متخصص بیماری های پوست و مو گفت: با توجه به اینکه شپش به شدت واگیردار است، همه اعضای خانواده با علائم باید تحت درمان مناسب قرار گیرند و نظر پزشک را جویا شوند.
شپش سر در همه جوامع دیده می شود و سابقه انتقال آن به دوران ماقبل تاریخ می رسد. شپش یک انگل خارجی است و در کودکان در سن مدرسه شایع است. یعنی آلودگی به شپش ربطی به وضعیت اقتصادی ندارد و در همه طبقات اجتماعی می تواند رخ دهد.
این حشره در اثر تماس نزدیک بین افراد، یا زمانی که اعضای خانواده لباس های بیشتری برای گرم ماندن در فصول سرد سال می پوشند یا جایی که به صورت گروهی زندگی می کنند، از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. بنابراین ازدحام بیش از حد باعث می شود شپش ها از یک سری به سری دیگر منتقل شوند و از آنجایی که تماس نزدیک در کودکان شایع است، شپش سر در این گروه سنی شایع تر است، اگرچه همه افراد تحت تأثیر انواع شرایط آب و هوایی قرار دارند.
طول مو، جنسیت، سن و رنگ مو تاثیری در انتقال شپش ندارد.
طول مو، جنسیت، سن و رنگ مو هیچ تاثیری در انتقال شپش ندارد، شامپو زدن معمولی آن را از بین نمی برد یا از آن جلوگیری نمی کند. اگرچه تراشیدن مو موثر است، اما اگر راه حل مناسبی در نظر گرفته نشود، کاملا غیر ضروری است. در هر صورت شپش سر از سر فرد دیگری به شما یا خانواده شما منتقل می شود و قطع زنجیره انتقال تنها با درمان موثر و بررسی تمام موارد تماس امکان پذیر است.
چگونه به شپش سر مشکوک شویم؟
شپش پوست سر را گاز می گیرد و بزاق و ترشحات آنها تحریک کننده است و باعث خارش شدید می شود. عوارض مختلفی مانند یرقان پس از خارش پوست رخ می دهد. تقریباً هر فردی با اطلاع از وجود شپش در محیط اطراف خود ناگهان دچار خارش سر می شود، بنابراین طبیعی است که فقط خارش کافی نیست، معاینه دقیق تری لازم است.
شوره سر روی مژه ها یا کهیرهای کوچک در ناحیه عفونی از دیگر علائم شپش هستند.
مکان های شلوغ مانند مدارس که در آن شپش یافت می شود
رضا رباطی متخصص بیماری های پوست و مو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه شپش انگلی کوچکی است که حتی با چشم غیرمسلح نیز دیده می شود و به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود، گفت: مهم ترین مکان هایی که در آنها وجود دارد. افراد آلوده به شپش مکان های شلوغی مانند مدارس، مهدکودک ها، پادگان ها و کمپ ها هستند.
این مدرس دانشگاه بیماری شپش را نوعی عفونت انگلی عنوان کرد و افزود: شپش دارای تخمک هایی به رنگ سفید یا زرد به نام «رشک» است.
وی شوره سر روی مژه ها یا پیدایش دانه های ریز شبیه کهیر در ناحیه آلوده را از دیگر علائم شپش عنوان کرد.
به گفته این استاد دانشگاه، شپش ها به طور کلی سه دسته هستند؛ «سر»، «بدن» و «عانه». شپش سر معمولا در پشت گوش و گردن دیده می شود، مسری است و اگر در محیط های آلوده باشد در افراد عادی ایجاد می شود، اما شپش بدن معمولا در افرادی با سطح بهداشت بسیار ضعیف مانند افراد بی خانمان یا در شرایط بحرانی خاص دیده می شود. موقعیت هایی مانند زلزله و زمانی که رعایت اصول بهداشتی ممکن نباشد، جنگ به وجود می آید. عفونت شپش بدن یکی از علائم رایج تعدادی از عفونت های دیگر مانند تیفوس است.
اولین علامت شپش ممکن است خارش باشد.
رباطی با بیان اینکه یکی از اصلی ترین راه های تشخیص این انگل مشاهده شپش یا شپش زنده است، گفت: اولین علامت شپش ممکن است به اندازه ای خارش باشد که چیزی در حال راه رفتن یا خزیدن روی پوست سر فرد مبتلا احساس شود. در شپش شرمگاهی، موهای ناحیه تناسلی نیز تحت تأثیر قرار می گیرند که با خارش شدید همراه است که راه اصلی انتقال شپش از طریق رابطه جنسی است.
این عضو هیات علمی دانشگاه، علائم بالینی را اساس تشخیص شپش سر ذکر کرد و افزود: شپش سر شایع ترین نوع عفونت ناشی از این انگل است که معمولا در پشت گوش دیده می شود و به راحتی با آن قابل تشخیص است. انگل در مراحل پیشرفته تر این بیماری با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است.
شپش ها که معمولا در پشت گوش و گردن یافت می شوند، بسیار مسری هستند.
رباطی با تاکید بر اینکه برای درمان بیماری شپش باید انگل ها و لاروهای زنده از بین بروند، گفت: در صورت باقی ماندن تخم یا لارو شپش امکان ظهور مجدد این بیماری پس از چند هفته وجود دارد.
وی ادامه داد: تخم شپش یا شپش شباهت زیادی به شوره سر دارد، با این تفاوت که شپش بسیار چسبنده است و به راحتی از ساقه مو جدا نمی شود.
این متخصص پوست و مو با اشاره به روش های درمان شپش گفت: از آنجایی که به شدت واگیردار است، نکته مهم در درمان شپش این است که در صورت مشاهده علائم، همه اعضای خانواده باید تحت نظر پزشک باشند.
وی توصیه کرد: درمان قطعی شپش باید دو بار و با فاصله یک هفته انجام شود.
فوق تخصص بیماری های پوست و مو دانشگاه با تاکید بر این نکته تاکید کرد: پس از درمان های توصیه شده توسط پزشک می توان از درمان های ساده تری مانند شستن مو یا فرو بردن شانه در سرکه رقیق شده استفاده کرد تا تخم های انگل شپش چسبیده به تارهای مو کاملا از بین برود. .
وی با اشاره به اینکه درمان ها باید توسط پزشک متخصص انجام شود، اظهار داشت: مصرف خودسرانه برخی از داروهای ضد شپش ممکن است باعث ایجاد حساسیت و یا در مواردی باعث مقاوم شدن انگل شود. بنابراین توصیه می شود ضمن رعایت بهداشت فردی از درمان های خودسرانه با هدف از بین بردن شپش خودداری شود.
رباطی ادامه داد: با توجه به اینکه انگل شپش نمی تواند به مدت طولانی در خارج از پوست بدن زنده بماند، نیازی به شستشو و ضدعفونی بیش از حد لباس نیست، اما توصیه می شود به بهداشت عمومی محیط توجه شود.