خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – فاطمه سعادتیان نیک: مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها و صنایع اطراف مشهد به سونامی بی‌رحمانه بیماری‌های تنفسی برای شهروندان تبدیل شده است. دود و گازهای حاصل از احتراق مازوت، حامل ذرات معلق و آلاینده‌های سمی مانند دی‌اکسید گوگرد و نیتروژن است که به شدت بر دستگاه تنفسی تأثیر می‌گذارند. این آلاینده‌ها، از طریق تنفس وارد ریه‌ها شده و منجر به بروز مشکلات تنفسی حاد و مزمن، از جمله آسم، برونشیت، ذات‌الریه و حتی سرطان ریه می‌شوند. افزایش مراجعات به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در فصول آلوده، گواه دردناک این واقعیت تلخ است.
بحران آلودگی هوا ناشی از مازوت‌سوزی، به‌ویژه در میان گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان، سالمندان و بیماران تنفسی، فاجعه‌ای انسانی ایجاد می‌کند. این افراد با افزایش خطر ابتلاء به بیماری‌های تنفسی، مواجهه با مشکلات شدید تنفسی و حتی مرگ زودرس، در معرض خطر قرار می‌گیرند. علاوه بر این، این آلودگی هوا، کیفیت زندگی شهروندان را به شدت کاهش داده و هزینه‌های درمانی و اجتماعی سنگینی را برای جامعه به همراه دارد. مسئولیت اجتماعی و زیست‌محیطی در قبال سلامت مردم، ضرورت اقدام فوری و قاطع در جهت کاهش مازوت‌سوزی را بیش از پیش آشکار می‌کند.
بر اساس گزارش‌های غیررسمی و اظهارات برخی از کارشناسان، در فصول سرد سال، به دلیل کمبود گاز، برخی از نیروگاه‌ها و صنایع حومه مشهد به سوزاندن مازوت روی می‌آورند. مازوت، سوختی ارزان‌قیمت و غلیظ است که در مقایسه با گاز، آلایندگی بسیار بیشتری دارد. سوزاندن مازوت، حجم زیادی از ذرات معلق، دی‌اکسید گوگرد و سایر آلاینده‌های خطرناک را وارد هوا می‌کند که به طور مستقیم بر سلامت شهروندان تأثیر می‌گذارد.
در همین رابطه محمد حسینی، کارشناس محیط زیست در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: مازوت‌سوزی، یکی از عوامل اصلی افزایش آلودگی هوا است. سوزاندن مازوت، حجم زیادی از ذرات معلق PM۲.۵ و PM۱۰ را وارد هوا می‌کند که برای سلامت انسان بسیار خطرناک هستند. این ذرات می‌توانند باعث بیماری‌های تنفسی، قلبی-عروقی و حتی سرطان شوند.
مازوت‌سوزی باعث آلودگی هوا، خاک و آب
این کارشناس محیط زیست ادامه داد: مازوت‌سوزی علاوه بر آلودگی هوا، باعث آلودگی خاک و آب نیز می‌شود. دی‌اکسید گوگرد حاصل از سوزاندن مازوت، با باران ترکیب شده و باران اسیدی را ایجاد می‌کند که برای محیط زیست بسیار مخرب است.
وی گفت: متأسفانه، اطلاعات دقیقی در مورد میزان مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها و صنایع اطراف مشهد در دسترس عموم نیست. ما از مسئولین می‌خواهیم که در این زمینه شفاف‌سازی کنند و اقدامات لازم را برای کاهش مازوت‌سوزی انجام دهند.
در همین حین سارا باقری، ساکن منطقه حاشیه‌ای مشهد نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: ما در نزدیکی نیروگاه زندگی می‌کنیم و بوی بدی از نیروگاه استشمام می‌کنیم که باعث سردرد و تنگی نفس می‌شود. فکر می‌کنم این بو مربوط به سوزاندن مازوت باشد.
این شهروند مشهدی افزود: در روزهایی که هوا خیلی آلوده است، چشمانم می‌سوزد و احساس خستگی می‌کنم. مجبورم ماسک بزنم، اما باز هم اذیت می‌شوم.
در ادامه زهرا محمدی، مادر یک کودک مبتلا به آسم نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: پسرم به آسم مبتلا است و در روزهای آلودگی هوا، حالش خیلی بد می‌شود. مجبورم او را به بیمارستان ببرم. از مسئولین می‌خواهم که به فکر سلامت بچه‌های ما باشند.
