در فضای در حال تحول مالی دیجیتال، استیبل کوین‌ها به ابزارهایی کلیدی بدل شده‌اند که ثبات ارزهای فیات را با کارایی فناوری بلاک چین تلفیق می‌کنند. در این میان، تتر (USDT) به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی این عرصه شناخته می‌شود. اما برای فعالان بازار، درک ساختار الگوریتمی آن در مقایسه با سایر استیبل کوین‌ها، موضوعی ضروری برای تحلیل دقیق این اکوسیستم پیچیده به شمار می‌رود.
تتر : وثیقه‌گذاری متمرکز با شفافیت محدود
تتر یک استیبل‌کوین با پشتوانه فیات است که ارزش خود را به‌صورت ۱ به ۱ با دلار آمریکا از طریق ذخایری که شرکت تترلیمیتد (Tether Limited) ارائه می‌دهد، حفظ می‌کند. این ذخایر ترکیبی از دارایی‌ها مانند اوراق قرضه خزانه‌داری آمریکا، بیت کوین و طلا هستند. در حالی که این شرکت مدعی است بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار اوراق خزانه‌داری در اختیار دارد، نبود حسابرسی مستقل و کامل همواره محل انتقاد و تردید نسبت به میزان واقعی نقدینگی و کفایت ذخایر آن بوده است. با وجود این پشتوانه‌ها باعث می‌شود قیمت تتر همیشه 1 دلار باقی بماند.
این مدل متمرکز، نقدشوندگی بالایی را فراهم کرده و موجب پذیرش گسترده تتر در صرافی‌ها و معاملات روزانه شده است. با این حال، ابهام در مورد ترکیب دقیق ذخایر آن، باعث شده تا نهادهای قانون‌گذار با دیده تردید به پایداری بلندمدت این استیبل‌کوین نگاه کنند.
یو اس دی سی (USDC) :شفافیت و انطباق با مقررات
در نقطه مقابل، استیبل‌کوین USDC که توسط سیرکل و کوین بیس منتشر می‌شود، رویکردی مبتنی بر شفافیت و رعایت قوانین مالی اتخاذ کرده است. پشتوانه این رمزارز به‌طور کامل از وجه نقد و اوراق قرضه کوتاه‌مدت دولت ایالات متحده تشکیل شده است و گزارش‌های دوره‌ای آن توسط مؤسسات حسابرسی مستقل تأیید می‌شود.
این رویکرد شفاف، اعتماد سرمایه‌گذاران را افزایش داده و باعث شده USDC به‌راحتی در زیرساخت‌های مالی گوناگون ادغام شود. علاوه بر این، هماهنگی با چارچوب‌های نظارتی، مانند کسب مجوز تحت قانون MiCA در اتحادیه اروپا، نشان‌دهنده تعهد جدی این پروژه به انطباق با مقررات جهانی است.
دای (DAI) :ثبات الگوریتمی غیرمتمرکز
دای نمونه‌ای از یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز است که توسط پروتکل میکردائو (MakerDAO) اداره می‌شود. این رمزارز ارزش خود را از طریق وثیقه‌گذاری با رمزارزهایی مانند اتریوم حفظ می‌کند. قراردادهای هوشمند به‌صورت خودکار عرضه DAI را بر اساس شرایط بازار تنظیم می‌کنند، بدون آنکه نهادی مرکزی درگیر باشد.
این ساختار الگوریتمی، ضمن فراهم کردن شفافیت، تمرکززدایی واقعی را ممکن می‌سازد و برای کاربرانی که به دنبال جایگزین‌هایی مستقل از نظام مالی سنتی هستند، گزینه‌ای جذاب به شمار می‌رود. با این حال، اتکای DAI به دارایی‌های پرنوسان مانند اتریوم، نیازمند مکانیزم‌های مدیریت ریسک پیشرفته برای مقابله با افت‌های شدید بازار است.
استیبل کوین های الگوریتمی: نمونه TerraUSD (UST)
استیبل کوین‌هایی مانند TerraUSD (UST) تلاش کردند تا بدون پشتوانه مستقیم، تنها با تکیه بر الگوریتم‌ها و مشوق‌های اقتصادی، ثبات قیمتی ایجاد کنند. این مدل مبتنی بر ایجاد و سوزاندن توکن مکمل خود یعنی LUNA طراحی شده بود تا عرضه بر اساس نوسانات قیمت تنظیم شود.
اما این ساختار شکننده در عمل موفق نبود؛ در سال ۲۰۲۲، UST پیوند خود را با دلار از دست داد و با سقوطی فاجعه‌بار روبه‌رو شد. این بحران، ماهیت پرریسک استیبل کوین‌های الگوریتمی فاقد وثیقه را به‌روشنی نمایان کرد.
جمع‌بندی، استیل کوین‌ها و حفظ ارزش
ساختارهای الگوریتمی استیبل کوین‌هایی مانند تتر، USDC، DAI و UST طیفی متنوع از رویکردها را برای دستیابی به تعادل میان ثبات، شفافیت و تمرکززدایی ارائه می‌دهند. مدل متمرکز تتر اگرچه نقدینگی بالایی فراهم کرده، اما همواره با پرسش‌هایی درباره شفافیت مواجه بوده است. در مقابل، USDC با تکیه بر حسابرسی‌های منظم و انطباق قانونی، جایگاهی معتبرتر در میان مؤسسات مالی پیدا کرده است.
از سوی دیگر، دای الگویی از تمرکززدایی واقعی با بهره‌گیری از قراردادهای هوشمند را ارائه می‌دهد، اگرچه نوسانات ذاتی دارایی‌های وثیقه‌ای آن، چالش‌هایی را به همراه دارد. در نهایت، تجربه شکست UST هشداری جدی در مورد مخاطرات استیبل کوین‌های الگوریتمی فاقد وثیقه محسوب می‌شود.
درک دقیق این تفاوت‌ها، برای سرمایه‌گذاران، توسعه‌دهندگان و سیاست‌گذاران حیاتی است؛ چرا که انتخاب درست استیبل‌کوین می‌تواند نقش مهمی در مدیریت ریسک و بهره‌برداری حداکثری از فرصت‌های بازار ایفا کند.