به گزارش بازتاب آنلاین و به نقل از خبرگزاری تسنیم از بهارستان، جامعه نابینایان و ناشنوایان شهرستان بهارستان با مشکلات جدی و ساختاری مواجه است. از نبود امکانات آموزشی و ورزشی اختصاصی گرفته تا فقدان ساختمان ثابت برای فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی، این قشر با محدودیت‌های شدید در زندگی روزمره و توسعه مهارت‌های فردی روبه‌رو هستند. بسیاری از خانواده‌ها ناچارند فرزندان خود را به شهرهای دیگر بفرستند تا از خدمات ابتدایی آموزشی بهره‌مند شوند.
اشتغال و معیشت یکی دیگر از دغدغه‌های اصلی نابینایان و ناشنوایان است. با وجود استعداد و توانایی‌های بالقوه این افراد، فقدان فرصت‌های واقعی برای کارآفرینی، نبود حمایت نهادهای دولتی و محدودیت فضای کاری باعث شده تا بسیاری از آنان در سطح پایینی از درآمد و استقلال قرار گیرند.
علاوه بر این، نگاه ترحم‌آمیز جامعه و برخی مسئولان و کمبود تجهیزات کمکی، اعتمادبه‌نفس و توانمندی این افراد را کاهش داده است. از وسایل کمک‌بینایی تا فناوری‌های آموزشی و ابزارهای ارتباطی، اکثر نیازهای اولیه جامعه نابینایان و ناشنوایان در شهرستان بهارستان همچنان برآورده نشده است. مؤسسه دستان بینای بهارستان با وجود همه محدودیت‌ها، تلاش می‌کند تا خلأهای موجود را پر کند و امید به زندگی و توسعه مهارت‌ها را در این جامعه تقویت کند.
در همین رابطه ، شهلا امید سیدلر، مدیرعامل مؤسسه دستان بینای شهرستان بهارستان و کارشناس حوزه نابینایانکه دارای دکترای الهیات است و در دانشگاه آزاد اسلامشهر تدریس می‌کند، در گفت‌وگویی تفصیلی با خبرگزاری تسنیم به تشریح وضعیت نابینایان و ناشنوایان شهرستان، مشکلات موجود، دغدغه‌های آموزشی و اشتغال این قشر و همچنین نقش دولت و جامعه در حمایت از آنان پرداخت.
مشروح گفت‌وگو به شرح زیر است:
تسنیم: به عنوان مدیرعامل مؤسسه و کارشناس، بزرگ‌ترین مشکلات و دغدغه‌های نابینایان و ناشنوایان شهرستان بهارستان را چگونه توصیف می‌کنید؟
اولین دغدغه جامعه معلولین اشتغال است، معیشت و مسکن نیز اهمیت دارد، اما اشتغال برای ما اولویت دارد. واقعیت این است که ما حتی یک سالن ورزشی یا کتابخانه مخصوص نابینایان در شهرستان نداریم. زمین مؤسسه را گرفته‌ایم و در حال ساخت هستیم، اما هنوز مشکلات زیادی داریم و پروژه درگیر مراحل ابتدایی است. نبود مکان و زیرساخت‌های تخصصی موجب شده فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی محدود شود. بسیاری از نابینایان مجبورند برای آموزش و ورزش به شهرهای دیگر بروند. این مسأله علاوه بر مشکلات مالی، موجب کاهش انگیزه و اعتمادبه‌نفس جامعه نابینایان می‌شود.
تسنیم: نبود یک ساختمان ثابت برای فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی این قشر چه پیامدهایی برای اعضای مؤسسه و خدمات‌رسانی به جامعه روشندلان و ناشنوایان داشته است؟
ما فعلاً در ساختمان اورژانس اجتماعی طبقه سوم مستقر هستیم که مکان موقتی است. طی 14 سال گذشته مجبور بوده‌ایم کلاس‌ها را در مکان‌های مختلف، حتی مکانیکی‌ها و فرهنگ‌سراها برگزار کنیم. نبود مکان ثابت موجب شده خدمات ما پراکنده و ناپایدار باشد و جامعه معلولین امکان بهره‌مندی مستمر از کلاس‌ها و برنامه‌های فرهنگی و آموزشی را نداشته باشند.با ایجاد یک ساختمان ثابت، فرزندان نابینا و ناشنوا می‌توانند در محیطی امن و تخصصی آموزش ببینند، ورزش کنند و مهارت‌آموزی داشته باشند. این فضا نه تنها مرکز فعالیت‌های مؤسسه خواهد بود، بلکه نقطه امیدی برای خانواده‌ها و جامعه معلولین شهرستان خواهد شد.
