به گزارش پی ام آپ، سال گذشته (اردیبهشت ماه ماه)، اولین سالی بود که این خودرو در هیئت مدیره بورس رقابت ظاهر شد. پس از عرضه موفق محصولات در بورس، مقرر شد دو محصول شرکت بهمن موتورز (کرامت و فیدلیتی) نیز در نیمه خرداد 1401 در تالار بورس کالا عرضه شود که به دستور وزارت صمت؛ این سیستم تعلیق اولین بار از موانع متعددی بود که در سال گذشته بر سر راه عمومی شدن خودرو قرار گرفت و با چالشهای رها شدن/عدم رها شدن مواجه شد. به گونه ای که به تدریج در ماه های پایانی سال با مخالفت های جدیدی از سوی شورای رقابت مواجه شد و در اسفند عرضه ای انجام نشد.
در عرض 10 ماه، یعنی از اردیبهشت ماه تا اسفند خودروهای مختلفی در سال گذشته در بورس کالا عرضه شد. اما آینده عرضه خودرو در بورس به دلیل مخالفت های وزارت حریم خصوصی و سپس دستورالعمل های مختلف شورای رقابت که نه تنها باعث شد تا پایان سال همواره در هاله ای از بلاتکلیفی قرار داشت. یک وقفه در عرضه، اما بر سهام خودرو نیز تأثیر گذاشت و به کاهش ادامه داد. اما از سوی دیگر، علیرغم تاکید شورای عالی بورس بر لزوم تداوم عرضه خودرو در بورس کالا، مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، هدف از اجرای این طرح را هدف از اجرای این طرح دانست. سازمان بورس برای حفظ حقوق سهامداران، عرضه خودرو در بورس کالا را می پذیرد.
وی با بیان اینکه «در بورس جایی برای خودرو نیست»، این پیشنهاد را مانعی برای ضرر خودروسازان دانست.
اگرچه پس از نظر شورای رقابت در مورد انحصار بازار خودرو و مخالفت با عرضه خودرو در بورس، به نظر می رسید پرونده فروش خودرو در بورس کالا در سال 1401 بسته شده و اسماعیل شجاعی – سخنگوی شورای رقابت – همچنین تاکید کرد: «عرضه خودرو در بورس کالا مستلزم مجوز شورای رقابت است و چون مجوز اخذ نشده است، این تصمیم از نظر شورای رقابت غیرقانونی است. و عرضه متوقف شده و این توقف قطعی است، اما برخی اظهارنظرها نیز حاکی از آن بود که شاید باید مجدداً راهی برای فروش خودرو در بورس کالا باز شود.
تا اردیبهشت ماه موضوع عرضه خودرو در بورس کالا نیز در ماه جاری بلاتکلیف بود و خبری مبنی بر بسته شدن یا از سرگیری عرضه خودروها وجود نداشت. اما وسط اردیبهشت ماه انجمن خودروسازان ایران در ماه جاری در نامه ای به وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به ضرر دو خودروساز بزرگ و تاکید بر اینکه علت اصلی این ضرر قیمت های دستوری طی 10 سال گذشته است، برای انعطاف بیشتر مقررات عرضه و ارتقای فروش در بورس کالا.
اما باز هم تا دیر وقت خبری از عرضه نشد. خرداد ماه، مدیر نظارت بر بورس سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: طبق مذاکرات انجام شده با یکی از خودروسازان، پس از وقفه ای چند ماهه، امکان تکمیل مجدد خودروهای سواری در بورس کالا فراهم می شود.
در نتیجه این صدور بر اساس اطلاعات پیشنهادی مقرر شد که 29 خرداد 600 دستگاه دیگنیتی پرستیژ در ماه از بهمن موتور باید در نمایشگاه خودرو بورس کالا عرضه شود. در نتیجه در حالی که قرار بود عرضه خودروهای سواری پس از چهار ماه وقفه از سر گرفته شود. اما شورای رقابت اعلام کرد که فروش خودرو به هر وسیله ای غیر از سامانه یکپارچه فروش خودرو تخلف است و فروش خودرو در بورس کالا باید متوقف شود.
