احتمالاً «موج کوهستانی» در سقوط بالگرد حامل رئیس جمهور تأثیر داشته یا بهتر است بگوییم ابر که رئیس دفتر ریاست جمهوری به آن اشاره کرد نیز نشانه وجود این موج بوده است.

“موج کوه” باعث سقوط هواپیماهای بسیاری در کشورهای مختلف شد. موج کوه از پشت باد کوه سرچشمه می گیرد و ابرهای عدسی شکل که معمولاً در فواصل تقریباً مساوی در سمت باد کوه دیده می شوند، «آشکارگر» این امواج هستند و با افزایش فاصله از کوه، به آنها تبدیل می شوند. کوچکتر، تا زمانی که تمام قطرات این ابرها تبخیر شوند. البته وقتی هوا خشک است، حتی این آشکارسازها نیز قابل مشاهده نیستند.

تسنیم نوشت: برخی کارشناسان در خصوص سقوط بالگرد حامل رئیسی و همراهانش می گویند در این حادثه احتمال برخورد موج کوه وجود دارد اما موج کوه چیست؟

بالگرد حامل رئیس جمهور کشورمان و هیئت همراه در بعدازظهر 9 خرداد اردیبهشت ماه ماه هنگام پرواز از دهانه سد قزقلعه به سمت تبریز سقوط کرد و متاسفانه سید ابراهیم رئیسی و همه مسافران آن پرواز جان باختند.

وضعیت نامناسب جوی منطقه ای که بالگرد ریاست جمهوری در آن در حال پرواز بود از جمله مواردی بود که در همان ابتدای خبر این سانحه مطرح شد. همچنین سازمان هواشناسی کشورمان در روز حادثه برای این منطقه “اخطار نارنجی” صادر کرده بود.

از سوی دیگر پس از حادثه بالگرد حامل رئیس جمهور، برخی کارشناسان این حوزه نیز احتمال تاثیر تداخل جوی و وجود امواج کوهستانی در وقوع این حادثه را تایید کردند.

هیئتی در ستاد کل نیروهای مسلح در حال بررسی جامع این حادثه است و به زودی نتیجه نهایی آن را اعلام خواهد کرد. ستاد کل نیروهای مسلح نیز اولین ابلاغیه خود را در این زمینه منتشر کرده است.

اما اینکه «امواج کوهستانی» می‌تواند عاملی برای وقوع این حادثه در این منطقه کوهستانی باشد، سؤالی است که «دکتر. محمدتقی زمانیان، از پیشکسوتان برجسته صنعت هواشناسی کشور و عضو سابق انجمن، کمیته علمی مرتبط با برنامه جهانی اقلیم در سال 2017 در مقاله ارائه شده توسط تسنیم خلاصه خود را بررسی کرده است:

ابری که رئیس دفتر ریاست جمهوری در تشریح جزئیات سانحه سقوط بالگرد ریاست جمهوری به آن اشاره کرد، در هواشناسی به ابر عدسی معروف است که حاکی از وجود موج کوهستانی در پشت کوه است.

“موج کوه” باعث سقوط هواپیماهای بسیاری در کشورهای مختلف شد. موج کوه از پشت باد کوه سرچشمه می گیرد و ابرهای عدسی شکل که معمولاً در فواصل تقریباً مساوی در سمت باد کوه دیده می شوند، «آشکارگر» این امواج هستند و با افزایش فاصله از کوه، به آنها تبدیل می شوند. کوچکتر، تا زمانی که تمام قطرات این ابرها تبخیر شوند. البته وقتی هوا خشک است، حتی این آشکارسازها نیز قابل مشاهده نیستند.

اگر موج کوه پیش‌بینی نشده باشد یا به دلایلی امکان پیش‌بینی آن وجود نداشته باشد، ارتفاع پرواز هواپیما یا هلیکوپتر باید به طور معمول به عنوان ارتفاع بلندترین قله کوه از سطح دریا به اضافه یک سوم ارتفاع در نظر گرفته شود. از بلندترین قله کوه، بنابراین هیچ خطری برای مسافران هواپیما یا بالگرد وجود ندارد.

علاوه بر این، اگر هواپیما یا هلیکوپتر “باد مخالف” داشته باشد، خطر موج کوهستانی به طور قابل توجهی افزایش می یابد.

بررسی موضوع تأثیر «موج کوه و باد مخالف» در منطقه حادثه اخیر با کمک سازمان هواشناسی و حضور کارشناس این حوزه در کارگروه ویژه تصادف.

همچنین «حسین اردکانی، پیشکسوت صنعت هواشناسی کشورمان» درباره نقش احتمالی تداخل جوی در وقوع این حادثه می گوید:

احتمالاً در منطقه ای که حادثه رخ داده «امواج کوهستانی» قوی وجود داشته است و اگر خلبان هلیکوپتر حامل رئیس جمهور و هیئت همراه قبلاً پیش بینی وجود امواج کوهستانی در منطقه پرواز خود را دریافت کرده بود، حتما باید حداقل 1000 تا 2000 متر بالاتر از منطقه کوه پرواز کنید، زیرا در برخی مواقع امواج کوه می تواند باعث “حرکت رو به پایین” بین 2000 تا 5000 متر شود.

بر اساس برخی شواهد هواشناسی، پرواز بالگرد ریاست جمهوری در این منطقه کوهستانی در خلاف جهت باد بوده است. این مشکل می توانست باعث شود هلیکوپتر به شدت پایین کشیده شود و به سنگ برخورد کند.

این موضوع باید در حادثه اخیر به دقت بررسی شود که آیا وجود امواج کوهستانی در آن پرواز پیش بینی شده بود یا خیر. در جریان سقوط هواپیمای مسافربری ATR در منطقه دانکوه در سال 96 نیز شاهد حضور امواج کوهستانی در ارتفاعات بسیار بالا بودیم که منجر به این حادثه بسیار شدید شد.