بازتاب آنلاین، سریال «عزازیل» پس از حواشی فراوان کمپین تبلیغاتی اش منتشر شد اما در اولین قسمت نتوانست نظر مخاطبان و منتقدان را جلب کند.
سومین ساخته حسن فتحی برای شبکه نمایش خانگی برخلاف دو سریال دیگرش که ملودرام های تاریخی بودند، سریالی در ژانر ترسناک است. نوعی که در ایران به خصوص در سریال سازی کمتر می توان آن را یافت. جز یکی دو سریال «او یک فرشته بود» (اگر بتوان آن را در ژانر ترسناک طبقه بندی کرد) و «خواب زده» ساخته سیروس مقدم برای شبکه نمایش خانگی. حسن فتحی خود را عمدتاً به خاطر ملودرام های تاریخی اش برای مخاطب می شناسند و پیش از آن تنها یک بار در فیلم «پستچی سه زنگ نمی زند» فضایی متفاوت از دیگر آثارش ارائه کرده بود.
حالا بعد از سریال پرطرفدار شهرزاد و جیران که داستان ناصرالدین شاه و عشق او به جیران تجریشی بود، به سراغ ژانری کاملا متفاوت رفته و ژانر وحشت را با عزیزیل تجربه کرده است. اما آیا او در این ژانر موفق است؟ حداقل قسمت اول با ضعف های فراوانش چنین قولی نمی دهد.
عیوب و هنرهای آن
اولین نکته مثبت سریال تفاوت ژانری است که به آن اشاره شد. در شرایطی که تقریباً تمامی سریال های شبکه نمایش خانگی در ژانر تازه کشف شده عربده و پر از لمپنیسم، دعوا، دزدی و کلاهبرداری است، حسن فتحی به او نوعی دیگر بخشید. او افزوده است که این یک امتیاز جدا از موفقیت یا شکست محسوب می شود. از طرفی او موفق شد ترس و استرس را به مخاطب خود منتقل کند. در عین حال شاهد بازی های روان و قابل قبولی در آن هستیم. (اگرچه قبلا بازی های بهتری از بابک حمیدیان دیده بودیم)
عزازل اگر چندین داستان را کنار هم نمی گذاشت تا مخاطب را گیج کند، می توانست خلبان بهتری داشته باشد. اگر در تکرار چیزی که قصد ترساندن آن را دارد تا این حد آزاده بود در ایجاد حس ترس در بیننده موفق‌تر بود. نبود. علاوه بر این باید به لباس و آرایش نیز توجه بیشتری می شد. مثل گریم و لباس بابک حمیدیان که حرف درستش باسمی است و گریم شخصیت مرجان که در شب مهمانی گم می شود که بسیار اغراق آمیز و کماکان کلیشه ای است. در مورد ایجاد ترس، به جز چند لحظه از سریال، این حس به مخاطب منتقل نمی شود.
بسته ای از خوب و بد
منتقدان، کسانی که درباره عززیل نوشته اند، رویکرد فتحی به سریال سازی در ژانری کمتر تجربه شده در ایران را تصمیمی جسورانه می دانند. اما اکثر آنها معتقدند که عنصر وحشت در سریال به خوبی طراحی و منتقل نشده است. یکی منتقدان معتقدند فتحی از جلوه های صوتی زیادی برای خلق لحظات وحشت استفاده کرده است. پس این صحنه نیست که شما را می ترساند، این صداست که شما را می ترساند. به همین دلیل حداقل در قسمت اول برای خلق ژانر وحشت به کلیشه ها متوسل شد و جز یکی در دو مورد، وضعیت ترسناک ایجاد نشد و جواب نداد. او می گوید: در ژانر وحشت باید به جزئیات کوچک توجه کرد. باید شرایط را بشناسید، بدانید سکانس چقدر طولانی است و تا چه حد می توانید استرس مخاطب را حفظ کنید. در این سریال به دلیل قطع شدن سکانس ها، این احساس استرس ایجاد نمی شود.» وی به عروسکی که نماد این سریال شده و جلوی شخصیت ها قرار می گیرد، اشاره کرد و گفت: وقتی می بینیم این عروسک چندین بار باید کارکردی داشته باشد اما هیچ کاری نمی کند، چند بار دیدن آن ترس و ابهام را از بین می برد.
منتقد دیگری به نبود استوری بورد در سریال ذکر شده است. او می گوید:نبود استوری‌بورد قبل از تولید و بداهه‌پردازی روی صحنه منجر به ایجاد یک فضا و دنیای آشفته در مقابل چشمان مخاطبی می‌شود که حتی ممکن است درک نکنند چرا احساس آشفتگی می‌کند.»
این منتقد سریال را مجموعه ای از عناصر خوب و بد می داند که در کنار هم قرار گرفته اند: «سریال پلان های خوبی دارد که در کنار پلان های بد قرار می گیرند، دیالوگ های خوب در کنار دیالوگ های بد قرار می گیرند. تدوین خوب و بد در کنار هم، که باعث ایجاد سردرگمی در مخاطب می شود».
منتقد دیگری اشاره کرده است که این سریال با باورها و عناصری که در فرهنگ خودمان است، ایجاد ترس می کند و این خوب است. در سریال با شخصیت جنوبی روبرو هستیم که به شخصیت شوکا با بازی پریناز ایزدیار هشدار می دهد که مراقب باشد. اسم سریال یک کلمه شمالی به معنی شیطان و شیطان است و خود شوکا هم شمالی است. اما در ایجاد ترس موفق نیست. چون سعی می کند به مخاطب بگوید بترس و این تلاش دیده می شود و این اصلا خوب نیست.
به هر حال عزیزیل به تازگی سفر خود را آغاز کرده است و هنوز زود است که بدانیم آیا او موفق است یا نه. اما یک موضوع کلی در صنعت سرگرمی ایران وجود دارد که باعث نگرانی می شود. مخاطب ایرانی به جدیدترین سریال های دنیا با کیفیت ها و تولیدات استاندارد دسترسی دارد و در این شرایط تهیه کنندگان ایرانی به سختی جذب مخاطب می شوند. اما گویا قبول کرده اند که توان مقابله با این سریال ها را ندارند و در نتیجه آن ها را برای کسانی که علاقه ای به سریال های خارجی ندارند می سازند.