جایگزینی انرژی‌های خورشیدی و بادی
لیلا گنجی، متخصص زیست‌محیطی نیز در پاسخ به این سوال که مازوت‌سوزی چه تأثیری بر کیفیت هوای مشهد دارد، افزود: مازوت‌سوزی به سبب انتشار مقادیر زیادی دی‌اکسید کربن، دی‌اکسید گوگرد و ذرات معلق PM۲.۵ و PM۱۰، کیفیت هوا را به شدت کاهش می‌دهد. این ذرات می‌توانند به عمق ریه‌ها نفوذ کنند و برای سلامت انسان بسیار خطرناک هستند. در نتیجه، افزایش موارد بیماری‌های تنفسی، قلبی و همچنین افزایش مرگ‌ومیر در روزهای آلوده را شاهد هستیم.
این متخصص زیست محیطی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا اطلاعات دقیقی در مورد ذرات آلاینده‌ای که به خاطر سوزاندن مازوت آزاد می‌شوند، وجود دارد؟ افزود: بله، تحقیقات نشان می‌دهند که سوزاندن مازوت ۷۰ تا ۱۰۰ برابر بیشتر از گاز طبیعی در تولید ذرات معلق و آلاینده‌های شیمیایی مؤثر است. به عنوان مثال، دی‌اکسید گوگرد می‌تواند در ترکیب با رطوبت هوا به باران‌های اسیدی تبدیل شود که تأثیرات منفی در خاک و آب‌های سطحی دارد.
وی در ادامه به سوال دیگر خبرنگار مهر که فعالیت‌های وزارت نیرو و سایر نهادها در خصوص مازوت‌سوزی چگونه ارزیابی می‌شود؟ نیز اظهار کرد: متأسفانه، اقداماتی که باید به کاهش مازوت‌سوزی منجر شود، به صورت جدی و عملی پیگیری نمی‌شود. ما نیاز داریم که سیاست‌های قوی‌تری برای جایگزینی سوخت‌های فسیلی با منابع انرژی تجدیدپذیر و پاک ایجاد کنیم. همچنین، باید نظارت‌های دقیقی بر عملکرد نیروگاه‌ها انجام شود تا در روزهای آلودگی هوا، استفاده از مازوت حداقل شود.
گنجی تأثیرات مازوت‌سوزی بر سلامتی مردم را خطرناک عنوان کرد و گفت: مازوت‌سوزی نه‌تنها موجب افزایش آلودگی هوا می‌شود، بلکه با ورود آلاینده‌ها به بدن، خطر ابتلاء به بیماری‌های تنفسی، آسم، و نارسایی‌های قلبی را افزایش می‌دهد. به ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان و سالمندان در معرض خطر بیشتری قرار دارند. این موضوع باید مورد توجه جدی مسئولان و جامعه قرار گیرد.
این متخصص زیست محیطی در ادامه در خصوص این سوال که آیا راهکاری برای کاهش استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها وجود دارد؟ بیان کرد: یکی از راه‌حل‌های کارآمد، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر است. انرژی‌های خورشیدی و بادی می‌توانند به عنوان جایگزین‌های مطمئن برای مازوت و گاز طبیعی مطرح شوند. همچنین، بهبود تکنولوژی‌های موجود در نیروگاه‌ها و افزایش کارایی آنها می‌تواند به کاهش نیاز به استفاده از سوخت‌های فسیلی کمک کند.
تأثیرات مازوت‌سوزی بر آلودگی هوا
مازوت‌سوزی به عنوان یکی از علل اصلی آلودگی هوای مشهد، آثار منفی قابل توجهی بر سلامت و کیفیت زندگی شهروندان دارد. تصمیم‌گیری‌های کلیدی، برنامه‌ریزی‌های منسجم و اجرای سیاست‌های مؤثر برای کاهش استفاده از مازوت و ارتقای تکنولوژی‌های پاک ضروری است.
شهر مشهد با چالش‌های ناشی از آلودگی هوا به دلیل مازوت‌سوزی روبرو است. لازم است که دانشگاه‌ها، نهادهای دولتی، و سازمان‌های مردم‌نهاد با یکدیگر همکاری کنند تا راهکارهای پایدار برای بهبود کیفیت هوا و سلامت شهروندان پیشنهاد و اجرا شود. همچنین، لازم است که شهروندان در این زمینه آگاهی بیشتری پیدا کنند و نسبت به تأثیرات منفی آلودگی هوا بر سلامتی خود و خانواده‌شان آگاه شوند.
گردآوری شده از:مهر