کبد عضوی است که فقط در مهره داران یافت می شود و متابولیت های مختلف را سم زدایی می کند و پروتئین ها و مواد بیوشیمیایی لازم برای هضم و رشد را تولید می کند.
سرطان کبد سومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان است. در سال 2020 بیش از 830000 نفر در سراسر جهان بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادند و نزدیک به 30000 بیمار تنها در ایالات متحده بر اثر سرطان کبد جان خود را از دست دادند.
در زیر در مورد برخی از مواد غذایی مفید برای کبد و برخی از مواد غذایی که برای این اندام بدن مفید نیستند صحبت خواهیم کرد.
بلغور جو دوسر
غذاهای پر فیبر می توانند به عملکرد کبد شما کمک کنند. بلغور جو دوسر را امتحان کنید. تحقیقات نشان می دهد که بلغور جو دوسر می تواند به کاهش چربی اضافی شکم کمک کند. این همچنین یک راه خوب برای جلوگیری از بیماری کبد است.
از خوردن غذاهای چرب خودداری کنید
سیب زمینی سرخ کرده و همبرگر گزینه های خوبی برای سلامت کبد شما نیستند. اگر بیش از حد غذاهای غنی از چربی اشباع شده مصرف کنید، کبد شما باید سخت تر کار کند. با گذشت زمان، این می تواند منجر به التهاب شود که می تواند منجر به زخم شدن کبد به نام سیروز شود. بنابراین سعی کنید غذاهای چرب مصرف نکنید.
کلم بروکلی
اگر می خواهید کبد خود را سالم نگه دارید، سبزیجات زیادی را در رژیم غذایی خود بگنجانید. کلم بروکلی می تواند بخشی از این استراتژی باشد. برخی از مطالعات نشان می دهد که این سبزی ممکن است از شما در برابر بیماری کبد چرب غیر الکلی محافظت کند. کلم بروکلی را می توان به روش های مختلفی مصرف کرد، از پختن تا افزودن به سالاد.
قهوه
اگر نمی توانید روز خود را بدون نوشیدن قهوه بگذرانید، از شنیدن اینکه قهوه برای کبدتان مفید است خوشحال خواهید شد. تحقیقات نشان می دهد که نوشیدن دو تا سه فنجان قهوه در روز می تواند از کبد شما در برابر آسیب های ناشی از رژیم غذایی ناسالم محافظت کند. علاوه بر این، برخی مطالعات نشان می دهد که نوشیدن قهوه ممکن است خطر ابتلا به سرطان کبد را کاهش دهد.
مصرف شکر را کاهش دهید
خوردن بیش از حد قند می تواند به کبد شما آسیب برساند زیرا بخشی از کار کبد تبدیل قند به چربی است. اگر قند بیش از حد مصرف کنید، کبد شما بیش از حد چربی می‌سازد. در دراز مدت، شرایطی مانند بیماری کبد چرب ممکن است ایجاد شود. برای داشتن کبدی سالم فقط گاهی شکر مصرف کنید.
چای سبز
چای سبز سرشار از آنتی اکسیدان هایی به نام کاتچین است. تحقیقات نشان می دهد که ممکن است از ما در برابر برخی از انواع سرطان از جمله سرطان کبد محافظت کند. اگر چای خود را دم کنید و آن را گرم بنوشید، کاتچین بیشتری دریافت خواهید کرد.
آب
یکی از بهترین کارهایی که می توانید برای کبد خود انجام دهید حفظ وزن مناسب است. عادت کنید به جای نوشیدنی های شیرین مانند نوشابه، آب بنوشید. همچنین کالری دریافتی خود را کاهش خواهید داد.
بادام
آجیل، به ویژه بادام، منابع خوبی از ویتامین E هستند، ماده مغذی که تحقیقات نشان می دهد ممکن است به محافظت در برابر بیماری کبد چرب کمک کند. بادام برای قلب شما نیز مفید است، بنابراین دفعه بعد که هوس یک میان وعده کردید یک مشت بادام را بردارید.
اسفناج
سبزی های برگ دار حاوی یک آنتی اکسیدان قوی به نام گلوتاتیون هستند که می تواند به عملکرد صحیح کبد شما کمک کند. اسفناج را می توان پخت و در وعده های غذایی یا سالاد استفاده کرد.
بلوبری
آنها حاوی مواد مغذی به نام پلی فنول هستند که ممکن است به محافظت از شما در برابر بیماری کبد چرب غیر الکلی که اغلب با چاقی و کلسترول بالا مرتبط است، کمک کند. اگر زغال اخته مورد علاقه شما نیست، دیگر غذاهای غنی از پلی فنل عبارتند از شکلات تلخ، زیتون و آلو.
