طوری که طی سالیان متمادی، برخی افراد با اجاره، سوء استفاده و اختلاف با کارشناسان، چندین بار ارزش ملک خود را بیش از حد برآورد کرده و با استفاده از اسناد و مدارک خود از بانک ها وام گرفته اند و اکنون پس از چند سال بانک ها متوجه شده اند که ارزش واقعی ملک اموال تعهد شده است. خیلی پایین تر بود. بر اساس آخرین داده های منتشر شده، از 15120 ملک موجود در بانک های فوق، تنها 2161 ملک مسکونی و چندخانواری است. اما آیا این اطلاعات تصویر دقیقی از وضعیت املاک بانک ها ارائه می دهد؟
آیا قانون جدید گره را باز می کند؟
نمایندگان مجلس بانک ها را موظف کردند حداکثر تا پایان سال دوم دارایی های مازاد خود را تحویل دهند و بانک مرکزی را موظف به راه اندازی شبکه بانکی ظرف یک ماه از اجرای قانون نظام املاک کردند. بر اساس این حکم قانونی، مسئولیت درج صحیح و بهروزرسانی اطلاعات درخواستی و همچنین اختفا عمدی داراییهای متعلق به بانک بهطور مستقیم یا غیرمستقیم یا ثبت اطلاعات نادرست با هدف مخفی کردن ویژگی های این دارایی ها منجر به انفصال از خدمات دولتی و شبکه بانکی تا سه سال می شود.
نمیخرند یا نمیفروشند؟
حراج های بانکی هر از چند گاهی منتشر می شود اما پس از مدتی اعلام می شود خریدار پیدا نشده است. آیا این کمبود تقاضا به دلیل گرانی املاک بانکی است یا اینکه برخی ترجیح می دهند در بازارهای دیگر سرمایه گذاری کنند؟
پولشویی با گرو گذاشتن دارایی های مشکوک!
یک احتمال این است که برخی افراد از طریق وام مسکن از بانک ها پولشویی می کنند. به این ترتیب با پولی که از راه های غیرقانونی به دست می آورند، ملکی می خرند، در گرو بانک ها می گذارند و بر اساس آن وام می گیرند و پس از چند سال رد پای خود را تمیز می کنند و پول های کثیف خود را از بانک ها می شویید. هر چند ضعف نظارت بانک ها منجر به تشدید این وضعیت شده است، اما همچنان این سوال مطرح است که چگونه می توان یک ملک 10 میلیارد تومانی را چندین بار ارزش گذاری کرد و به بانک ها واگذار کرد تا بر این اساس وام دریافت کرد؟
املاک و مستغلات متعلق به بانک ها
بارها گفته شده که مقاومت در داخل بانک ها برای عدم فروش املاک وجود دارد و عدم شفافیت در دریافت پاکت های مزایده و بررسی آنها از دیگر معمای پیچیده احتکار اموال در حوزه بانکی است. آیا گره پیچیده در 5 سال آینده باز می شود و بانک ها از بازار املاک بیرون رانده می شوند؟