روبل روسیه نیز مانند لیر ترکیه و پزو آرژانتین وضعیت بدی را در بازارهای جهانی تجربه می‌کند. این موضوع باعث شده است تا پوتین رئیس جمهور این کشور تمام ارگان‌های دولتی را موظف به رفع این مشکل کند. پیامدهای بی ارزشی روبل را در ادامه متن خواهید خواند.
– ارزش روبل در سال جاری به قدری کاهش یافت که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه وارد عمل شد و به بانک مرکزی روسیه هشدار داد و به دولت این کشور گفت که همه نهادهای کشور باید با هم همکاری کنند تا جلوی خروج و نوسانات مالی را بگیرند. این ارز که بدترین عملکرد را در بازار ارزها در سال 2023 داشت، به دلیل تحریم‌های بین‌المللی به دلیل جنگ در اوکراین، اوضاع وخیم‌تری را تجربه می‌کند. این موضوع تورم را تشدید می کند و استانداردهای زندگی را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری روسیه کاهش می دهد.
کاهش ارزش روبل مدت هاست بحث ها را در مورد بازگرداندن برخی از کنترل های سرمایه دامن زده است. دولت روسیه تاکنون تنها به صادرکنندگان بزرگ توصیه کرده است که بیشتر درآمدهای ارزی خود را داوطلبانه در بازار بفروشند، در حالی که بانک روسیه افزایش اضطراری نرخ بهره را اجرا کرده است.
ارزش روبل که در معرض نوسانات نرخ ارز است، در سال جاری تاکنون حدود 23 درصد در برابر دلار کاهش یافته است. این وضعیت باعث شده است که این ارز در کنار لیر ترکیه و پزو آرژانتین یکی از بدترین ارزها در بازارهای جهانی باشد. در ماه اوت، روبل برای اولین بار از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه 2022، به طور متناوب به زیر 100 بازه در هر دلار سقوط کرد. بدتر شدن تجارت خارجی یکی از دلایل اصلی کاهش ارزش روبل بود.
جریان واردات روسیه از سال گذشته افزایش یافته است، در حالی که محدودیت های فروش انرژی روسیه، از جمله سقف قیمت نفت، منجر به کاهش مداوم صادرات روسیه شده است. در حالی که این امر ورود ارز را کاهش می دهد، تقاضا برای آن هم از سوی واردکنندگان و هم از سوی خانوارهایی که به انتقال پس اندازهای خود به خارج ادامه می دهند، همچنان قوی است.
2- ضعیف بودن روبل چه خطری برای اقتصاد روسیه به همراه خواهد داشت؟
یک روبل ضعیف می تواند تورم را تقویت کند که بر استانداردهای زندگی روس ها تأثیر می گذارد. افزایش قیمت می تواند دقیقاً در زمان نامناسبی از منظر سیاسی در داخل روسیه به اوج خود برسد، یعنی قبل از انتخابات ریاست جمهوری مارس آینده، زمانی که کرملین امیدوار است پوتین دوباره به عنوان رئیس جمهور انتخاب شود و حمایت کامل مردم روسیه را جلب کند. این زمان ممکن است دولت را تشویق کند تا در صورت شکست اقدامات فعلی، اقدامات بیشتری برای حمایت از پول محلی و مهار تورم انجام دهد. علاوه بر این، این خطر نیز وجود دارد که تصمیم بانک روسیه در ماه آگوست برای افزایش شدید نرخ بهره نرخ بِنچمارک* خود از 8.5 درصد به 12 درصد، ممکن است کند شود.
3- در حال حاضر چه اقداماتی انجام شده است؟
بانک روسیه بارها مداخله مستقیم در بازار برای حمایت از نرخ ارز را رد کرده است و در عوض ترجیح می دهد به جعبه ابزار استاندارد سیاست پولی خود تکیه کند. با این وجود، بانک مرکزی روسیه خرید ارز خارجی را برای تکمیل صندوق ثروت ملی روسیه و صندوق رفاه ملی تا پایان سال 2023 متوقف کرد. همچنین بانک مرکزی به جای انتظار برای تعیین جلسه بعدی، جلسه اضطراری برای افزایش نرخ ها تشکیل داد.
دولت روسیه در مورد گسترش برخی از اقداماتی که برای جلوگیری از سقوط روبل در آغاز جنگ در اوکراین اتخاذ کرد. چنین مواردی ممکن است شامل فروش اجباری درآمدهای صادراتی ارز خارجی در بازار داخلی و همچنین کنترل های جزئی سرمایه مانند ممنوعیت سود سهام و پرداخت وام به خارج از کشور باشد. دولت روسیه از اواخر ماه اوت از اعمال محدودیت‌های شدیدتر خودداری کرده است و منتظر است ببیند که آیا صادرکنندگان بزرگ روسیه داوطلبانه پول بیشتری را پس از درخواست پوتین برای تثبیت روبل می‌فروشند یا خیر.
4- چرا بانک مرکزی روسیه برای حمایت از روبل دخالت نمی کند؟
بانک روسیه در تلاش برای رسیدن به نرخ تورم 4 درصدی خود در سال آینده است و تضعیف روبل اوضاع را پیچیده تر می کند. هشدارها در مورد تلاش بانک مرکزی برای مداخله در بازار ارز می تواند به مرحله کاهش ارزش روبل عمیق تر منجر شود.
5- دولت روسیه وضعیت را چگونه می بیند؟
کرملین از پوتین می خواهد که در انتخابات آتی سهم بی سابقه ای از آرا را به دست آورد. دولت هزینه های بودجه را برای برنامه های اجتماعی افزایش داده است که می تواند به این مشکل کمک کند. با این حال، تضعیف روبل برخی از رشد درآمد واقعی را کاهش داد، تا حدی به دلیل دستمزدهای بالاتر بخش دولتی ضعیف شده است. با این حال، خزانه داری یک مزیت را در کاهش شدید ارزش روبل می بیند، زیرا این امر باعث افزایش درآمد روبلی می‌شود، چون دولت به دنبال راه‌هایی برای تامین مالی هزینه‌های بودجه است که در بحبوحه جنگ کماکان بالاست.
6- تحریم ها چگونه تجارت روبل را تغییر می دهد؟
در مقایسه با اوکراین قبل از جنگ، امروز دلار کمتری در بازار روسیه وجود دارد. معاملات دلار و روبل به دنبال تحریم های گسترده علیه سیستم مالی روسیه کاهش یافته است. این تحریم ها کرملین و شرکت های روسی را مجبور کرده است که استفاده از دلار و یورو را در مبادلات تجاری خارجی خود کنار بگذارند و از ارز کشورهایی استفاده کنند که از پیوستن به هرگونه محدودیت تنبیهی علیه روسیه خودداری کرده اند. در نتیجه، یوان چین اخیراً از دلار آمریکا به عنوان پرمعامله ترین ارز در مسکو پیشی گرفته است. بانک روسیه نیز در اقدامی نمادین، ترتیب فهرست نرخ ارز در وب‌سایت خود را تغییر داد و یوان را در بالای جایی که دلار به‌طور سنتی در آن قرار داشت، نشان داد.