آیا ضوابط شورای نگهبان قانونی است؟ / نامزدها هم تایید و هم رد صلاحیت! + جدول

به گزارش پی ام آپ، «ممکن است افرادی که در گذشته در انتخابات پذیرفته شده اند اما در انتخابات بعدی به دلیل اعمال و رفتارشان رد صلاحیت شوند و همچنین ممکن است افرادی که در انتخابات پذیرفته نشده اند. گذشته با اخذ مدارک و مدارک واجد شرایط باشید. این جملات روز شنبه هادی طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان وی تصریح کرد: این پیشنهاد که «عدم تأیید صلاحیت مجوز تأیید صلاحیت در انتخابات بعدی است، عدم رد صلاحیت دلیل بر عدم اجازه در انتخابات دیگر» از سوی شورای نگهبان تکرار شد.

این رویه ای است که سابقه هم دارد و در میان اسامی که شورای نگهبان در دوره های مختلف انتخاباتی تایید و رد کرده است، به چهره هایی برمی خوریم که طعم رد و تایید را در یک یا چند انتخابات چشیده اند.

اگرچه اعضای شورای نگهبان در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند توپ را بر اساس قانون به دست آورند، اما جدای از مشکلاتی که قانون انتخابات، اختیارات و رویه شورای نگهبان در سه دهه اخیر را تحت الشعاع قرار داده است، از انتقاد از این رویه مصون هستند. اکثر کارشناسان، دبیری آیت‌الله جنتی در این نهاد مهم نظارتی در انتخابات را تابعی از فضای سیاسی کشور می‌دانستند، چرا که به طور مرتب تصمیم به بازکردن روزنه‌ها و عبور از دروازه‌ها می‌گرفت. اما در همان سال همان شورای نگهبان با همین مدیریت تصمیم گرفت فضا را محدود کند و رد صلاحیت ها تاثیر سونامی داشته است.

همین موضوع نیز باعث شده تا رویکرد سیاسی شورای نگهبان به مسائل حقوقی اهمیت بیشتری پیدا کند.

استانداردهای مبهم شورای نگهبان

اما اگر از همین اشکالات حقوقی شروع کنیم، پذیرش برخی از اعضای شورای نگهبان، به دلیل کلی بودن قانون و نبود موازین مشخص در مواردی مانند سیاسی، مذهبی و غیره، تفاسیر و تفاسیر از قانون است. قانون ذهنی می شود به اعضای شورای نگهبان فضا داده می شود تا صلاحیت ها را با معیارهای تفسیری خود بررسی کنند.

عباسعلی کدخدایی، سخنگوی سابق شورای نگهبان که سال ها در سمت های مختلف این شورا حضور داشته است، پیش از این در پاسخ به مشکلات مطرح شده از سوی دانشجویان در خصوص معیارهای اصلی این شورا برای تصویب یا رد آن اظهار نظر کرده بود. شورای نگهبان در خصوص این روش؛ متأسفانه این معیارها کاملاً مشخص نیستند و باید با دقت بیشتری مشخص شوند. به عبارت دیگر، این معیارها کیفی هستند و توسط افراد مختلف تفسیرهای متفاوتی از آنها می شود و هرکس از زاویه متفاوتی به آن نگاه می کند. به عنوان مثال، در این انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، تعریف شخص سیاسی متفاوت است و معیارهای مشترک و قانونی زیادی وجود دارد. به طور کلی می توان گفت که معیارهای قانونی ما باید دقیقتر از وضعیت فعلی باشد. صلاحیت افراد برای هر دوره در شرایط و ضوابط همان دوره بررسی و توضیح داده می شود و ممکن است فردی در یک دوره پذیرفته و از دوره دیگر رد شود.

در حالی که سخنان اخیر رئیس شورا برای برخی از کاندیداهای رد صلاحیت شده سیگنال مثبتی است مبنی بر اینکه ممکن است فرصت مجددی برای حضور در انتخابات به آنها داده شود، اما این سخنان نشان از تایید نامزدهای واجد شرایط مجالس قبلی مقننه است که از رد صلاحیت مصون نیستند. دیدگاه شورای نگهبان.

