آیا قالیباف برای ریاست جمهوری باید استعفا دهد؟

به گزارش خبرگزاری بازتاب آنلاین، روزنامه سازندگی در گزارشی به این موضوع پرداخته است که آیا رئیس مجلس می تواند کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شود یا خیر؟ نوشت:

با جان باختن سید ابراهیم رئیسی بر اثر سانحه بالگرد وی و وزیر امور خارجه در جنگل های ورزقان، ناگهان و سهوا وارد فضای انتخابات ریاست جمهوری شدیم. از آنجایی که رئیس جمهور وجود ندارد، برخی گمانه زنی کردند که یک رهبر می تواند به عنوان ضامن یا رئیس جمهور موقت برای سال آینده انتخاب شود و سپس در زمان توافق شده انتخابات ریاست جمهوری در سال آینده برگزار شود.

اما رهبری ضمن تسلیت درگذشت سیدابراهیم رئیسی، محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور را نیز به عنوان سرپرست دولت منصوب کردند و گفتند: بر اساس اصل 131 قانون اساسی، آقای مخبر تکلیف شده است و موظف است قوه مجریه را به همراه رؤسای قوای مقننه و قضائیه برای انتخاب رئیس جمهور جدید حداکثر ظرف مدت 50 روز رهبری کند.

از آنجایی که محمدباقر قالیباف در آخرین روزهای ریاست خود در مجلس حضور داشت و فعالیت های وی برای ریاست مجلس آینده مشهود است، این سوال حقوقی از سوی برخی افراد مطرح شده است که آیا امکان کاندیداتوری رئیس مجلس برای انتخابات ریاست جمهوری وجود دارد یا خیر. و طبق ماده 131 قانوني. چون در اين مورد ذي نفع است نمي تواند در انتخابات رياست جمهوري شركت كند. البته این نظر هم موافقان و هم مخالفانی داشت. مخالفان اذعان داشتند که رئیس جمهور وقت در سال 60 به شهادت رسید و به همین دلیل انتخابات زودهنگام برگزار شد و همین اتفاق افتاد.

مخالفان یادآوری کردند که قانون اساسی قبلاً این فرصت را به رئیس قوه مقننه داده بود و او می توانست در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند. اما طرفداران این عقیده که قالیباف نمی تواند کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شود، تاکید کردند که قانون اساسی در سال 68 تغییر کرده است. علاوه بر این، ما اکنون قانون تعارض منافع داریم، به دلیل این قانون او نمی تواند نامزد شود. از آنجا حمید رسایی یکی وی در جمع مخالفان حضور قالیباف در انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری نوشت: برای پاسخ به این سوال ابتدا باید اصل 131 قانون اساسی و سپس مواد 31 و 37 قانون انتخابات ریاست جمهوری را بررسی کرد. بر اساس اصل 131 قانون اساسی، در صورت فوت، استیضاح، استعفا، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه رئیس جمهور، شورایی متشکل از رئیس مجلس، رئیس قوه قضائیه و معاون اول رئیس جمهور موظف است. در مورد انتخاب رئیس جمهور جدید حداکثر ظرف 50 روز به توافق برسند. بر اساس این اصل شورای فوق الذکر مسئولیت برگزاری انتخابات را بر عهده دارد. بدیهی است که اگر غیر از این بود، تدوین کنندگان قانون اساسی مانند سایر اصول قانون، وزیر کشور یا فقط معاون اول را که مسئولیت برگزاری انتخابات را بر عهده خواهد داشت، منصوب می کردند. ظاهراً این وظیفه از نظر قانونگذار به دلیل عدم حضور رئیس دولت و کاهش مشروعیت وزرا و معاونان بر دوش نهاد مذکور قرار گرفته است. بر اساس ماده 31 قانون انتخابات ریاست جمهوری (اصلاحی 5 مهر 1370) آمده است که وزارت کشور در شرایط عادی اجرای انتخابات ریاست جمهوری را انجام می دهد و زیر نظر کمیته اجرایی مرکزی کشور عمل می کند. انتخابات با ترکیب اعضای مشخص شده. ضمناً طبق ماده 37 (اصلاحی 28/8/65) کلیه اشخاصی که مستقیماً مسئولیت برگزاری یا نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری را بر عهده دارند، در صورتی که قبل از ثبت نام از سمت خود استعفا داده و در آن اداره استخدام نشوند، می توانند داوطلب شوند.

با توجه به موارد فوق، در صورتی که انتخابات ریاست جمهوری بر اساس اصل 131 برگزار شود، رئیس مجلس نمی تواند نامزد ریاست جمهوری شود مگر اینکه از ریاست جمهوری استعفا دهد. البته در شرایط عادی و بدون اعمال اصل 131 منعی برای ورود وی به عرصه انتخابات وجود ندارد. به عبارت دیگر، مطابق اصل 131 و مواد مذکور، قانونگذار در این شرایط حساس، شأن و جایگاه مأمور عودت کننده را به طور استثنایی به شورای مذکور که ترکیبی از معاون اول و رئیس مجلس است تفویض کرده است. مجلس و قاضی و همچنین در مورد نامزدی. از آنجایی که هر یک از اعضای این شورا ذینفع انتخابات هستند، تضاد منافع وجود دارد که بر سلامت انتخابات تأثیر می گذارد.

27215