نوشیدن الکل ممنوع
نوشیدن الکل می تواند کبد شما را بیمار کند. با گذشت زمان، می تواند منجر به سیروز کبدی شود.
گیاهان و ادویه جات
آیا می خواهید همزمان از کبد و قلب خود محافظت کنید؟ گیاهان طبیعی و خوراکی، از جمله رزماری، منابع خوبی از پلی فنول های سالم هستند. برخی ادویه ها از جمله دارچین نیز در این زمینه مفید است.
مصرف غذاهای بسته بندی شده را محدود کنید
مشکل چیپس و محصولات پخته شده این است که اغلب مملو از شکر، نمک و چربی هستند. تغییر رژیم غذایی با کمی برنامه ریزی امکان پذیر است.
گاهی اوقات آسیب کبدی، حتی نارسایی کبد، و علائم مرتبط با آن ممکن است حاد باشند یا به سرعت رخ دهند. این عارضه در صورت مصرف بیش از حد استامینوفن یا سایر داروها ممکن است رخ دهد. مکمل های گیاهی، ویروس ها و بیماری های خودایمنی نیز می توانند باعث آن شوند. اما بیشتر اوقات بیماری های کبدی و نارسایی کبد مزمن هستند و به تدریج رخ می دهند زیرا کبد به مرور زمان به تدریج آسیب می بیند.
علائم اولیه بیماری کبد شامل درد شکم، احساس گرسنگی، خستگی یا کمبود انرژی و اسهال است. با این حال، گاهی ممکن است علائم دیگری در بدن ایجاد شود که نمی دانید علت مشکلات کبدی است. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید تا عملکرد کبد شما را بررسی کند.
زردی پوست یا چشم (یرقان)
همانطور که کبد آسیب بیشتری می بیند، علائمی غیر از علائم اولیه بیماری کبد ظاهر می شود. ممکن است پوست شما همراه با قسمت سفید چشمتان زرد به نظر برسد. پزشکان به این عارضه یرقان می گویند. زردی ناشی از افزایش بیلی روبین در خون است.
خارش پوست
خارش پوست ناشی از بیماری های کبدی حتی زمانی رخ می دهد که جوش یا چیز دیگری روی پوست خود نداشته باشید. خارش می تواند انجام کارهایی مانند خواب را دشوار کند و با خاراندن پوست از بین نمی رود.
آب‌آوردن شکم (آسیت)
آسیت وضعیتی است که در آن مایع در حفره شکمی تجمع می یابد. علل مختلفی برای این عارضه وجود دارد که از آن جمله می توان به بیماری های کبدی مانند سیروز کبدی و سرطان های دستگاه گوارش و همچنین انسداد ورید کبدی اشاره کرد. در بیماران مبتلا به آسیت، شکم بسیار بزرگ است و به شکم فشار وارد می کند. گاهی آسیت عفونی می شود و نیاز به آنتی بیوتیک دارد. گاهی آسیت نیاز به جراحی دارد.
تورم مچ پا
در برخی از افراد مبتلا به آسیت، پاها و مچ پاها نیز متورم می شوند و مایعات در آنها جمع می شود. مصرف کمتر نمک یا مصرف داروهایی که باعث ادرار بیشتر شما می شود ممکن است به تسکین این وضعیت در پاها کمک کند.
مدفوع کم رنگ و ادرار تیره
دلیل رنگ قهوه ای مدفوع، عملکرد سالم کبد است. این رنگ از نمک های صفراوی تولید شده توسط کبد می آید. اگر کبد به طور طبیعی کار نکند، مدفوع رنگ پریده به نظر می رسد. مدفوع کم رنگ اغلب با پوست زرد (یرقان) همراه است. بیلی روبین اضافی، که باعث زرد به نظر رسیدن پوست شما می شود، همچنین می تواند باعث تیره شدن غیرعادی ادرار شما شود.
خستگی و سردرگمی
بسیاری از افراد مبتلا به بیماری کبد از خستگی مزمن رنج می برند. این ممکن است به دلیل تجمع سموم به دلیل عدم توانایی کبد در پاکسازی آنها باشد. تجمع سموم و جریان خون در بدن نیز می تواند بر عملکرد مغز تأثیر بگذارد. به همین دلیل است که ممکن است احساس سردرگمی کنید یا در تمرکز مشکل داشته باشید.
پوست کبود شده
افراد مبتلا به بیماری کبدی پیشرفته مستعد خونریزی هستند، اما احتمال لخته شدن خون و کبودی پوست نیز بیشتر است.
منبع: ایسنا