تسنیم: چه میزان از وعده‌های مسئولان شهرستان و استان برای تأمین مکان یا بودجه عملی شده و چه موانعی بر سر راه اجرای این وعده‌ها وجود دارد؟
اداره بهزیستی همکاری مناسبی داشت، مثلاً اورژانس نسیم شهر را در اختیار ما قرار دادند، اما دیگر ارگان‌ها همکاری نکردند. حتی زمانی که قصد داشتیم کلاس‌های اشتغال‌زایی برگزار کنیم، شهرداری از ارائه مکان خودداری کرد یا محدودیت ایجاد کرد. با این وجود، حمایت‌های محدود، مانند کمک‌های فرمانداری و برخی خیرین، موجب شد بتوانیم پروژه‌های کوچک را پیش ببریم. اما فقدان هماهنگی، نگاه غیرحمایتی برخی مسئولان و محدودیت منابع، مانع اجرای کامل وعده‌ها شده است.
تسنیم: آیا قوانین فعلی کشور پاسخگوی نیازهای این قشر است؟ چه تغییرات قانونی یا بودجه‌ای ضروری است؟
قوانین فعلی پاسخگوی نیازهای معلولان نیستند. اگر این قوانین کافی بودند، موسسات مردم‌نهاد مجبور نبودند به این شدت وارد عمل شوند. مدارس مخصوص نابینایان و تجهیزات آموزشی در شهرستان وجود ندارد و بسیاری از خانواده‌ها مجبورند فرزندان خود را به تهران بفرستند. برای تغییرات ضروری، نیازمند افزایش بودجه، تامین مکان‌های آموزشی و فرهنگی اختصاصی، حمایت از طرح‌های اشتغال و اجرای دقیق قانون حمایت از معلولان هستیم. بدون این اقدامات، معلولان همچنان با مشکلات جدی مواجه خواهند بود و استعدادهای بالقوه‌شان هدر می‌رود.
تسنیم: مؤسسه دستان بینا چه طرح‌هایی برای اشتغال‌زایی و مهارت‌آموزی روشندلان و ناشنوایان دارد و چه میزان از این طرح‌ها به دلیل کمبود امکانات متوقف شده است؟
ما طرح‌های متعددی برای اشتغال‌زایی داریم، از تولید میوه خشک و بسته‌بندی گرفته تا آموزش مهارت‌های فنی و هنری. متأسفانه نبود مکان مناسب موجب شده بسیاری از این طرح‌ها عملی نشوند. اگر ساختمان مؤسسه تکمیل شود، می‌توانیم فعالیت‌های اشتغال‌زایی را به صورت گسترده اجرا کنیم و فرصت‌های واقعی اقتصادی برای معلولان فراهم آوریم. در حال حاضر تلاش ما مبتنی بر ظرفیت‌های محدود موجود است و بیشتر این برنامه‌ها با زحمت فراوان و کمک خیرین انجام می‌شود.
تسنیم: تبعیض یا نگاه ترحم‌آمیز جامعه چه تأثیری بر اعتمادبه‌نفس و توانمندی این قشر دارد و چگونه باید این نگاه را تغییر داد؟
نگاه ترحم‌آمیز به جامعه معلولین موجب کاهش اعتمادبه‌نفس و محدود کردن توانمندی آنان می‌شود. جامعه معلولان نمی‌خواهد با نگاه دلسوزانه و تحقیرآمیز روبه‌رو شود؛ آنان خواهان احترام، فرصت‌های برابر و مشارکت فعال در جامعه هستند. تغییر این نگاه نیازمند فرهنگ‌سازی، آموزش مسئولان و جامعه و نمایش توانمندی‌های معلولان است. وقتی مردم ببینند که این افراد قادر به فعالیت‌های شایسته و موفق هستند، نگاه ترحم‌آمیز جای خود را به احترام و همکاری خواهد داد.
تسنیم: چه کمبودهایی در زمینه تجهیزات آموزشی، فناوری‌های کمک‌بینایی و وسایل ارتباطی در شهرستان بهارستان احساس می‌شود؟
کمبود تجهیزات کمک آموزشی بسیار جدی است. از جمله رکوردر برای ضبط درس‌ها، عصا، ویلچر، عینک و سایر وسایل تخصصی برای نابینایان. بسیاری از خانواده‌ها قادر به تأمین این تجهیزات نیستند و بهزیستی هم منابع محدودی دارد. با تأمین تجهیزات، امکان بهره‌مندی واقعی از آموزش و مشارکت در زندگی اجتماعی برای نابینایان فراهم می‌شود. برخی تجهیزات به شدت گران هستند و نبود حمایت دولتی موجب می‌شود خانواده‌ها و موسسات مجبور شوند هزینه‌های سنگین شخصی بپردازند.
تسنیم: تعامل شهرداری‌ها، فرمانداری و اداره بهزیستی با مؤسسه دستان بینا چگونه بوده است و آیا اقدامی ملموس برای رفع مشکل مکان صورت گرفته است؟
تعامل با اداره بهزیستی بسیار خوب بوده است و حمایت‌های ملموسی انجام شده، اما همکاری شهرداری نسیم شهر ضعیف بوده و محدودیت ایجاد کرده‌اند. خوشبختانه فرمانداری و شهرداری صالحیه همکاری کردند و زمین و پروانه ساخت برای مؤسسه اختصاص یافت. با این حمایت‌ها پروژه ساختمان مؤسسه آغاز شده و شامل سالن ورزشی و فضاهای آموزشی اختصاصی خواهد بود. این مکان می‌تواند نقطه امیدی برای جامعه نابینایان و ناشنوایان شهرستان باشد و زمینه اجرای برنامه‌های آموزشی، فرهنگی و ورزشی را فراهم کند.