در این خصوص شورای رقابت در اطلاعیه ای اعلام کرد: شورای رقابت بر اساس تکلیف خود که در قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی تصریح شده است، دستورالعمل تنظیم بازار خودروهای حمل و نقل مسافری را به تصویب رساند. جلسه 543 از 11 بهمن 1401 بر اساس ماده (2) این بخشنامه، بازار خودروهای سواری انحصاری شناخته شد و بر اساس بند 5 ماده (5) عرضه خودرو از طریق سامانه یکپارچه فروش خودرو پیش بینی شد.
با توجه به الزامی بودن مصوبه فوق الذکر شورای رقابت، هرگونه اقدام مغایر با این دستورالعمل تخلف محسوب می شود. با توجه به اینکه در شرایط کنونی ثبات نسبی در این بازار حاصل شده است، هرگونه اقدام مغایر با بخشنامه های مصوب این شورا موجب اختلال در بازار و تشویش افکار عمومی خواهد شد. بنابراین با توجه به اعلام عرضه اولیه برخی محصولات خودرویی در بورس کالا، این روند باید متوقف شود. “
اگرچه شورای رقابت عرضه خودرو در بورس کالا را تخلف دانست، اما در پی پیگیری های ایسنا در شورای عالی بورس، یکی از اعضای این شورا تاکید کرد که عرضه خودروهای سواری در بورس کالا بورس کالا متوقف نخواهد شد و شاهد این مدعا این است که اطلاعیه عرضه 600 دستگاه دیگنیتی از سایت بورس کالا (در آن زمان و پس از اطلاع شورای رقابت) حذف نشده است.
اما همزمان وزارت حراست نیز طی نامه ای خطاب به مدیرعامل گروه صنعتی، سمت شورای رقابت و معاونت صنایع حمل و نقل وزارت صنعت، معدن و تجارت را برعهده گرفت. بهمن موتور ضمن تاکید بر اینکه عرضه خودرو فقط از طریق سامانه یکپارچه فروش خودرو باشد، از لغو عرضه 600 دستگاه دیگنیتی پرستیژ در بورس کالا خبر داد.
پس از این درگیری ها و نامعلوم بودن سرنوشت عرضه خودرو در بورس کالا، سرانجام رئیس شورا و مرکز ملی رقابت در نامه ای خطاب به مدیرکل گروه صنعتی بهمن موتور هشدار داد که عرضه خودرو در بورس است. اقدامی ضدرقابتی و غیرقانونی است و باید فورا متوقف شود.
در نهایت در حالی که سازمان بورس بر مواضع خود برای عرضه کرامت ها پافشاری کرد و از موضع خود کوتاه نیامد، اما شورای رقابت و وزارت اسرار مخالف آن بودند، همه منتظر بودند تا ببینند آیا این خودروها تولید خواهند کرد یا خیر. آن را به بورس اوراق بهادار در 29 ژوئن. دوشنبه 29 خرداد ماه فرا رسید، اما همانطور که انتظار می رفت، صبح آن روز اطلاعیه این عرضه از سایت بورس حذف شد.
بر اساس اطلاعات دریافتی ایسنا، با توجه به تفاسیر متفاوت از قوانین و مقررات موجود بین دستگاه های اجرایی و نظارتی و با توجه به تصمیم واحد در خصوص عرضه و همچنین ابهام ایجاد شده در خصوص انحصار بازار خودرو، با توجه به تصمیم گیری این واحد در خصوص عرضه و عرضه خودرو، ابهامات ایجاد شده در بازار خودرو، افزایش یافته است. تصمیم گرفت عرضه خودروهای دیگنیتی پرستیژ را به تعویق بیندازد.
این داستان در همان زمان تا سیزدهم مسکوت ماند. تیر ماه، مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در نشست با خبرنگاران اعلام کرد: با توجه به تغییراتی که در وزارت حراست رخ داده است، موضوع فروش خودروهای سواری در بورس کالا باید بررسی شود. دوباره با وزارت امنیت.»
