با رشد فناوری خانه هوشمند، سیستم های امنیتی پیشرفته از سنسورها، دوربین های مداربسته و آژیر خودکار بهره می برند تا در صورت بروز خطر مثل ورود غیرمجاز یا آتش سوزی به کاربر یا مرکز نظارتی هشدار دهند. بسیاری از این سیستم ها وعده ارسال سریع هشدار یا تماس اضطراری با پلیس را می دهند. اما خانه هوشمند در عمل چگونه عمل می کنند؟
به طور معمول وقتی سنسور حرکتی یا ورود فعال شود، سیستم ابتدا یک هشدار محلی صادر و سپس آن را به اپلیکیشن کاربر یا مرکز مانیتورینگ می فرستد. اگر اپراتور یا کاربر متوجه شود تهدید واقعی است، معمولاً با تماس تلفنی از صاحب خانه، وضعیت را بررسی و در صورت تأیید، پلیس را خبر می دهد.
برای مثال شرکت «سیم سیف» توضیح می دهد که «اگر اپراتور تشخیص دهد فرد حاضر در خانه مهاجم است، بلافاصله درخواست اعزام پلیس می شود». به عبارت دیگر، برخلاف تصور عموم، اکثر سیستم های امنیتی هوشمند مستقیماً و بی واسطه با پلیس تماس نمی گیرند؛ بلکه ابتدا هشدار را به اپراتور یا کاربر اطلاع می دهند و سپس در صورت لزوم پلیس فراخوانده می شود.
ماجراهای واقعی از امنیت خانه های هوشمند
دستیار هوشمند (Amazon Echo):
در یک اتفاق خارق العاده در نیومکزیکو، یک دستگاه Amazon Echo در حین درگیری خشونت آمیز خانگی، جمله «آیا به پلیس زنگ زدی؟» را شنید و آن را به عنوان دستور تماس با ۹۱۱ تفسیر کرد. تماس خودکار با اورژانس برقرار شد و در نهایت ضارب به دست مأموران افتاد؛ قربانی (مادری که در خانه بود) به همراه فرزندش نجات یافتند.
فرمانده پلیس محلی گفت «استفاده غیرمنتظره از این تکنولوژی جدید، به نجات این زن و فرزندش از وضعیتی بسیار خشن کمک کرد». این مثال نشان می دهد چگونه ابزارهای صوتی هوشمند در مواقع اضطراری می توانند به صورت ناخواسته تماس اضطراری برقرار کنند.
ایالات متحده:
یکی از نمونه های مشهور داستان ژان توماس از فلوریدا است. پس از آن که سارقان اولین بار وارد خانه اش شده بودند، او یک دوربین بی سیم خانگی نصب کرد. در حمله دوم که در غیاب او رخ داد، دوربین به صورت زنده تصویر سرقت را پخش می کرد. توماس بلافاصله از محل کار با اورژانس تماس گرفت و فیلم آن لحظه را برای پلیس توصیف کرد. کمتر از سه دقیقه بعد، مأموران پلیس محل را محاصره و دو سارق را بدون مقاومت دستگیر کردند.
سیستم های دو طرفه (مثال ADT):
در آمریکا نمونه دیگری از کاربرد امنیت هوشمند رخ داد. زنی در کالیفرنیا هنگام حمله ی شریک سابقش، با کمک سیستم امنیتی دو طرفه خانگی خود با اپراتور تماس گرفت. اپراتور پس از شنیدن صدای درگیری و بررسی کلمه رمز اعلام خطر، بلافاصله پلیس را فراخواند. چند دقیقه بعد مأموران رسیدند و مهاجم گریخت. این زن بعدها گفت «سیستم امنیتی نجات بخش من بود». در این مورد، سیستم دو طرفه (دارای میکروفون و بلندگو) توانست شواهد صوتی را به اپراتور منتقل کند و تماس با پلیس برقرار شود.
بریتانیا:
در انگلیس «جسیکا راندل»، یک فعال استفاده از درب های زنگ هوشمند، گزارش کرد که تلاش ورود یک مرد ناشناس به خانه اش توسط دوربین زنگ ضبط شده است. به گفته وی، سارق پس از مشاهده دوربین خانه را ترک کرد. پلیس بریتانیا نیز اعلام کرده که فیلم دوربین های زنگ هوشمند را مانند سایر دوربین های مداربسته به عنوان مدرک برای حل پرونده های جنایی به کار می گیرد. این مثال بیشتر بازدارنده بودن دوربین را نشان می دهد تا تماس مستقیم با پلیس؛ اما استفاده پلیس از ویدیوهای ضبط شده، نقش مهمی در شناسایی مجرمین دارد.
آمریکا (کلرادو):
در یک نمونه دیگر، یک سارق وارد ساختمان شد و سرقت را در سرویس بهداشتی ادامه داد. سیستم امنیتی ساختمان با صدای آژیر خود به سرعت پلیس را مطلع کرد. تا زمانی که سارق از سرویس بهداشتی خارج شد، مأموران پلیس آن مکان را محاصره کرده و او را بدون مهلت فرار دستگیر کردند. در اینجا نیز اعلام سریع خطر باعث شد پلیس پیش از اتمام جرم مداخله کند.
