با احتساب عملکرد چهار ماهه اول سال 1403 و کسری بودجه تا پایان سال جاری افزایش پیش بینی می شود.
به گزارش تجارت نیوز، بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، دولت در چهار ماهه نخست سال 19 میلیارد تومان کسری بودجه داشت که در پایان سال به 270 میلیارد تومان می رسد.
گزارش جدید مرکز گزارشات مجلس بررسی عملکرد مالی دولت به بررسی وضعیت منابع و مصارف عمومی بودجه در چهار ماهه اول سال 1403 پرداخته است.
آمار مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد که 77 درصد از تخصیص بودجه در چهار ماهه نخست سال محقق شده است. کسری بودجه دولت در این مدت 19 میلیارد تومان بوده که نشان از محقق نشدن 23 درصد اعتبارات دارد. مطالعات پژوهشی مجلس نیز نشان می‌دهد که فرض می‌کند تمام هزینه‌های عمومی پرداخت می‌شود و سطح آن را در نظر می‌گیرد
مجموع اعتبارات درج شده در قانون بودجه سال جاری بالغ بر 2 میلیون و 562 هزار میلیارد تومان بوده که تا پایان تیرماه باید یک سوم آن یعنی 854 هزار میلیارد تومان محقق شود. با این وجود، بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، منابع بودجه محقق شده در این مدت معادل 660 میلیارد تومان بوده است. به این ترتیب عملکرد چهار ماهه دولت نسبت به میزان مصوب در قانون بودجه 77 درصد بوده و 23 درصد اعتبارات در این مدت محقق نشده است.
در گزارش منتشر شده، بالاترین عملکرد در میان درآمدها در ردیف «سایر» است. اگرچه در قانون بودجه امسال 80 هزار میلیارد تومان از این محل برای 4 ماهه اول تخصیص داده شد، اما دولت در این مدت 90 هزار میلیارد تومان منابع از این محل دریافت کرد. یکی اقلام در ردیف دیگر شامل سود سهام شرکت های دولتی است که در دوره مورد بررسی با 188 درصد بالاترین نرخ بازیابی را داشته اند.
بررسی درآمدهای مالیاتی دولت نیز نشان می دهد که این درآمدهای 300 میلیارد تومانی منبع اصلی تامین مالی در چهار ماهه اول سال 1403 بوده و حدود 44 درصد از منابع درآمدی بودجه را پوشش داده است.
درآمدهای مالیاتی یک هزار و 222 میلیارد تومان از بودجه سال 1403 بوده که 407 هزار میلیارد تومان آن از سهم چهار ماهه اول سال بوده است. اما وصول 300 میلیارد تومان درآمد مالیاتی حکایت از عملکرد 74 درصدی دولت در این حوزه دارد.
تنها 57 درصد از درآمد گمرکی محقق شد
درآمد گمرکی یکی یکی دیگر از منابع تامین مالی بودجه ای است که دولت به میزان 27 میلیارد تومان اجرا کرد که تنها 57 درصد از مبلغ مصوب چهار ماهه بودجه است. یکی از محل درآمدهای گمرکی، حقوق ورودی خودروهای سواری 31 درصد از درآمد این بخش را پوشش می دهد، اما تنها 15 درصد از رقم پیش بینی شده در واردات خودروهای سواری محقق شده است که نشان از عملکرد غیرقابل قبول دولت در این بخش دارد.
در حوزه درآمد حاصل از فروش نفت و فرآورده های نفتی نیز دولت در چهارمین ماه سال جاری از مجموع 194 میلیارد تومان درآمد مصوب 151 میلیارد تومان را به دست آورد که نشان دهنده عملکرد 82 درصدی در این بخش است.
واگذاری اموال منقول و غیرمنقول دولتی مصوب قانون بودجه با هدف احراز 21 میلیارد تومان در 4 ماهه امسال، مبلغ 1700 میلیون تومان را برای دولت به ارمغان آورد. که تنها به هشت درصد بودجه دولت رسید. با این حساب کمترین درصد از منابع درآمدی دولت به واگذاری اموال منقول و غیرمنقول دولت اختصاص داشت.
همچنین نرخ تحقق درآمد حاصل از واگذاری اوراق مالی و واگذاری بنگاه های دولتی در چهار ماهه نخست امسال به ترتیب 86 و 50 درصد بوده است.
مرکز تحقیقات دولت در ادامه گزارش خود به بررسی هزینه های دولت در سه ماهه اول سال 1403 پرداخت. دولت در بودجه امسال 2 میلیون و 562 هزار میلیارد تومان برای مصارف مصرفی خود در نظر گرفته که 854 هزار میلیارد تومان آن در چهار ماهه اول سال بوده است. این در حالی است که دولت 679 میلیارد تومان یعنی 80 درصد مبلغ مصوب را برای این هزینه ها در نظر گرفته است.
بر اساس گزارش منتشر شده، بیشترین هزینه های پرداختی دولت در سه ماهه اول سال 1403 مربوط به حقوق و مزایای کارمندان و مستمری بگیران بوده که به ترتیب 83 و 105 درصد از این هزینه ها را به خود اختصاص داده است.
همچنین از 133 میلیارد تومان اعتبار پیش بینی شده در قانون بودجه برای تخصیص به بودجه عمرانی در 4 ماهه نخست سال، تنها 30 میلیارد تومان معادل 22 درصد محقق شد که نشان دهنده بی توجهی دولت ها به تخصیص اعتبار است. برای پروژه های عمرانی ادامه یافت
کسری بودجه سه ماهه اول سال 1403 چگونه تامین شد؟
بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، بین مصارف و منابع محقق شده در سه ماهه اول سال 1403 19 میلیارد تومان تفاوت وجود داشته و دولت این کسری را از دو منبع تامین کرده است.
14 میلیارد تومان از این کسری از طریق استفاده از منابع صندوق توسعه ملی و انتقال بخشی از منابع قرض الحسنه این صندوق از سال 1402 به سال جاری تامین شد. منبع دیگری که دولت برای جبران کسری بودجه استفاده کرد، حساب های سپرده شرکت های دولتی بود که پنج میلیارد تومان از این منبع دریافت کردند.
کارشناسان مرکز تحقیقات بر اساس عملکرد چهار ماهه اول سال 1403 و کسری بودجه پیش بینی می کنند کسری بودجه دولت تا پایان سال 1403 بالغ بر 270 هزار میلیارد تومان باشد.
علت اصلی این کسری بودجه محقق نشدن 142 میلیارد تومان از محل درآمدهای نفتی و 53 میلیارد تومان از محل وجوه حاصل از واگذاری تولیدی اموال دولتی است. همچنین پیش بینی می شود 42 میلیارد تومان درآمد گمرکی و 33 میلیارد تومان از محل واگذاری بنگاه های دولتی و سایر واگذاری ها محقق نشود.
گفتنی است کسری بودجه پیش بینی شده 270 هزار میلیارد تومان است با فرض اینکه هزینه های دولت در پایان سال بیشتر از مصوبه قانون بودجه نباشد.
راهکارهای پیشنهادی کارشناسان برای جلوگیری از کسری مالی در اواخر سال 1403 مبتنی بر تغییر منابع مالیاتی از جمله انتشار منظم اوراق مالی اسلامی و جلوگیری از فرار مالیاتی و همچنین ایجاد مکانیسم‌های تشویقی برای ایجاد حداکثر درآمد برای دولت و برآورد دقیق منابع و مصارف بودجه.