چرخش مرگبار در آسمان؛ دلیل سقوط رعب‌انگیز هواپیمای برزیلی چه بود؟ (+عکس)

روز نهم آگوست (۱۹ مرداد) هواپیمایی متعلق به شرکت هواپیمایی برزیلی Voepass با ۶۲ سرنشین در نزدیکی شهر وینه‌دو در ایالت سائوپائولو سقوط کرد و تمامِ سرنشینان آن جان باختند. بررسی اولیه‌ی کارشناسان هواپیمایی پس از سقوط نشان داد که تجمع یخ روی بال‌ها در ارتفاع ۱۲۰۰۰ تا ۲۱۰۰۰ فوتی (۳٫۶ تا ۶٫۴ کیلومتر) می‌تواند یکی از دلایل احتمالی سقوط باشد، اما برای نتیجه‌گیری قطعی هنوز زود است.

همچنین، داده‌های اولیه نشان می‌دهد هواپیما قبل از سقوط در ارتفاع ۱۷۰۰۰ فوتی (۵٫۱ کیلومتر) پرواز می‌کرده است. این هواپیما از نوع دو موتوره توربوپراپ کوتاه برد به‌نام ATR 72 بود که توسط شرکت هواپیماسازی فرانسوی‌ایتالیایی ATR تولید می‌شود.

به گزارش زومیت، فیلم‌های متعددی از لحظه‌ی سقوط این هواپیما به‌سرعت در فضای مجازی پخش شد و کاربران را به حیرت واداشت. اگر فیلم لحظه‌ی سقوط این هواپیما را دیده باشید، متوجه خواهید شد که هواپیما با سرعت بسیار بالایی ارتفاعِ خود را کاهش می‌دهد، سپس با چرخش به دور خود به زمین نزدیک می‌شود. به این دو حالت‌ به‌ترتیب استال یا واماندگی (Stall) و فلت اسپین (Flat Spin) گفته می‌شود؛ رخ دادن این دو حالت بسیار غیرمعمول و عجیب است.

برای آن‌که هواپیما وارد چرخش شود، ابتدا باید پدیده‌ی استال رخ دهد و زمانی که این اتفاق می‌افتد، حتما نیرویی به نام «نیروی سمت‌گشت» (Yawing force) وجود خواهد داشت. در این مطلب، در مورد چرایی وقوع این دو حالت به هنگام سقوط هواپیما صحبت خواهیم کرد.

استال یا واماندگی چه معنایی دارد؟

برای آشنایی با مفهوم استال، بال هواپیما و قسمت‌های مختلف آن مانند لبه‌ی فرار (Trailing Edge) و لبه‌ی حمله (Leading Edge) را در نظر می‌گیریم. به اولین نقطه‌ای که هوا به هنگام حرکت هواپیما با آن برخورد می‌کند، لبه‌ی حمله می‌گوییم. این لبه جلوی بال قرار دارد و معمولا تیز یا گرد طراحی می‌شود. لبه‌ی حمله، هوا را می‌شکافد و جریان هوا را روی سطح بال هدایت می‌کند.

به آخرین نقطه‌ای که جریان هوا از روی بال جدا می‌شود، لبه‌ی فرار می‌گوییم که انتهای بال قرار گرفته و معمولا نازک‌تر از لبه‌ی حمله است. این لبه به جریانِ هوای روی بال اجازه می‌دهد تا به آرامی از آن جدا شود.