در ایران هنوز گزارشی رسمی از دخالت خودکار سیستم های امنیتی هوشمند در پیشگیری یا متوقف کردن سرقت منتشر نشده است. با این حال شرکت های فعال در زمینه هوشمندسازی ساختمان، از جمله خانه هوشمند نابان ، راهکارهایی ارائه می کنند که بنا به ادعای خود، سیستم امنیتی در صورت تشخیص تهدید می تواند به سرعت اعلان هشدار اضطراری ارسال کند.
چطور سیستم امنیت هوشمند برای ساختمان پیاده کنید؟
تا اینجا، با اهمیت و کاربرد واقعی سیستم های امنیت هوشمند آشنا شدید. احتمالاً الان این سوال تو ذهنتون هست: «خیلی خب، حالا باید چکار کنم؟ چطور می تونم برای ساختمون خودم چنین سیستمی پیاده کنم؟»
در این بخش، مسیر کامل و شفاف راه اندازی یک سیستم امنیتی هوشمند رو با هم مرور می کنیم؛ از نقطه شروع تا راه اندازی نهایی.
هدف خود را مشخص کنید
قبل از هر کاری باید بدونید که دنبال چه چیزی هستید. آیا تمرکز شما بر پیشگیری از ورود غیرمجاز است؟ یا کنترل رفت و آمدها؟ یا به دنبال نظارت و هشدار از راه دور هستید؟
سوالاتی که به شما کمک می کنه:
- امنیت چه نواحی ای براتون اولویت داره؟ (در ورودی، راه پله، پارکینگ، حیاط، پشت بام و…)
- چقدر بودجه برای این کار در نظر دارید؟
- ترجیح می دید سیستم به صورت تماماً مستقل کار کنه یا با سیستم های دیگر : (مثلاً روشنایی، اعلام حریق) یکپارچه بشه؟
با یک شرکت معتبر مشاوره بگیرید
این مرحله خیلی مهمه! انتخاب یک مشاور یا مجری حرفه ای می تونه جلوی ده ها اشتباه رو بگیره. در این مشاوره:
- از محل بازدید می کنن و نیازهای امنیتی واقعی شما رو بررسی می کنن
- به شما راهکارهایی متناسب با بودجه و نوع ساختمان پیشنهاد می دن
- برندهای مناسب، نحوه نصب، سیم کشی، و حتی اپلیکیشن های قابل استفاده رو معرفی می کنن
- توصیه کاربردی: حتماً از شرکت یا مشاور بخواید نمونه پروژه های قبلی شون رو به شما نشون بدن.
طراحی و انتخاب تجهیزات مناسب
با توجه به نیازسنجی، حالا باید اجزای مختلف سیستم رو انتخاب کنید:
- دوربین مداربسته هوشمند: با قابلیت تشخیص چهره، حرکت یا حتی پلاک خودرو
- سنسورهای در و پنجره: برای تشخیص باز شدن ناخواسته
- قفل هوشمند: با کنترل از راه دور یا کد و اثر انگشت
- سیستم اعلام هشدار: آژیر، ارسال پیامک، نوتیفیکیشن موبایل
- تابلو مرکزی و نرم افزار کنترل: برای اتصال همه اجزا و هماهنگی عملکردها
نصب و تنظیمات اولیه
بعد از خرید تجهیزات، حالا نوبت نصب حرفه ای اون هاست. نصب اشتباه حتی بهترین تجهیزات رو بی اثر می کنه.
- کابل کشی، اتصالات شبکه، تأمین برق اضطراری و…
- تنظیمات نرم افزاری: تعریف کاربر، سطح دسترسی، تنظیمات اعلان و…
- تست نهایی برای اطمینان از عملکرد صحیح تمام اجزا
آموزش استفاده و مدیریت سیستم
سیستم هوشمند بدون آموزش، به مرور کنار گذاشته می شه. بنابراین:
- از مجری بخواید یک آموزش کامل و ساده به شما و سایر کاربران ساختمان بده
- دسترسی ها به صورت دقیق تعریف بشه (مثلاً مدیر ساختمان، واحدها، نگهبان)
- اپلیکیشن مربوطه رو روی گوشی خودتون نصب و تست کنید
نکات مهم و محدودیت های سیستم امنیتی هوشمند
با وجود نمونه های موفق یادشده، باید واقعیت عملکرد سیستم های امنیتی را بدانیم. تماس مستقیم سیستم با پلیس در همه موارد وجود ندارد:
بسیاری از کشورها و قوانین محلی می گویند سیستم های امنیتی خانگی مجاز نیستند بدون واسطه با پلیس تماس برقرار کنند. اغلب پس از هشدار اولیه، ابتدا مرکز نظارت (یا اپراتور آنلاین) از طریق تماس تلفنی یا پیامک با صاحب خانه ارتباط برقرار می کند. تنها در صورتی که وضعیت خطر تایید شود یا کاربر نتواند ارتباط برقرار کند، درخواست کمک به پلیس داده می شود. برای مثال همان طور که اشاره شد، SimpliSafe تنها زمانی درخواست اعزام پلیس را می دهد که اپراتور بتواند اثبات کند فرد متجاوز است.