حتی سیاستمداران رد صلاحیت شده هم تایید می شوند!

انتخابات مجلس ششم، دهم و یازدهم و انتخابات ریاست جمهوری سال 1400 را باید از مصادیق دوره های انتخاباتی دانست که موج رد صلاحیت های شورای نگهبان تشدید شد و چهره های سرشناس متعددی به نام ها یافت می شد. . حتی بر اساس گزارش رسمی شورای نگهبان، نزدیک به یک سوم نمایندگان مجلس دهم در انتخابات مجلس یازدهم رد صلاحیت شدند.

سخنگوی شورای نگهبان دی ماه سال 1397 با اعلام رد صلاحیت 90 نماینده مجلس دهم، تخلفات مالی و سوء استفاده از موقعیت شغلی آنها را از مهمترین دلایل رد صلاحیت آنها اعلام کرد. در عین حال این دیدگاه بیان شد که شایسته است با حضور 90 نماینده رد صلاحیت شده و فاقد صلاحیت برای انتخابات بعدی، فارغ از اینکه این رد صلاحیت ها به دلایل سیاسی یا مالی باشد، به کار مجلس ادامه دهیم. نماینده ای که صلاحیت شروع رسیدگی به استیضاح، سؤال از رئیس جمهور، سؤال از وزرا و … را دارد.

نگاهی گذرا به لیست نمایندگانی که تایید و شکست را در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری تجربه کرده اند، نام بهزاد نبوی، الیاس حضرتی، علی مطهری، محمود صادقی و… بر سر موسی قربانی، قاضی پور، تجری و … می افتد. ..

اما اوج این ماجرا در ماجرای استیضاح آیت الله هاشمی و لاریجانی مشهود بود و حتی استیضاح لاریجانی نیز واکنش رهبری را به این ماجرا و نامه های بعدی برانگیخت، با این حال شورای نگهبان از ماجرای لاریجانی کوتاهی نکرد.

معاون آسیب دیده شورای نگهبان است

اما ماجرا از آنجا جالبتر می شود که در میان اسامی چهره هایی که در دوره ای تایید و در دوره ای رد شده اند، به نام سیدرضا زواره سیاستمداری برمی خوریم که به گزارش عصر ایران صلاحیت نامزدها را از از سال 1368 تا 1384. او شورای اسلامی و رئیس جمهور بود اما در سال آخر صلاحیتش تایید نشد و شاید همین اتفاق برایش عزیز و غیرقابل باور همین چند ماه بعد و در سال چهارم رخ داد. شهریور او در سال 2004 دچار سکته مغزی شد و درگذشت.

او خود در نامه ای به آیت الله جنتی نوشت; من هشت سال در کنار بزرگان شورای نگهبان بودم و تا 25 سالگی نیز عضو قانونی شورای نگهبان بودم. تیر 83 معاون دبیر شورای نگهبان هم بودم. در سال ۱۳۷۶ شورای نگهبان من را به عنوان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری معرفی کرد. بنابراین اقدامی که منجر به رد صلاحیت این دوره شد باید بعد از سال 1376 صورت گرفته باشد. اگر چنین اقدامی می شد، علی القاعده نباید معاونت می کرد، حداقل در سال 2082 یک سال دیگر رئیس جمهور می شدم. من به عنوان منشی انتخاب خواهم شد.»

قانونی که باید تغییر کند

طیف گسترده تایید و مخالفت شورای نگهبان نشان می دهد که معیارها و معیارهای این نهاد نظارتی چقدر مبهم است. مشکلاتی که با تغییر قانون انتخابات، شفاف سازی معیارهای بررسی صلاحیت نامزدها و کاهش فضای تفسیر و برداشت شخصی از قانون تا حدودی قابل حل است.

2727