اگرچه اشعه خورشید ویتامین D بدن را تامین می کند و استخوان ها را تقویت می کند، اما باید بدانید که اشعه ماوراء بنفش خورشید (UV) چندان مفید نیست. قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنفش با طیف گسترده ای از بیماری ها از جمله سرطان پوست مرتبط است.
فعالیت های خارج از منزل، به ویژه در فصل تابستان، مستلزم یک سری اقدامات برای اطمینان از ایمنی و محافظت از پوست در برابر نور خورشید است. به این دلیل که قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید (UV) به پوست آسیب می رساند و خطر ابتلا به سرطان پوست، چین و چروک و لکه های پیری را افزایش می دهد. به گفته انجمن سرطان آمریکا، سرطان پوست شایع ترین نوع سرطان است که عمدتاً پوست سر، صورت، لب ها، گوش ها، گردن، سینه، بازوها، دست ها و پاها را شامل می شود. اشعه ماوراء بنفش که به نام اشعه ماوراء بنفش نیز شناخته می شود، یکی از عوامل اصلی سرطان پوست است و از جهات مختلف بر سلامت پوست تأثیر می گذارد و باعث بیماری های مختلفی می شود.
نور خورشید حاوی انواع مختلفی از اشعه است که می تواند عواقب مختلفی برای پوست داشته باشد. آسیب ناشی از این تشعشعات بیشتر خود را به صورت آفتاب سوختگی، لک، تاول و خارش روی پوست نشان می دهد.
سه نوع اشعه UV عبارتند از:
اشعه UVA: روند پیری سلول های پوست را سرعت می بخشد و به نظر می رسد که باعث ایجاد برخی سرطان های پوست می شود.
اشعه UVB: به DNA آسیب می رساند و باعث آفتاب سوختگی و سرطان پوست می شود. در واقع، برخی از اشعه های UV پتانسیل نفوذ به عمق پوست و تغییر DNA را دارند. بنابراین، عدم محافظت در برابر نور خورشید می تواند منجر به عواقب جبران ناپذیری مانند تغییر رنگ تدریجی پوست و حتی سرطان پوست شود.
تابش UVC: شدیدترین نوع تابش فرابنفش است که به سطح زمین نمی رسد. بنابراین عامل خطرناکی برای انسان نیست.
اشعههای UVA و UVB میتوانند باعث پیری زودرس پوست، لکههای خورشیدی (لکههای پیری)، چین و چروکهای عمیق، سوختگیها و سرطانهای مختلف پوست از جمله کارسینوم سلول بازال، کارسینوم سلول سنگفرشی و ملانوم شوند.
خطرات قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش چیست؟
سوختگی پوست: تماس مستقیم اشعه خورشید و اشعه ماوراء بنفش با پوست باعث سوختگی در آن ناحیه می شود. پوشاندن پوست و استفاده از ضد آفتاب برای جلوگیری از قرار گرفتن مجدد در معرض نور این مشکل را حل می کند.
سرطان: تماس مستقیم و طولانی مدت با اشعه ماوراء بنفش در دراز مدت باعث سرطان پوست می شود.
آسیب چشم: اشعه ماوراء بنفش مستقیم خورشید به چشم آسیب می رساند و لایه های مختلف آن را می سوزاند.
اشعه ماوراء بنفش چشم و همچنین پوست را می سوزاند
اشعه ماوراء بنفش (UV) می تواند چشم را بسوزاند. آفتاب سوختگی چشم با درد یا تاری دید همراه است. اشعه ماوراء بنفش بیش از حد و مستقیم می تواند به شبکیه، عدسی و قرنیه آسیب برساند. قرار گرفتن مستقیم و طولانی مدت نور خورشید با عدسی باعث کدر شدن عدسی یا آب مروارید می شود.
قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش همچنین می تواند خطر ابتلا به ملانوم چشمی را افزایش دهد. ملانوم چشمی نوعی سرطان چشم و سلول های تولید کننده رنگدانه است. این رنگدانه ها باعث ایجاد رنگ پوست، مو و چشم در انسان می شوند. ملانوم چشمی، مانند ملانوم پوستی، در ناحیه ملتحمه چشم، اطراف یا در قسمت ملتحمه چشم رخ می دهد. ملانوم چشمی معمولاً لایه میانی سه لایه چشم را درگیر می کند.
آفتاب سوختگی قرنیه را “برف کوری” نیز می نامند. برف کوری یکی دیگر از عوارض جانبی قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور فرابنفش منعکس شده از برف است. در این بیماری آفتاب سوختگی قرنیه باعث ایجاد تاول های کوچک در سطح قرنیه می شود که بسیار دردناک بوده و باعث از دست دادن موقت بینایی می شود.
یک جفت عینک آفتابی با محافظت در برابر هر دو نوع اشعه ماوراء بنفش برای کاهش خطر؛ بنابراین از اشعه های UVA و UVB استفاده کنید.
فواید اشعه ماوراء بنفش
علاوه بر خطرات و عوارض جانبی اشعه ماوراء بنفش، مزایایی نیز دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
تامین ویتامین D: نور خورشید برای تولید ویتامین دی به بدن انسان کمک زیادی می کند. این ویتامین در تقویت استخوان ها، بهبود سیستم ایمنی بدن، پیشگیری از سرطان و پیشگیری از افسردگی نقش دارد.
درمان بیماری ها و مشکلات پوستی: از اشعه UV می توان برای درمان و اصلاح برخی از مشکلات پوستی مانند پسوریازیس استفاده کرد.
کرم ضد آفتاب چگونه از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت می کند؟
شاید فکر کنید که کرم های ضد آفتاب عملکردی مشابه مرطوب کننده ها و دیگر مرطوب کننده های پوست دارند، اما باید بدانید که نحوه عملکرد این کرم ها چیزی فراتر از آبرسانی به پوست است. اجزای اصلی موجود در ضد آفتاب از ورود اشعه ماوراء بنفش و تاثیر آن به پوست جلوگیری می کند. این به نوبه خود می تواند به کاهش خطر آفتاب سوختگی، تغییر رنگ، چین و چروک و سرطان کمک کند.
مواد فعال موجود در این کرم ها اشعه ماوراء بنفش را جذب یا منعکس می کنند. استفاده روزانه از کرم های ضد آفتاب با فاکتور محافظت در برابر آفتاب یا SPF 15 یا بالاتر می تواند خطر ابتلا به سرطان سلول سنگفرشی را تا 40 درصد و ملانوما را تا 50 درصد کاهش دهد.
سرطان سلول سنگفرشی از بیرونی ترین لایه پوست (لایه سلول سنگفرشی) شروع می شود و یکی از شایع ترین انواع سرطان پوست است. این سرطان قابل درمان است، اما در صورت عدم درمان، می تواند به سایر بافت های بدن سرایت کند و عوارض جدی ایجاد کند.
چگونه اثر محافظتی ضد آفتاب را در برابر اشعه ماوراء بنفش افزایش دهیم؟
30 دقیقه قبل از خروج از منزل از ضد آفتاب استفاده کنید.
پس از دو ساعت قرار گرفتن در معرض نور خورشید، کرم ضد آفتاب را دوباره استفاده کنید.
دست ها، گردن و سایر نواحی در معرض آفتاب را به طور کامل با کرم ضد آفتاب بپوشانید.
ضدآفتابی با SPF بالای 30 انتخاب کنید که ضد آب باشد و همچنین از پوست شما در برابر اشعه های UVA و UVB محافظت کند.
لب ها همچنین می توانند به دلیل نور شدید خورشید بسوزند که بسیار ناراحت کننده و دردناک است و خطر ابتلا به سرطان لب را افزایش می دهد. برای کاهش خطر از بالم لب با SPF استفاده کنید.
منبع: پی ام آپ