دکتر فرشته فزونی با اشاره به نقش بسیار مهم تغذیه مناسب در پیشگیری از پوکی استخوان گفت: پوکی استخوان یک بیماری شایع همراه با خطر شکستگی خودبخودی استخوان است.
اگر فعالیت بدنی فرد کم باشد یا رژیم غذایی او نامناسب و حاوی کلسیم کمی باشد، به تدریج کلسیم استخوان ها کاهش یافته و شکننده می شود.
فزونی مصرف مقادیر کافی پروتئین و منابع معدنی را برای حفظ سلامت استخوان ضروری ارزیابی کرد و گفت: مصرف مقادیر کافی کلسیم همراه با فعالیت بدنی باعث افزایش ذخایر کلسیم استخوان می شود.
به طور کلی زنان بیشتر از مردان از پوکی استخوان رنج می برند و این بیماری در افراد لاغر و کسانی که سابقه خانوادگی نزدیک به پوکی استخوان دارند بیشتر دیده می شود.
رییس گروه تغذیه و دارویی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از لبنیات به عنوان منبع خوب کلسیم نام برد و گفت: مقدار مناسب روزانه کلسیم برای بزرگسالان بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی گرم است و هر لیوان شیر ۳۰۰ میلی گرم از این نیاز را تأمین می‌کند.
به گفته وی پنیر، ماست و غیره. هر غذا یا محصولی که از شیر و همچنین شیر مادر تهیه شود، منبع غنی کلسیم محسوب می شود.
فزونی تاکید کرد: جذب کلسیم در لبنیات پرچرب کمتر است. بنابراین توصیه می شود افراد دو تا سه واحد شیر و لبنیات کم چرب را به رژیم غذایی خود اضافه کنند.
وی با بیان اینکه ویتامین D یک ویتامین لازم برای جذب کلسیم است، افزود: این ویتامین به جذب کلسیم و فسفر از روده ها کمک می کند و باعث می شود از این مواد معدنی در ساخت استخوان ها و دندان ها استفاده شود.
وی با اشاره به نور خورشید به عنوان منبع تولید ویتامین D گفت: با توجه به کمبود ویتامین D، استفاده از این مکمل ویتامینی مورد تاکید است.
فزونی خاطرنشان کرد: لازم است همه افراد برای دریافت رایگان این مکمل ها و اطلاع از نحوه مصرف به مراکز، پایگاه ها و مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کنند.
وی انواع حبوبات (نخود و لوبیا، عدس، ماش)، سبزیجاتی مانند جعفری، کلم پیچ، گل کلم، کلم بروکلی و پرتقال را از جمله منابع غذایی حاوی کلسیم برشمرد و بر استفاده از این غذاها به مقدار کافی تاکید کرد.
به گفته این متخصص تغذیه، حبوبات (نخود و لوبیا) حاوی مقداری فیتات هستند که از جذب کلسیم جلوگیری می کند، اما اگر حبوبات یک شب در آب خیس بخورند و آب آن خارج شود، فیتات کاهش می یابد.
فزونی افزود: به اندازه مصرف کلسیم، مصرف منابع حاوی منیزیم مانند فندق و سبزیجات با برگ سبز تیره نیز اهمیت دارد. بادام، کنجد و غیره آجیل هایی مانند آجیل منابع خوبی از کلسیم و منیزیم هستند. اما مصرف زیاد اینها باعث اضافه وزن و چاقی می شود.
وی با اشاره به ضرورت مصرف امگا ۳ برای سلامت بدن و استخوان‌ها، گفت: انواع ماهی، گردو، جوانه گندم حاوی اسیدهای چرب مفید هستند و در صورتی که همراه با غذاهای حاوی کلسیم استفاده شوند، می‌توانند در پیشگیری از بروز پوکی استخوان موثر باشند.
فزونی موارد زیر را پیشنهاد کرد: از ماهی‌های نرم استخوان، مانند کیلکا، آزاد، ساردین در رژیم غذایی استفاده شود؛ چنانچه این ماهی‌ها با استخوان خورده شوند برای پیشگیری از پوکی استخوان مفید هستند.
وی گفت: کسانی که نوشابه های گازدار مصرف می کنند بیشتر در معرض کمبود کلسیم و پوکی استخوان هستند. زیرا نوشابه های گازدار حاوی اسید فسفریک هستند که باعث می شود بیشتر کلسیم جذب نشود.
وی افزود: مصرف زیاد نمک نیز باعث افزایش دفع کلسیم از بدن می شود. نمک زیاد باعث می شود کلسیم از استخوان ها خارج شود و از طریق ادرار دفع شود. نتیجه پوکی استخوان یا تشدید آن است.
این کارشناس تغذیه وابسته به معاونت بهداشت استفاده از ادویه ها، گیاهان معطر، سیر و لیمو را به عنوان طعم دهنده در وعده های غذایی و سالاد توصیه کرد و توصیه کرد به دلیل نمک زیاد از مصرف تنقلات شور و کنسروها خودداری کنید.
به گفته وی، مصرف سیگار و غذاهای پرچرب نیز مانع جذب کلسیم می شود.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، فزونی با اشاره به لزوم حفظ وزن در محدوده ایده آل تاکید کرد: از افزایش یا کاهش بیش از حد وزن خودداری شود.
وی در پایان سخنان خود یادآور شد: افرادی که نمی توانند کلسیم کافی را در برنامه غذایی خود قرار دهند با نظر پزشک از مکمل های کلسیم استفاده کنند.