تسنیم: سهم بخش خصوصی و خیرین برای ساخت یا تأمین ساختمان دائمی چیست و تاکنون پیشنهادی عملی دریافت کرده‌اید؟
حمایت خیرین و بخش خصوصی نقش مهمی دارد. تاکنون خیرینی برای تأمین مصالح و کمک‌های مالی معرفی شده‌اند، اما نیاز به مشارکت گسترده‌تر است تا پروژه در زمان مناسب تکمیل شود و فعالیت‌های مؤسسه مستمر و مؤثر باشد.
تسنیم: اگر دولت و مسئولان اقدامی نکنند، چه راهکارهای جایگزینی برای ادامه فعالیت مؤسسه در نظر دارید؟
ما مدت‌هاست به دولت و مسئولان امیدی نداریم و روی نیروی مردمی حساب می‌کنیم. تا کنون مؤسسه بر پایه تلاش‌های داوطلبانه و حمایت مردم پیش رفته است و در آینده نیز با توکل بر خدا و همراهی خیرین ادامه خواهد داد.علاوه بر این، برنامه داریم با تقویت شبکه‌های آموزشی آنلاین و ایجاد کلاس‌های مجازی، محدودیت مکان و تجهیزات را تا حدی جبران کنیم. هدف این است که خدمات آموزشی، مهارتی و فرهنگی به نابینایان و ناشنوایان حتی در شرایط سخت نیز ادامه پیدا کند و جامعه معلولان احساس محرومیت نکند.
تسنیم: اگر امروز فرماندار، نماینده مجلس یا استاندار در برابر شما بنشینند، نخستین مطالبه فوری شما چیست؟
نخستین مطالبه ما تأمین مکان دائمی و تجهیزات آموزشی و ورزشی برای نابینایان و ناشنوایان شهرستان است. این اقدام زمینه رفع مشکلات آموزشی، اشتغال‌زایی و توانمندسازی این جامعه را فراهم می‌کند و امید به زندگی را افزایش می‌دهد. همچنین خواستار توجه ویژه به استخدام و فرصت‌های اشتغال برای روشندلان و ناشنوایان هستیم. ایجاد برنامه‌های اشتغال‌زایی، حمایت مالی و ارائه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در کنار تأمین مکان، می‌تواند جامعه معلولان را از حاشیه به متن زندگی اجتماعی و اقتصادی بیاورد.
تسنیم: با وجود همه این موانع، چه نقطه‌های امید یا نمونه‌های موفقی در شهرستان بهارستان وجود دارد؟
مراکز مثبت زندگی و اردوهای آموزشی و تفریحی که مؤسسه برگزار می‌کند، نقطه امیدی برای جامعه معلولین است. این برنامه‌ها باعث ایجاد نشاط، انگیزه و تقویت مهارت‌های اجتماعی می‌شود. همچنین همراهی برخی خیرین و مسئولان محلی نمونه‌هایی از همکاری موثر و امیدوارکننده است. به علاوه، موفقیت‌های تحصیلی و مهارتی برخی از اعضای مؤسسه، به ویژه در زمینه‌های هنری و فنی، نشان می‌دهد که اگر فرصت و امکانات در اختیارشان قرار گیرد، این قشر قادر به رقابت و موفقیت در سطح ملی و حتی بین‌المللی خواهد بود. این دستاوردها الهام‌بخش سایر افراد جامعه معلولان است و نشان می‌دهد توانمندسازی واقعاً امکان‌پذیر است.
تسنیم: حمایت جامعه و خانواده‌ها در ادامه مسیر مؤسسه چه نقشی دارد؟
خانواده‌ها و جامعه، ستون اصلی فعالیت‌های مؤسسه هستند. مشارکت والدین در کلاس‌ها، اردوها و برنامه‌های فرهنگی نه تنها موجب افزایش انگیزه و اعتمادبه‌نفس فرزندانشان می‌شود، بلکه به ما کمک می‌کند تا برنامه‌ها را بر اساس نیاز واقعی جامعه طراحی کنیم.همچنین حمایت جامعه محلی و خیرین، به ویژه در تأمین هزینه‌های آموزشی، تجهیزات کمک‌بینایی و پروژه‌های اشتغال، نقش کلیدی در پایداری و توسعه مؤسسه دارد. بدون این حمایت‌ها، بسیاری از برنامه‌ها امکان اجرا نخواهند داشت و فرصت‌های توسعه‌ای جامعه معلولان محدود می‌ماند.
گردآوری شده از:تسنیم