علیرغم این اظهارنظر رئیس سازمان بورس، هیچ خبری از نتیجه رایزنی وزارت حراست و شورای رقابت برای فروش خودرو در بورس به بیرون درز نکرد؛ اما با وجود این اظهارنظر، هیچ خبری از نتیجه رایزنی وزارت حراست و شورای رقابت برای فروش خودرو در بورس منتشر نشد. تا پایان تیرماه بود که محسن علیزاده، عضو شورای عالی بورس، ضمن تاکید بر لزوم عرضه خودروهای سواری در بورس کالا و پیشنهاد شورای عالی بورس، عرضه خودرو در بورس کالا بورس کالا، تصریح کرد: بورس را دنبال کنید. تصمیم قاطع همه اعضای شورا این است که نه تنها 50 درصد خودروهای تولید شده (که وزارت امنیت پیشتر اعلام کرده بود در بورس کالا عرضه می شود) بلکه همه خودروهای تولیدی کشور به جز بخش مورد نیاز قانونی (عرضه شده در سیستم یکپارچه)، که از طریق بورس کالا ارائه می شود. اما شورای رقابت از زاویه دیگری با این موضوع مخالف است: تحقیقات جدی تری در این زمینه لازم است. حتی در صورت لزوم فروش خودرو در بورس را از شمول قوانین شورای رقابت مجلس شورای اسلامی خارج می کنیم.
در نهایت این موضوع مجدداً در شورای رقابت مورد بررسی قرار گرفت و سپهر دادجوی توکلی – مدیر روابط عمومی شورای رقابت – در این خصوص به ایسنا گفت: تا کنون معیار عمل، بخشنامه 543 شورا بوده که در آن تصمیم بر نحوه عرضه خودرو و کاملا تعریف شده است که بورس کالا هنوز محلی برای عرضه خودرو نیست.
وی تصریح کرد: در شرایط فعلی این دستورالعمل معیاری است که اتفاقات خوبی برای آن افتاده است و با کمک سایر نهادها (رسانه ها و سایر نهادها) اتفاقات بهتری رخ خواهد داد. اما اینکه در آینده چه تصمیمی گرفته می شود به تصمیم شورای شهر بستگی دارد هرچند هنوز برنامه ای برای فروش خودرو در بورس کالا وجود ندارد.
یادآور می شود شورای رقابت ۱۱ بهمن در ماه 1401 در جلسه 543 خود با موضوع تصویب مقررات بازار خودروهای سواری، با توجه به وضعیت انحصاری بازار خودروهای سواری در کشور بر اساس شاخص های تمرکز بالا، تقاضای انباشته در بازار، ممنوعیت یا محدودیت واردات در سالهای اخیر، محدودیت اختیار مصرف کنندگان و همچنین با توجه به اینکه برخی مواد قانونی از جمله ماده 12 قانون حمایت از خانواده و جوانان مصوب و تبصره 5 قانون اصلاح ماده (10) ق. قانون سازمان صنعت خودرو که وضعیت انحصاری این بازار را تشدید کرده است به استناد ماده 58 شماره 5 قانون اعمال سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی و با رعایت مفاد مواد 2. و 7 قانون سازمان صنعت خودرو، شورا بخشنامه 543 تنظیم بازار خودروهای سواری را تصویب کرد که بر اساس آن عرضه خودرو تنها از طریق سامانه یکپارچه مجاز است.
شورا تصمیم گیرنده است. در حال حاضر هیچ برنامه ای برای انتشار وجود ندارد.
حالا با گذشت شش ماه از موضوع فروش خودرو در بورس کالا و آخرین اظهارنظر شورای رقابت در این باره، به نظر می رسد خودرویی دیگر در بورس کالا عرضه نشود، اما چه تصمیمی گرفته می شود؟ آنچه در آینده انجام شود در نهایت به تصمیم شورا بستگی دارد.
منبع: ایسنا