بر این اساس “جمعیت– استاد درس خارج سمینار اصفهان معتقد است که هویت انسان در گرو ارزش ها و فضایل است. بدون آنها نه انسانیت معنا خواهد داشت و نه می توان کرامت را متصور شد. بنابراین در جامعه ای که کرامت انسانی به رسمیت شناخته نمی شود، زندگی شرافتمندانه قابل تصور نیست. وی همچنین تاکید کرد: عرفی شدن علما و مبلغان دینی و همراهی آنها با حاکمانی که از مسیر پیامبر(ص) و رسالت منحرف می شوند، عقب ماندگی جوامع را به دنبال خواهد داشت.
حجت الاسلام والمسلمین نعمت الله دانشمند در گفت وگو با شفقنا درباره تفاوت های اسلام حسینی با اسلام اموی اظهار داشت: شاید مهمترین شاخص اسلام حسینی و اسلام اموی این باشد که اسلام حسینی دعوت مردم به سوی خدا و اجرای ارزش های انسانی-الهی است تا همه رویکردهای دینی و الهی از جامعه آزاد شود. زیرا از نظر قرآن کریم، سعادت و رستگاری افراد و ملت ها با اعتقاد به توحید حاصل می شود. در این راستا حکومت و قدرت راهی برای اصلاح امت و اصلاح جامعه و در واقع به کمال رساندن آن است که قرآن کریم آن را هدف از ارسال رسل و کتاب می داند.
وی افزود: خداوند در سوره حدید می فرماید: «ما رسولان خود را با رؤیا فرستادیم و آنها را با کتاب نازل کردیم و مردم را به نسبت می سنجیم.» یعنی پیامبران را با دلایل روشن فرستادیم و با آنها کتاب و میزان را نازل کردیم تا مردم به عدالت رفتار کنند. در این آیه هدف انبیا نهادینه سازی تولد دوباره در درون افراد جامعه بشری است.
آقای دانشمند ادامه داد: اما در اسلام اموی دعوت مردم با محوریت حاکم و خلیفه است، یعنی همه دعوت های مردم بر خلیفه است و در واقع خلیفه خود را خدای مردم می پندارد و «انا ربکم العلاء» را صدا می زند. او معتقد است که دین و شعائر دینی ابزاری برای تحقق خواسته ها و افکار حاکم خواهد بود. در حکومتی که بر اساس اسلام اموی تشکیل شده است، اراده و نظر خلیفه ملاک نصیحت و عدالت و ملاک ارزش ها و ضد ارزش هاست. آنچه او را خشنود می کند به عنوان یک ارزش تبلیغ می شود و حکومت طعمه ای در دست حاکم می شود.
وی تصریح کرد: در سبک اموی مهم ترین لازمه تحقق چنین قاعده ای سلب عقلانیت، اندیشه، اندیشه و آزادی اندیشه و بیان از جامعه است.
تغییرات فرهنگی به صورت دستهای اتفاق میافتد
آقای دانشمند در پاسخ به این سؤال که چه عواملی باعث شد اسلام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم انحطاط یابد و سرانجام به حکومت بنی امیه و یزیدیان برسد، پاسخ داد: در پدیده های اجتماعی و تحولات آنها نمی توان دلیل واحدی را تشخیص داد، اما عوامل متعددی در آن نقش دارند، اما یکی از این عوامل را می توان به عنوان یکی از این عوامل مؤثر دانست. تغییر فرهنگی در مدت زمان کوتاهی».
وی افزود: اقوام و مردمی که سالها با فرهنگ خاص و ارزشها و مناسبات اجتماعی خاص مبتنی بر محور شیخیه زندگی کردهاند و نسلهای گذشته و حال آنها بزرگ شده و عمر خود را با آن سپری کردهاند، در یک یا دو دهه قابل تغییر نیستند. شاید بتوان مدتی با یک حرکت احساسی سنت های آنها را تعطیل کرد، اما نمی توان آن را از ذهن و دل مردم حذف کرد. بنابراین ، افراد فرصت طلب می توانند به راحتی از این رسوبات درونی جامعه سوءاستفاده کنند و به سرعت آنها را معکوس کنند و این عاملی بود که راه پیامبر ، صلح و نعمت های خدا را بر روی او قرار داد ، که با مأموریت آغاز شد و با امامات معصومیت ، به یک انحراف ادامه می داد و این خطر در قرآن ذکر شد. آری، اگر پیامبر بمیرد یا کشته شود، شما برمی گردانید و هر که روی گردانید، به خدا ضرری نمی رساند. الحمدلله سپاسگزار است.
زندگی شرافتمندانه در جامعه ای که کرامت انسانی به رسمیت شناخته نمی شود، غیر قابل تصور است
آقای دانشمند تصریح کرد: هویت انسان در گرو ارزش ها و فضایل است که بدون آنها انسانیت معنا ندارد و به کرامت آن توجه نمی شود. بنابراین، زندگی شرافتمندانه در جامعهای که کرامت انسانی در آن به رسمیت شناخته نشده است، غیرقابل تصور است.»
وی افزود: یکی از عواملی که در نفس انسان کار می کند و می تواند او را در مسیر فضائل رهنمون شود، عقل همراه با بصیرت است و یاران امام حسین (علیه السلام) افرادی هستند که تداوم نهضت پیامبر (صلی الله علیه و آله) را در امامت اهل بیت (ع) یافته اند و اهل بیت (علیهم السلام) در مکتب و امر به بلوغ نرسیده اند. بیت (علیه السلام) به اوج انسانیت و فضایل آن رسیده اند و از طرفی اکثر مردمی که از علم و صفات بی بهره اند، بی دلیل هستند. تنها هدف آنها رسیدن به لذت های دنیوی است.
بدترین جنایات ناشی از جهل مقدس است
لرد دانشمند تاکید کرد: آنچه در ماجرای عاشورا بیشترین تأثیر را بر شر داشت، جاهلیت مقدس بود. زیرا آنان به جاهلان موعظه کرده بودند که خلیفه جانشین رسول خداست و خروج و اقدام علیه خلیفه حرام است و عامل آن مرتد و خارج از دین است. وقتی مردم در جهل فرو میروند و آن جهل ارزشمند و مقدس میشود، میتواند منجر به بدترین جنایات شود.
وی افزود: اساساً جامعه و حاکمیت بر یکدیگر تأثیر می گذارند. یعنی اگر حکومت حکومتی عاقل است جامعه خود را به خرد می کشاند و اگر سوسیالیسم یک تحول فرهنگی است اجازه نمی دهد حکومت اهداف جامعه را زیر پا بگذارد و در واقع نسبت به اعمال و رفتار حاکمان بی تفاوت نیست و مدام بر رفتار آنها نظارت می کنند و همچنان به توصیه و انتقاد رفتار می کنند و به درستی از ابزار قانونی برای اصلاح رفتار استفاده می کنند. اما اگر جامعه ای مسیر توسعه فرهنگی را نیافته باشد، نمی تواند خیر و شر را تشخیص دهد و شعارش «چو فرمان یزدان چو فرمان شاه…» است و راه آن جامعه به جایی نمی رسد.
آقای دانشمند گفت: برای چنین پدیده ای عوامل مختلفی وجود دارد: نهادینه نشدن ایمان و ارزش های الهی و انسانی در وجود مردم، تمرکز ثروت در دست افراد تأثیرگذار، دنیاطلبی علما و مبلغان دینی و همراهی آنها با حاکمانی که از مسیر پیامبر و رسالت منحرف می شوند. که خود امام حسین (علیه السلام) در خطبه ای که در منا مورد انتقاد قرار داد به بسیاری از این عوامل اشاره کرد.